Những mẫu lồng đèn Trung Thu mộc mạc gắn với một thời tuổi thơ

Trung thu đang tới, khắp phố phường bày bán những sản phẩm lồng đèn bằng điện đầy màu sắc. Gợi lại trong ký ức người trưởng thành những chiếc lồng đèn thủ công, được trang trí mộc mạc nhưng lại gắn với tuổi thơ một thời. Cùng điểm lại một số mẫu lồng đèn mang theo kỷ niệm ngày xưa ấy.

1. Lồng đèn ông sao

Gắn liền với những câu hát về Trung thu: “Chiếc đèn ông sao, sao năm cánh tươi màu…”. Chiếc đèn ông sao dù giản dị nhưng luôn có vị trí đặc biệt trong lòng mọi người. Kiểu lồng đèn này rất dễ làm, có thể tự làm với những nan tre và giấy bóng kiếng. Đèn ông sao đã xuất hiện từ rất lâu và đến nay nó vẫn còn sức hấp dẫn dù có nhiều mẫu mã cầu kì khác cạnh tranh.

Hầu như, trong những buổi sinh hoạt mừng Trung Thu, người lớn thường dành tặng đèn ông sao cho trẻ con như một cách nhắc nhớ về ngày Tết vui tươi này. Đèn ông sao không thay đổi kiểu dáng nhưng màu sắc rất rực rỡ và đặc biệt có giá thành thấp nên phù hợp với những gia đình bình dân.

2. Lồng đèn vỏ lon

Tận dụng những vỏ lon bia hay lon nước ngọt có sẵn, nhiều người tự chế thành những kiểu lồng đèn rất “chất” và trẻ con không khỏi mê mẩn vì sản phẩm dân dã này.

Với đặc tính mềm dẻo của vỏ lon, chỉ cần rạch dọc vỏ lon thành nhiều phần bằng nhau, sau đó ép hai miệng lon lại gần là chúng ta đã có ngay lồng đèn lung linh. Chúng dẩn được cải tiến hơn với những chi tiết tinh xảo, đẹp mắt. Ánh sáng đèn cầy len lỏi qua những khe hở chiếu sáng vừa đủ và đặc biệt, vỏ lon rất bền không lo bị cháy hoặc hư hại.

3. Lồng đèn giấy phim

Lồng đèn giấy film xuất hiện từ những năm 1980 ở Sài Gòn sau đó lan rộng ra các tỉnh lân cận. Thuở ấy, người ta sử dụng những cuộn film 35mm của máy ảnh cơ để làm lồng đèn. Phim sẽ được tẩy trắng, sau đó nhuộm vàng, xanh, đỏ để lồng đèn trở nên bắt mắt dưới ánh nến. Tiếp đến, các công đoạn đo khuôn, cắt khúc, đo mái và bó thân đèn.. sẽ được thực hiện. Tùy vào sở yêu cầu của người đặt hàng mà chiếc lồng đèn sẽ được chế tạo các hình dáng như mái chùa, hình hộp, tráp quả,vv…

Sau này công nghệ phát triển, những chiếc máy kĩ thuật số sử dụng thẻ nhớ ra đời nên nguyên liệu làm lồng đèn trở nên khan hiếm.

4. Lồng đèn thuyền giấy

Kiểu lồng đèn này được xem là biểu tượng ánh sáng chứa đựng khát khao chinh phục biển cả, ước mơ ấm cúng khi ra khơi của con người sống tại các bờ biển dài của Việt Nam.

Nét riêng của nó chính là ở độ chi tiết của các bộ phận trên thân đèn bằng tre và những nét vẽ tỉ mỉ trên lớp giấy màu. Ánh sáng tỏa ra từ lồng đèn rất rực rỡ và khiến trẻ con thích thú.

5. Lồng đèn giấy xếp

Bắt đầu du nhập vào Việt Nam từ những năm 2000, lồng đèn xếp giấy như một làn gió mới, tạo thêm sự đa dạng cho các loại lồng đèn mỗi khi Trung thu về.

Lúc đầu những họa tiết trên giấy khá đơn điệu nhưng về sau xuất hiện nhiều hình ảnh sặc sỡ hơn như hình hoa hay hình con thú. Lồng đèn xếp trở nên phổ biến bởi sự tiện lợi.

Tuy nhiên, chúng dễ dàng bắt lửa vì nến cháy táp vào phần giấy. Nhiều lúc trẻ con chưa kịp chơi đã bị lửa bén cháy xém nên cha mẹ khá ngại mua kiểu lồng đèn này cho con chơi.

6. Lồng đèn thủy tinh

Nếu chỉ là chiếc lọ thủy tinh đơn thuần, có thể bạn sẽ không màng nhìn đến, song chỉ cần trang trí một chút chúng sẽ biến thành những chiếc lọ lung linh, đặc biệt khi cho nến vào buổi tối nhìn rất đẹp mắt.

Chỉ cần uớm thử tấm giấy đã được cắt dọc vào chiếc lọ thủy tinh. Sau đó căn chỉnh và dán mép. Lưu ý dán cả ở phần viền trên và viền dưới để đèn dính chặt với chiếc lọ. Sau đó dùng dây kẽm quấn quanh miệng lọ thủy tinh thật chặt theo các đường kẻ của miệng lọ để làm quai. Để an toàn hơn, ta có thể quấn thêm dây len lên chiếc quai kẽm này là sẽ có ngay chiếc lồng đèn xinh xắn.

7. Lồng đèn cù

Nếu nhìn đèn theo trục thẳng đứng từ trên xuống, đèn như một bông hoa 6 cánh đủ sắc màu. Thân đèn làm bằng nan tre, uốn cong thành hình cánh hoa và được phủ giấy bóng kiếng.

Phía đáy đèn là hai bánh xe, một gắn với đế đèn và cái còn lại tiếp xúc với mặt đất. Khi chúng ta cầm gậy để đẩy bánh xe, phần lồng đèn ở trên sẽ xoay tạo ra âm thanh vù vù vừa vui tai lại lạ mắt.

8. Lồng đèn cá chép

Vào thập niên 80 – 90 của thế kỷ trước được xem là thời kì hưng thịnh nhất của nghề làm lồng đèn thủ công. Vào thời kì đó, mặc dù mẫu mã không đa dạng như bây giờ, đơn giản chỉ hình ngôi sao, con thỏ hay con cá, nhưng số lượng làm ra bao nhiêu thì bán hết bấy nhiêu. Nguyên liệu để làm lồng đèn là tre nứa được vót nhỏ, giấy kiếng, kẽm cột và keo dán.

“Cá chép hóa rồng” chính là ngụ ý tốt đẹp mà các cụ xưa dành cho các sĩ tử trước ngày thi. Mặt khác “cá chép” cũng là biểu tượng cho sức khỏe dồi dào, cuộc sống an lạc. Vì vậy chú cá chép này nhanh chóng đi vào “huyền thoại” dưới hình dạng lồng đèn. “Đèn cá chép” hay “Đèn cá vàng” của Việt Nam mộc mạc, giản dị. Đặc biệt các hoa văn trên thân cá đôi khi được mô phỏng, cách điệu từ họa tiết trên Tranh Đông Hồ.

Theo Webtretho