Nga bán S-300 cho Iran, Israel dọa trả thù, đe dọa đàm phán hạt nhân

Hệ thống tên lửa phòng không S-300 Nga

Trang mạng “Thời báo New York” Mỹ ngày 14 tháng 4 đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phê chuẩn kế hoạch bàn giao hệ thống tên lửa phòng không tiên tiến cho Iran, hành động này có thể sẽ làm cho các cuộc đàm phán liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran trở nên phức tạp hơn, đồng thời tiếp tục làm trầm trọng hơn quan hệ căng thẳng Nga-Mỹ.

Giao dịch này có thể sẽ còn phá hoại những nỗ lực thuyết phục của chính quyền Obama đối với Quốc hội và đồng minh nước ngoài chấp nhận thỏa thuận hạt nhân Iran, Iran và Mỹ vẫn đang nỗ lực đạt được thỏa thuận một cách gian nan.

Giao dịch này có thể sẽ còn làm suy yếu các biện pháp đáp trả của Mỹ trong đàm phán, bởi vì nếu như Iran coi thường thỏa thuận, Mỹ hoặc Israel sẽ càng khó phát động tập kích đường không đối với các cơ sở hạt nhân của Iran.

Cựu Phó tham mưu trưởng Không quân Mỹ David Deptula cho rằng: “Điều này rất quan trọng, bởi vì sự cân nhắc áp dụng bất cứ hành động quân sự nào trong đó có không kích theo kế hoạch ban đầu đều sẽ bị giao dịch này gây trở ngại”.

Giao dịch này cũng đã xác nhận sự lo ngại của Israel và các nước Ả Rập, tức là ký kết thỏa thuận này và các biện pháp dỡ bỏ trừng phạt sau đó sẽ kích thích kinh tế Iran, làm cho họ trở thành nước lớn khu vực mạnh hơn.

Hệ thống tên lửa phòng không S-300 Nga

Giao dịch này sẽ đem lại thu nhập 800 triệu USD cho Nga. Nga luôn tích cực tìm kiếm đối tác thương mại mới để chứng minh sự trừng phạt của phương Tây hoàn toàn không làm cho họ bị cô lập trong nền kinh tế toàn cầu.

Vấn đề những tên lửa này sẽ nâng cao sức mạnh quân sự của Iran ở mức độ nào vẫn tồn tại một số tranh cãi. Chuyên gia nghiên cứu điều khiển vũ khí Siemon Sarah của Đại học Harvard cho rằng, những hệ thống tên lửa S-300 Nga có kế hoạch bán cho Iran này không thể bảo vệ cho tất cả các cơ sở hạt nhân của Iran.

Tuy nhiên, có chuyên gia quân sự cho rằng, hệ thống S-300 có uy lực mạnh mẽ, nếu Iran không tuân thủ thỏa thuận, Mỹ hoặc Israel phát động tập kích đường không đối với các cơ sở hạt nhân của Iran sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Hiện nay được biết, Israel còn chưa có bom xuyên phá công sự có uy lực đủ để phá hủy toàn bộ năng lực chế tạo đạn hạt nhân của Iran.

Tờ “Kommersant” Nga ngày 14 tháng 4 dẫn lời chuyên gia Andrei Baklitskiy thuộc Trung tâm nghiên cứu chính trị Nga cho rằng, quyết định dỡ bỏ lệnh cấm S-300 không phải là Nga muốn đi ngược lại các thành viên phương Tây trong 6 nước lớn trong vấn đề hạt nhân Iran, mà là “thừa nhận địa vị khu vực và vai trò của Iran sẽ rất nhanh có sự thay đổi mang tính căn bản”.

Ông giải thích: “Để chiếm vị trí có lợi trước khi mở ra cánh cửa lớn thế giới cho Iran và đứng chân trên thị trường nước láng giềng, Nga cần khẩn trương loại bỏ các nhân tố tiêu cực chủ yếu trong quan hệ Nga-Iran hiện nay”.

Hệ thống tên lửa phòng không S-300 Nga

Cựu Đại sứ Mỹ tại Nga Michael McFaul tin rằng, Nga bán hệ thống tên lửa phòng không cho Iran có thể phá hoại các cuộc đàm phán hạt nhân Iran.

Phản ứng của Israel đối với hủy bỏ lệnh cấm sẽ mạnh mẽ nhất. Một giáo sư chính trị học Iran cho rằng, nếu Nga cung cấp S-300 cho Iran, “Israel sẽ buông tay chân trong một số vấn đề nhạy cảm liên quan đến Nga”. Ông giải thích: “Chẳng hạn, trong vấn đề xung đột Ukraine, Israel luôn không đưa ra tuyên bố chỉ trích Nga, hiện nay lập trường này có thể thay đổi”.

Tờ “Nezavisimaya Gazeta” Nga ngày 14 tháng 4 dẫn lời chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu vấn đề Iran đương đại Rajab Safarov cho rằng: “Tổng thống Nga đi trước một bước trước khi (phương Tây) hủy bỏ trừng phạt đối với Iran. Các công ty phương Tây cũng muốn bước vào thị trường vũ khí Iran, nơi này có cơ hội thương mại mấy chục tỷ USD”.

Rajab Safarov cho rằng, quyết định của Putin về S-300 làm cho quan hệ Nga-Iran nâng lên tầm cao mới. Ông nói: “Quyết định này chắc chắn đã cung cấp cơ hội rộng mở cho công nghiệp quân sự Nga. Đây là tín hiệu Điện Kremlin bật đèn xanh cho Iran”.

Hệ thống tên lửa phòng không S-300 Nga