Nguyễn Hoàng Giang – Kỹ sư khiếm thị người Việt duy nhất của Grab làm việc tại Singapore

Nguyễn Hoàng Giang chàng trai khiếm thị với vẻ ngoài mãnh khãnh nhỏ bé. Dường như ít người biết, chàng trai này đang làm cho cả thế giới kinh ngạc khi trở thành Kỹ Sư Lập Trình khiếm thị đầu tiên trên toàn Châu Á, lập trình viên tài năng người Việt của công ty Grab Singapore.

Ở Singapore, Khu bảo tồn thiên nhiên Bukit Timah là nơi mà Giang yêu thích nhất. Cậu có thể thoải mái đi bộ và hòa mình vào giữa rừng cây. Cậu thích nghe tiếng chim muông và côn trùng; thậm chí khi có một con khỉ tiến đến gần, cậu cũng muốn đưa tay ra tìm kiếm nó.

Giang cũng giống với hầu hết chàng trai đang ở tuổi 23, trẻ tuổi, ham học hỏi và năng động. Điều khác biệt duy nhất là 23 năm sống trên đời, Giang chưa một lần nhìn thấy ánh sáng. Cậu không hề biết thế giới ngoài kia trông như thế nào, không hình, không dạng, không màu sắc. Giang nói là mình quen rồi ấy mà, và cũng chả quan tâm lắm tới khiếm khuyết này của bản thân. “Ước ao làm gì cho tốn thời gian” Giang nói “Cứ làm mọi chuyện khác trong đời cho thật tốt là được. Làm tốt hơn, mọi chuyện, vào mọi ngày!”.

Cũng chính nhờ thái độ sống lạc quan cùng nỗ lực không ngừng nghỉ như vậy đã giúp Giang Nguyễn vượt qua bài kiểm tra lập trình trực tuyến cực kỳ khó nhằn và sau đó là vài vòng phỏng vấn của Grab để trở thành nhân viên khiếm thị đầu tiên của ứng dụng gọi xe này ở hội sở chính tại Singapore. Thậm chí theo Ken Chua – đồng sáng lập một công ty khởi nghiệp còn khẳng định rằng Giang Nguyễn là nhân viên lập trình khiếm thị toàn thời gian duy nhất làm việc cho startup ở đảo quốc sư tử cho tới thời điểm này.

Là một kỹ sư phần mềm của Grab, Giang Nguyễn phụ trách lập trình cho ứng dụng Android. Nhiệm vụ của anh là làm thế nào để ứng dụng dễ dàng truy cập hơn cho tất cả các khách hàng, kể cả những người mù.

Với Giang, anh chẳng có gì khác biệt cả và cảm hứng làm việc luôn ngập tràn. “Tôi chỉ muốn có một cuộc sống bình thường – làm những gì mình thích, có bạn bè và mọi thứ. Tôi không muốn mình trở nên đặc biệt”.

Loại 400 hồ sơ, trở thành coder mù duy nhất trên toàn hệ thống của Grab

Giang Nguyễn sinh ra trong một gia đình gồm 4 người ở TP Hồ Chí Minh. Khoảng 8 tuổi anh được chọn tham gia vào trường học chính quy sau 3 năm theo học ở trường dành riêng cho người khiếm thị.

Thay đổi này với Giang Nguyễn khá “dễ” nhờ sự hỗ trợ của bộ sách giáo khoa chữ nổi và các thiết bị viết và đọc chữ nổi. Tuy nhiên do chỉ thích đọc sách và chơi, đến khi tốt nghiệp cấp 3, kết quả học tập của Giang Nguyễn theo lời anh kể là “rất tệ”.

Thật may là sau đó Giang nhận ra rằng mình đang đi theo lối mòn của những người khiếm thị và điều đó chẳng thể mang lại điều gì cả. Chính vì vậy được sự khích lệ từ bạn bè, Giang Nguyễn đã quyết tâm thay đổi mọi thứ và “tạo ra sự khác biệt”.

Học bổng Đại Học và cơ hội làm việc ở nước ngoài

Cùng với một người bạn mù khác, Giang đặt ra mục tiêu đầu tiên là vào được đại học. Với nỗ lực cao độ, Giang cùng người bạn của mình đã thi đỗ vào Đại học quốc tế TP Hồ Chí Minh và trở thành 2 sinh viên khiếm thị duy nhất trong trường.

Tại trường Đại học quốc tế TP Hồ Chí Minh, Giang Nguyễn theo học khoa Khoa học máy tính – chuyên ngành khá khó đối với sinh viên khiếm thị tại Việt Nam. Giang cũng không phải ngoại lệ nhưng thật may là anh lại có niềm đam mê đặc biệt với toán học.

Với khả năng nổi trội về lập trình, nhà trường đã quyết định cấp học bổng cho Giang tới Singapore trong 1 năm. “Họ nói rằng đó là một đất nước tốt. Tôi chỉ biết rằng đây là trung tâm của châu Á. Rất nhiều người từ những quốc gia khác tới đây làm việc. Và đây là cơ hội cực kỳ tốt. Thế là tôi lên đường”.

Trường Đại Học cho cậu học bổng và gia đình cũng ít nhiều giúp đỡ. Cả bố và mẹ cậu đều đã nghỉ hưu nên không giúp được gì nhiều, và giờ đây thì Giang và chị đang tự lực đi làm để nuôi thân. Cho tới tận năm ngoái, mẹ của Giang vẫn chỉ làm việc ở một siêu thị.

Trong năm cuối đại học, Giang nghe một người bạn kể rằng Grab – ứng dụng gọi xe nổi tiếng châu Á đang tổ chức một sự kiện tuyển dụng nhân sự tại Việt Nam. Và kể từ lúc nghe thấy điều đó, ý tưởng muốn làm việc ở nước ngoài đã nhen nhóm trong đầu Giang.

Sau này, cả Giang và người bạn đều ứng tuyển và vào được tới vòng phỏng vấn của Grab. Tại đây, họ gặp gỡ những người thậm chí không biết ứng viên bị mù.

“Tôi đã rất sợ rằng họ hỏi này thế cậu code như nào? Tôi cũng không chắc rằng mình có thể. Nhưng tin tốt là họ không làm như vậy. Họ chỉ tập trung vào hỏi về kiến thức về chuyên môn và kiểm tra những thứ về công nghệ”.

Tự tin, lôi cuốn, thân thiện và dí dỏm là những gì người quản lý nguồn nhân lực của Grab Jessica McNaughton – 25 tuổi nói về Giang sau vài vòng phỏng vấn. Cậu ấy đã gây ấn tượng mạnh nhưng việc anh ấy là người khiếm thị khiến việc đưa ra quyết định của nhóm phỏng vấn cần phải thận trọng hơn.

“Liệu có nên chọn cậu ấy không? Liệu có phù hợp với công ty không? Rồi quyết định đã được đưa ra. Trưởng nhóm phỏng vấn hôm đó đã họp và hỏi rằng: Các anh chị có nghĩ đây là ý tưởng tuyệt vời không? Mọi người đều rất bất ngờ và tất cả đều nói có”.

Và thế là loại 400 ứng viên, Giang Nguyễn trở thành 1 trong 8 người xuất sắt nhất đã được Grab tuyển dụng làm việc ở trụ sở chính tại Singapore.

Kể từ khi bắt đầu làm việc tại Grab vào tháng 2/2017, công ty đã phải thực hiện một vài điều chính nhỏ: Bảng chữ nổi được dán ở các nút thang máy của toà nhà văn phòng làm việc, tại máy pha cà phê và cả trên bàn ghế của Giang.

Giang cũng nhanh chóng thích nghi với cuộc sống ở Singapore. Theo lời cậu, điều khác biệt nhất ở Singapore là cậu có thể đi bộ sang đường một cách dễ dàng hơn. “Ở Việt Nam tôi phải liều mạng mà qua đường thôi, nếu không thì cứ đứng đó mà đợi cả ngày.” Giang cũng nói rằng, đi lại trên đường phó Singapore dễ thở hơn vì cậu chỉ gặp ô tô và một ít xe máy chứ không có những đám đông náo nhiệt trên phố như ở Việt Nam. Giang cũng nói rằng, người Singapore rất thân thiện và luôn giúp đỡ cậu ở nơi công cộng.

Ghét bị ai đó cho 1 hoặc 2 USD

Giang tâm sự có một điều anh rất ghét khi ở cả Việt Nam hay Singapore (dù ở Singapore việc này có vẻ xảy ra ít hơn) đó là mọi người hay cho anh ấy tiền khi đang đi bộ. “Tôi muốn được đối xử công bằng bởi tôi vẫn đang làm việc mà. Nếu muốn cho tôi tiền như vậy, vậy cho tôi vài nghìn USD đi, đừng cho 1 hoặc 2 USD nữa”.

Giang nhấn mạnh anh đang ấp ủ nhiều dự định để có thể giúp các bạn khiếm thị trong nước. Một trong những vấn đề anh quan tâm hiện nay là mong muốn ngân hàng thay đổi chính sách và hỗ trợ người khiếm thị. Anh nói nhiều ngân hàng tại VN không cho phép người khiếm thị mở tài khoản vì cho rằng người mù không thể sử dụng ATM.

Thay vì buộc người khiếm thị phải có người giám hộ thì theo Giang, chỉ nên yêu cầu họ có người làm chứng (chỉ đọc và điền hộ giấy tờ).

Giang kể, tại Singapore, những người khiếm thị như anh được hỗ trợ tối đa khi mở tài khoản ngân hàng. Họ không cần người làm chứng, nhân viên ngân hàng sẽ chủ động đọc và điền mọi thứ giúp họ. Ngoài ra, người khiếm thị cũng chỉ cần lăn tay mà không cần ký. Theo Giang, các giao dịch không dùng tiền mặt lại chính là giải pháp tốt nhất đối với người khiếm thị vì họ sẽ không còn bị mất tiền do lẫn lộn giữa các tờ tiền.

Giang là người tích cực nhất trong công việc ở Grab, trong đó bao gồm cả việc làm các ứng dụng trở nên thân thiện hơn với người khiếm thị. Cậu xác định được rằng, các trang đặt chỗ là thứ cần phải thay đổi, và dường như đó chính là ” cảm hứng trong công việc” mà nghề lập trình viên đem lại cho Giang.

“Động lực của Giang là điều gì đó thực sự rất đáng ngạc nhiên.” – Ông Javier Gomez, cấp trên của Giang nói về cậu như vậy. “Giang muốn có một ứng dụng thân thiện với người mù, và vậy là cậu ấy cứ thế mà làm thôi.”

“Tôi thích cảm giác có thể tạo ra cái gì đó hiệu quả”.

Vị sếp trực tiếp quản lý Giang Nguyễn cũng đánh giá cao việc này: “Cậu ấy muốn ứng dụng thân thiện hơn và cậu ấy đã làm được. Tôi thật sự ngạc nhiên về động lực làm việc của Giang”.

Hiện tại, Giang đang thuê một căn hộ ở Singapore để tiện cho công việc làm ở Grab. “Tôi muốn được đi tới những nơi mới mẻ, ăn những đồ ăn khác lạ. Cái gì mới cũng đều tốt cả”. Anh đã tới Chiang Mai, Bangkok và Pattaya để nghỉ dưỡng nhưng điều đáng tiếc nhất theo Giang đó là “tôi không được phép lặn biển”.

Giang nói rằng anh không nghĩ mình là người chẳng sợ hãi điều gì cả nhưng anh cũng hy vọng rằng mọi người sẽ không cần phải lo lắng về anh nữa. “Tôi muốn sự tự do và nếu ai đó muốn ngăn cản, tôi sẽ phải phản kháng lại”.

Tự nấu ăn

“Tôi cũng tự lò mò mua đồ về nấu nướng, một phần thích tự làm món mình ăn” – Giang nói.

Giang nói không muốn mọi người giúp đỡ một cách thương hại: cho thức ăn mỗi khi lần mò ra hawker (tên gọi của khu bán thức ăn, thực phẩm tại khu chung cư nhà ở xã hội đặc trưng tại Singapore).

Giang cho biết mình nấu không ngon vì không có nhiều gia vị gì ngoài muối, mắm, bột ngọt, lại còn thỉnh thoảng thức ăn nấu bị hư do không quen chỉnh bếp từ nhưng Giang tự hào nói “nhìn tôi vẫn khỏe mạnh và chưa bị phỏng hay thiệt hại nào lớn”.

Giang cười kể lại việc bà chủ không cho nấu ăn bằng bếp gas vì sợ phỏng, hỏa hoạn, trừ khi có bạn cùng phòng (nhưng mãi đến hết sáu tháng ở căn nhà thuê mà Giang vẫn ở một mình) nên để lại bếp từ trong bếp.

Tàn nhưng không phế

Để nói về Giang, người ta chỉ có thể sử dụng hai từ, đó là ”lạc quan” và ”kỳ tích”. Giang gần như không coi khiếm khuyết sinh học của mình vào đâu, khi mà bất cứ rào cản nào về sự nghiệp cũng đã được cậu vượt qua một cách xuất sắc, đồng thời bản thân chàng lập trình viên khiếm thị này cũng đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người – những đồng nghiệp trong công ty; những lập trình viên và những người khiếm thị khác trên toàn thế giới.

Mới đây, một bài báo trên trang Channel News Asia đã vinh danh Giang như một biểu tượng của sự kiên cường và thái độ sống lạc quan, mạnh mẽ. Bài báo được viết bởi Derrick A-Paulo và Anne-Marie Lim đã tổng kết lại một phần cuộc đời không ngừng chuyển động và cố gắng của Giang như chuyến hành tuyệt đẹp của nghị lực và tài năng, đi kèm với đó là thái độ sống tuyệt vời.

Tạm biệt Giang và chúc anh tiếp tục thành công trên con đường của mình tại Singapore. Giang đã mang đến cho mọi người một cái nhìn khác về người khiếm thị và lập trình. Mong là nghị lực của anh sẽ truyền cảm hứng cho các thế hệ tiếp theo, thay đổi được tương lai chính bản thân mình…

Chúc Di (t/h)