“Mổ xẻ” hàng loạt nguyên nhân dẫn đến hằn lún các tuyến Quốc lộ

Nhiều tuyến Quốc lộ bị lún nền đường in hằn vệt bánh xe. (Ảnh: TTXVN)

Qua khảo sát, nghiên cứu thực tế một số tuyên đường Quốc lộ 1 đoạn Vinh-Hà Tĩnh, Thanh Hóa-Nha Trang, Quốc lộ 18, cao tốc Hà Nội-Lào Cai, mặt cầu Thăng Long, Thanh Trì, Bãi Cháy, các tuyến đường vành đai Thành phố Hồ Chí Minh, đoàn chuyên gia này đã chỉ ra hàng loạt các nguyên nhân dẫn đến nhiều tuyến đường trồi sụt, lún.

Theo đó, trong quá trình thi công lớp vật liệu bê tông nhựa, việc giám sát, tuân thủ quy trình sản xuất, tổ chức thi công, nghiệm thu lớp bê tông nhựa chưa chặt chẽ, tương tự là với các khâu thiết kế và sản xuất, nhiệt độ trộn, nhiệt độ rải, nhiệt độ lu lèn dẫn đến mặt đường không đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật, gây hằn lún.

“Đây được coi là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến một số tuyến Quốc lộ xuất hiện tình trạng hằn lún vệt bánh xe trên nền đường,” Phó Giáo sư-tiến sỹ Trần Đắc Sử, Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông Vận tải, thành viên của đoàn chuyên gia nhà trường khẳng định.

Bên cạnh đó, các chuyên gia này cũng nhìn nhận, thiết kế kết cấu mặt đường và lớp bê tông nhựa và sử dụng vật liệu chưa xét đến các vùng miền, khu vực khí hậu khác nhau.

Cụ thể, với các vùng miền khác nhau sẽ có các điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm, gió, bức xạ nhiệt khác nhau dẫn đến mặt đường có nhiệt độ khác nhau. Vì vậy, phải xem xét đến vấn đề này trong thiết kế.

Thực tế kiểm tra tại một số địa điểm trên Quốc lộ 1, đoàn chuyên gia đã trực tiếp kiểm tra và xác định được nhiều vùng, mặt đường có nhiệt độ lớn hơn 60 độ C (với nhiệt độ không khí là 36 độ C) và như vậy nhiệt độ dưới chiều sâu 2cm còn lớn hơn nữa dù đây chưa phải là nhiệt độ cao nhất của các đợt nắng nóng vừa qua.

Ngoài ra, kết cấu mặt đường thiết kế chưa đảm bảo về công năng và thoát nước tốt cho móng và mặt. Nhiều đoạn tuyến thiết kế và giải pháp thi công không đảm bảo việc thoát nước cho lớp móng bên dưới dẫn đến dễ bị ẩm ướt, giảm dính bám, giảm cường độ là tác nhân gây hư hỏng biến dạng lớp bê tông nhựa bên trên.

Cá biệt, trên Quốc lộ 1 đoạn qua các tỉnh Nam Trung bộ, đá lẫn thạch anh, có độ dính bám kém, cường độ yếu nếu sử dụng làm bê tông nhựa sẽ gây hư hỏng và hằn lún vệt bánh xe.

Dù Bộ Giao thông Vận tải và chính quyền địa phương đã vào cuộc quyết liệt, tuy nhiên, qua khảo sát của đoàn chuyên gia, nhiều tuyến đường hiện tượng hằn lún vệt bánh xe chỉ xảy ra ở một chiều xe chạy do lượng hàng hóa vận chuyển chủ yếu là hướng về Quốc lộ 1, 5, 18, Quốc lộ 1 đoạn Vinh-Hà Tĩnh nhưng vẫn chưa khống chế, kiểm soát hết được. Xe quá tải cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến hiện tượng này.

Đưa ra giải pháp trước mắt để khắc phục hiện tượng hằn lún vệt bánh xe, các chuyên gia đến từ trường Đại học Giao thông Vận tải kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cần hoàn thiện và tăng cường hệ thống quản lý, giám sát quá trình thi công, nghiệm thu cả móng và lớp bê tông nhựa, đặc biệt là tăng cường khâu giám sát thi công theo hướng nâng cao và quy trách nhiệm các nhân của tư vấn giám sát, nhà thầu thi công công trình.

“Các đơn vị liên quan phải nghiên cứu đề xuất loạt bê tông nhựa nhiều đá dăm và tăng kích cỡ cốt liệu đồng thời xem xét đến kết cấu áo đường phù hợp với vùng miền khí hậu khác nhau, tăng cường kiểm soát xe quá tải thì sẽ hạn chế được hằn lún vệt bánh xe,” ông Trần Đắc Sử nhìn nhận.

Đề cập đến giải pháp lâu dài, theo các chuyên gia trường Đại học giao thông Vận tải, các cơ quan chức năng nên thiết lập trung tâm quan trắc, theo dõi mặt đường, dòng phương tiện lưu hành phục vụ cho công tác đánh giá trong thiết kế và khai thác; ứng dụng vật liệu mới, phụ gia mới chưa có tại Việt Nam; đề xuất hệ thống nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật mới tập trung xử lý hiện tượng hằn lún vệt bánh xe như vật liệu, thiết kê, thi công…/.