Lãnh đạo đảng đối lập bị bắn ở Nga nổi tiếng chống ông Putin

Rạng sáng 28.2, dư luận quốc tế rúng động với thông tin Boris Nemtsov, lãnh đạo đảng đối lập tại Nga bị ngay tại khu vực gần điện Kremlin. Đáng chú ý, cái chết của ông Nemtsov diễn ra chỉ một ngày trước khi ông này dẫn đầu phong trào tuần hành phản đối chính phủ của Tổng thống Putin.

Ông Boris Nemtsov bị sát hại ngay trước cuộc tuần hành phản đối chính phủ – Ảnh: AFP

Sinh ngày 10.9.1959 tại Sochi, Boris Nemtsov tốt nghiệp khoa Vật lý – Toán học tại Đại học Công lập Gorky. Sự nghiệp chính trị của ông kéo dài 26 năm kể từ lúc tham gia vào Đại hội Đại biểu Nhân dân Xô Viết năm 1989.

Chức vụ cao nhất của Nemtsov trong chính phủ Nga là Phó Thủ tướng dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin giai đoạn 1997-1998. Kể từ sau khi Yeltsin giải tán chính phủ, Nemtsov bắt đầu các hoạt động phản đối Tổng thống Vladimir Putin, chủ yếu về vấn đề chính sách kinh tế và dân sự.

Nemtsov bắt đầu chiến dịch chống Putin bằng cách tham gia vào Liên minh các lực lượng cánh hữu của Anatoly Chubais. Năm 2008, Nemtsov lại bắt tay cùng Gary Kasparov sáng lập Phong trào đối lập chính trị Solidarnost với hy vọng thống nhất các lực lượng đối lập khác nhau tại Nga.

Boris Nemtsov nổi tiếng là người chống đối Tổng thống Putin – Ảnh: Reuters

Việc Nemtsov đối đầu Putin cũng diễn ra tại Ukraine – quốc gia hiện vẫn đang có mối quan hệ cực xấu với Nga.

Sau lời chia buồn gửi đến Nemtsov, ông Putin đã phát động điều tra toàn diện về vụ việc này. Điều đáng nói, The Guardian trích lời phát ngôn viên của Putin cho biết Tổng thống sẽ dùng “quyền kiểm soát cá nhân” để tìm ra sự thật.

Ví dụ năm 2005, Nemtsov là người ủng hộ mạnh mẽ chiến thắng tranh cử của Tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko, trong khi Nga được cho là phía ủng hộ đối thủ của Yushchenko, theo Dow Jones International News. Sau đó, Nemtsov còn làm cố vấn kinh tế cho Ukraine.

Những cuộc chống đối liên tiếp khiến Nemtsov phải ngồi tù nhiều lần ở giai đoạn 2007-2011, đa phần với lý do biểu tình trái phép phản đối chính phủ.

Việc Boris Nemtsov bị bắn vào đêm 27, rạng sáng 28.2 thu hút sự quan tâm rất lớn từ dư luận quốc tế. Báo chí đã chỉ ra khá nhiều chi tiết nhạy cảm xung quanh vụ nổ súng này.

Thứ nhất xét về mặt thời điểm, nó diễn ra ngay trước kế hoạch tuần hành phản đối chính phủ dự kiến do Nemtsov dẫn đầu vào ngày 1.3. Cuộc tuần hành này nhằm chất vấn Tổng thống Putin xung quanh những khó khăn về kinh tế của Nga hiện tại cũng như việc phản đối chiến tranh ở miền đông Ukraine.

Bản tin của Reuters ngày 28.2 cũng nhắc lại chi tiết đáng lưu ý: Ông Nemtsov vài ngày trước lo ngại “Tổng thống rất có thể muốn ông chết vì phản đối vụ Ukraine”, theo lời đồng minh đảng đối lập Ilya Yashin.

Ngoài ra theo AP, The Guardian, ông Nemtsov bị sát hại sau khi dùng bữa tối và đi cùng một công dân Ukraine. Hiện tại người này đang ở sở cảnh sát để được lấy lời khai.

Cái chết của Nemtsov sẽ mang lại áp lực cho ông Putin từ báo chí phương Tây – Ảnh: Reuters

Thứ hai, cách thức một nhóm người được cho đã bắn chết Nemtsov cũng rất nhạy cảm. Trang thông tin có trụ sở tại Atlantic Quartz.com cho biết ở Nga ngoại trừ các băng đảng và lực lượng an ninh chính phủ, hầu như không ai sử dụng súng. Vì vậy khi một nạn nhân chết vì súng, họ thường là chính trị gia, doanh nhân hoặc nhà báo nổi tiếng và hành động nổ súng luôn chứa động cơ rõ ràng, khác với một vụ cuồng sát hoặc tư thù cá nhân.

Thứ ba, báo chí các nước đều đưa tên ông Putin vào bản tin xung quanh cái chết của Nemtsov, nhấn mạnh sự đối địch. The Guardian dẫn tin về việc chính phủ phát động phong trào chống Maidan (anti-Maidan), tức ngăn chặn các cuộc nổi dậy theo “phong cách Ukraine” vì cho rằng các nhóm biểu tình như Maidan đang “hành động theo chỉ thị của các thế lực thù địch nước ngoài”.

Những chi tiết ấy đang khiến mọi ánh mắt đổ dồn về Tổng thống Putin. Và sau lời chia buồn gửi đến Nemtsov, ông Putin đã phát động điều tra toàn diện về vụ việc này. Điều đáng nói, The Guardian trích lời phát ngôn viên của Putin cho biết Tổng thống sẽ dùng “quyền kiểm soát cá nhân” để tìm ra sự thật.