Nhân vật “siêu anh hùng” Samson trong Kinh Thánh là có thật?

Khảo cổ học hiện đại khám phá ngày càng nhiều bằng chứng vững chãi chứng minh các câu chuyện trong Kinh Thánh là có thật và còn chính xác về thời gian, chứ không huyền hoặc như những học giả xưa kia nhận xét.

Là nhân vật trở thành huyền thoại trong Cựu ước, tương truyền Samson được thượng đế ban cho sức mạnh siêu nhiên để đánh bại mọi kẻ thù. Sức mạnh này nằm trong mái tóc dài của Samson và được ông phát hiện sau khi chạm trán với một con sư tử rồi dùng tay không xé xác con vật.

Kinh Thánh ghi lại Samson đã lập nhiều chiến công cho người Israelite, trong đó có một lần đã giết sạch lực lượng gồm 1.000 quân Philistine bằng xương hàm của con lừa.

Tuy nhiên, người hùng Samson đã gục ngã trước sắc đẹp của Delilah, một phụ nữ Philistine sống ở thung lũng Sorek. Delilah cắt phăng mái tóc dài của Samson, tước bỏ sức mạnh siêu nhiên của chàng dũng sĩ khiến ông lọt vào tay kẻ thù.

Quân Philistine đã chọc mù mắt Samson và bắt ông lao động khổ sai ở Gaza. Sau khi cầu nguyện Thượng đế khôi phục lại sức mạnh lần cuối và toại nguyện, Samson đã phá sập đền thờ Dagon, kéo theo vô số quân Philistine xuống mồ trước khi trút hơi thở cuối cùng.

Gần đây các nhà khảo cổ đã tìm được những bằng chứng gợi ý rằng nhân vật Samson với sức mạnh siêu nhiên thực sự có tồn tại.

Họ không tìm thấy những lọn tóc giúp con người có được sức mạnh siêu phàm, nhưng họ đã phát hiện những manh mối cho thấy những chi tiết không tưởng trong câu chuyện có thể bắt nguồn từ thực tế.

Cuộc chiến tranh giữa Philistine và Israel thực sự đã xảy ra

Điểm mấu chốt của câu chuyện là cuộc chiến giữa người Philistine và Israel. Theo Kinh Thánh, Người Philistine được miêu tả như những kẻ áp bức tôn giáo tín ngưỡng của người Do Thái, điều này đối với họ là điều không thể chấp nhận được. Đó là lý do khiến Samson xuất hiện và trở thành anh hùng, Samson có năng lực lớn mạnh đủ để tiêu diệt hàng ngàn người Philistine cùng một lúc.

Không còn nghi ngờ gì nữa, cuộc chiến đó thực sự đã xảy ra. Năm thành phố của người Philistines hiện đã bị chôn vùi, nhưng những tàn tích còn sót lại hầu như trùng khớp với câu chuyện kể rằng dân tộc này từng là kẻ thù của người Do Thái.

Người Philistines di cư đến nơi đây vào khoảng năm 1200 TCN, tức là trước khi Samson ra đời khoảng 100 năm. Dựa trên các đồ gốm mà họ mang theo, người ta có thể suy luận được rằng họ đến từ nền văn minh ven bờ biển Agean thuộc Địa Trung Hải, họ mang theo tín ngưỡng và phong tục của người Hy Lạp.

Không chỉ các văn vật, người Philistines còn mang theo một đội quân hùng mạnh. Ngay cả người Ai Cập, những người có quân đội hùng mạnh hơn người Do Thái nhiều lần cũng lưu giữ những ghi chép cho rằng đây là một đội quân gần như bất khả chiến bại đến từ miền biển.

Thời Samson sinh sống, Philistines bị coi là một quốc gia láng giềng ưa bạo lực, người Do Thái xem họ là những kẻ hoang dã nhất mà họ từng biết. Họ ăn những con vật mà người Do Thái cho là ô uế, thờ phụng các vị thần mà người Do Thái cho là tà ác và những quan điểm này dần lan rộng ra các quốc gia khác trong khu vực.

Phát hiện chiếc triện cổ cho thấy Samson chiến đấu với sư tử?

Một chiếc triện nhỏ bằng đá được tìm thấy ở Israel gần đây có thể là chứng cứ khảo cổ cho thấy câu chuyện về Samson thực sự đã xảy ra.

Với đường kính chưa đến 25mm, cái ấn khắc hình ảnh một lực sĩ tóc dài đang đánh nhau với quái thú khổng lồ có cái đuôi thuộc về họ nhà mèo. Nó đã được tìm thấy tại tàn tích Tell Beit Shemesh, thuộc đồi Judaean gần Jerusalem, với niên đại vào khoảng thế kỷ 11 TCN.

Triện đá xuất hiện vào thời điểm người Do Thái được dẫn dắt bởi các nhà lãnh đạo gọi là thẩm phán, mà một trong số đó là Samson. Vị trí khai quật triện đá, gần sông Sorek, đánh dấu biên giới cổ đại giữa lãnh thổ của người Israelite với Philistine, cho thấy hình ảnh này có thể đại diện cho điều Philistine phản ánh trong Kinh Thánh.

Thực sự có tù nhân mù và đẩy cối xay

Theo câu chuyện trong Kinh Thánh, trước khi người Philistines giết Samson, họ đã móc mắt ông và bắt ông đẩy một cối xay lớn để nghiền ngô. Đây là một hình phạt có thực. Người Hittite đã đưa ra hình phạt này, và các tài liệu về họ cho thấy nó giống hệt hình phạt được mô tả trong câu chuyện của Samson.

Các nhà cai trị người Hittite đã gửi đi nhiều bức thư kèm danh sách những người bị bắt và đưa vào làm việc trong các cơ sở nghiền ngô. Trong hầu hết các danh sách này, bên cạnh tên của những người bị giam đều được đánh dấu chữ “nhìn được” hoặc “bị mù”.

Ngoài câu chuyện về Samson, không có bằng chứng trực tiếp cho thấy người Philistine đã sử dụng hình phạt này, nhưng nó rất có khả năng. Người Philistine đã chinh phục người Hittite vào khoảng thời gian Samson sống và họ có thể đã áp dụng một số ý tưởng của người Hittite.

Ngôi đền của người Philistine bị sụp đổ

Phần khó tin nhất trong câu chuyện về Samson là đoạn cuối. Theo Kinh Thánh, trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời, Samson đã xô gãy hai cột trụ trong đền thờ thần Dagon của người Philistine, khiến mái nhà sụp xuống đè lên và làm chết tất cả những người Philistines bên trong.

Nếu tưởng tượng chuyện này trong một tòa nhà hiện đại, có vẻ hơi vô lý. Nhưng gần đây, các nhà khảo cổ đã khai quật các ngôi đền của người Philistine trong khoảng thời gian đó và, hóa ra, điều đó không hẳn vô lý. Theo tờ AP,  tại thành cổ Gath, các nhà khảo cổ đã phát hiện vết tích đổ nát này. Trưởng đoàn khảo cổ – TS. Aren Maeir – cho biết điều này hoàn toàn trùng khớp với mô tả trong Kinh Thánh.

Những ngôi đền của người Philistine thực sự được chống đỡ bằng hai cột trụ chính. Nếu ai đó có thể kéo đổ hai cây cột này, mái nhà sẽ thực sự rơi xuống đè lên tất cả những người bên trong.

Kéo đổ chúng cũng không hẳn là việc không thể làm được. Hai cột trụ này làm bằng gỗ tuyết tùng và được xây trên nền đá. Sẽ không dễ để bẻ gãy chúng, nhưng có thể giả thuyết rằng một trong hai cây cột bị đẩy ra khỏi nền đá sau đó đổ xuống.

Bên cạnh đó, trong ngôi đền ở thành phố Gath của người Philathine, 2 cột trụ cũng chỉ cách nhau 2m – đủ gần để một người đàn ông cao lớn có thể đứng giữa và đẩy đổ chúng giống như trong câu chuyện.

Nhân vật Samson là có thật?

Tất nhiên, không dẫn chứng nào ở trên chứng minh rằng có một người đàn ông tên là Samson có thể xé xác sư tử bằng đôi tay trần của mình. Chứng minh sự tồn tại của một người sống 3.000 năm trước gần như rất khó.

Tuy nhiên, những phân tích trên cho thấy câu chuyện của Samson có thể bắt nguồn từ một lịch sử có thật. Những người Philistine mà Samson đã chiến đấu thực sự có tồn tại, và cách sống của họ thực sự giống như câu chuyện đã kể.

Hồng Liên (Theo Ancient Origins)