Kinh tế Mỹ sẽ ra sao nếu Trump thực hiện chính sách cứng rắn về lao động nhập cư?

Trong bài phát biểu tại Phoenix mới đây, ông Trump tuyên bố nếu trở thành tổng thống, ông sẽ có hàng loạt biện pháp cứng rắn trong vấn đề nhập cư, trong đó loại bỏ mọi khả năng cấp quyền công dân cho những người nhập cư sinh sống trái phép tại Mỹ.

Donald Trump từng nói nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới, ông sẽ trục xuất 11 triệu người nhập cư không có giấy tờ ở Mỹ trong vòng 2 năm. Tuy nhiên, trong những tuần gần đây, Trump và những cố vấn của ông đã ám chỉ chính xác có bao nhiêu người và những người nào sẽ bị trục xuất.

“Tôi và có lẽ mọi người khác cũng tự hỏi rốt cuộc lập trường nhập cư của Trump chính xác tại thời điểm này là gì?”, Ben Gitis, giám đốc chính sách thị trường lao động tại Diễn đàn Hành động Mỹ, thuộc nhóm nghiên cứu Washington phe cánh hữu nói.

Nếu Trump vẫn giữ đề xuất ban đầu của mình, nó sẽ làm tổn hại nền kinh tế, nhiều người đã cảnh báo như thế.

Theo Gitis và đồng nghiệp của ông, Jacqueline Varas, lực lượng lao động sẽ thu hẹp lại, nền kinh tế sẽ mất 1.000 tỷ USD và chi phí của liên bang cho việc trục xuất sẽ tăng vọt.

“Nếu chúng ta trục xuất tất cả những người nhập cư không có giấy tờ, đó sẽ là một sự căng thẳng rất lớn cho nền kinh tế chúng ta”, Gitis nói.

Theo một số chuyên gia, việc nhập cư là chìa khóa để tăng trưởng kinh tế. Đó là yếu tố chính trong những phân tích của Moody về việc có bao nhiêu công ăn việc làm được tạo ra dưới thời Hillary Clinton hay Trump.

Dưới đây là một số câu hỏi và câu trả lời chính xoay quanh vấn đề này theo bài phát biểu lớn tại sân khấu trung tâm của Trump.

1. Công nhân không có giấy tờ có việc làm như công dân Hoa Kỳ được không?

Câu trả lời ngắn gọn là: Có.

Vào năm 2014, người đứng đầu Ủy ban Dân quyền Mỹ, Peter Kirsanow, đã viết thư cho Tổng thống Obama, ông lập luận rằng công nhân không có giấy tờ làm tổn hại đến cơ hội việc làm và tiền lương của người lao động có tay nghề thấp, nhiều người trong số họ là người da đen. Các chuyên gia đồng ý với nhận định trên.

“Công nhân không có giấy tờ chủ yếu là có kỹ năng thấp, có nghĩa là người lao động có kỹ năng thấp ở Mỹ, trong đó có rất nhiều dân tộc thiểu số, họ sống khổ hơn trước bởi vì thu nhập của họ bị giảm đi”, George Borjas nói, một giáo sư tại Trường Quản lý Nhà nước John F. Kennedy thuộc đại học Harvard.

Nhưng điều đó không có nghĩa khi tất cả những người nhập cư không có giấy tờ bị trục xuất, vị trí của họ sẽ dễ dàng được lấp đầy bởi các công dân Mỹ. Và nếu điều đó xảy ra, vẫn sẽ có 4 triệu việc làm còn trống, theo phân tích của Diễn đàn Hành động Mỹ.

Gitis và Varas ước tính rằng nông nghiệp, các ngành công nghiệp xây dựng và giải trí sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

2. Người lao động không có giấy tờ sử dụng dịch vụ của chính phủ nhưng không nộp thuế được không?

Có một tranh luận phổ biến là những người nhập cư không có giấy tờ không nộp thuế nhưng lại được hưởng lợi từ việc sử dụng các nguồn tài nguyên chính phủ như các trường công lập và bệnh viện. Các chuyên gia nói rằng trường học cho trẻ em nhập cư là gánh nặng lớn nhất họ mang đến cho cơ cấu thuế.

Tuy nhiên, bằng chứng thực tế cho thấy rằng công nhân không có giấy tờ vẫn phải nộp thuế. Viện Thuế và Chính sách Kinh tế phát hiện những người nhập cư không có giấy tờ phải trả gần 12 tỷ USD/năm thuế tiểu bang và địa phương. Riêng California thu về hơn 3 tỷ USD doanh thu thuế từ khoảng 3 triệu người nhập cư không có giấy tờ.

Mặc dù phải trả một số loại thuế, khoảng một nửa trong số những người nhập cư không có giấy tờ không kê khai hoàn thuế và phần lớn không nhận được an sinh xã hội khi họ đủ điều kiện, theo Viện Chính sách Di dân.

Tuy nhiên, thật khó để biết chính xác có bao nhiêu người nhập cư không có giấy tờ nộp thuế ở cấp tiểu bang hay liên bang và bao nhiêu người nộp bằng tiền mặt.

Nhìn chung, người lao động không có giấy tờ đóng góp nhiều cho nhà nước và thuế địa phương hơn là họ sử dụng, Kent Smetters nhận xét, giáo sư kinh tế trường Đại học Pennsylvania đã tạo ra mô hình ngân sách Penn Wharton. Nhưng ông nhấn mạnh rằng những đóng góp về thuế của người nhập cư khác nhau rất nhiều giữa các thành phố.

3. Trump sẽ làm gì để ngăn chặn công nhân không có giấy tờ giành công việc của người Mỹ?

Một trong những cách mà Trump nói là ông có thể buộc người sử dụng lao động không thuê công nhân không có giấy tờ bằng cách sử dụng một hệ thống xác minh điện tử được gọi là E-Verify, cho phép người sử dụng lao động kiểm tra tình trạng di trú sắp tới của một nhân viên trước khi thuê.

Borjas, nhà kinh tế học lao động chuyên về vấn đề nhập cư, giảng dạy tại Trường Harvard Kennedy tin rằng E-Verify, nếu được hỗ trợ thêm hình phạt đối với những người vi phạm luật lệ, có thể thành công trong việc ngăn chặn người nhập cư không có giấy tờ giành công việc của công dân Mỹ.

Tuy nhiên, E-Verify khó được chấp nhận. Tại Arizona, nơi bắt buộc các nhà tuyển dụng sử dụng E-Verify, CNNMoney đã từng có cuộc nói chuyện với các chủ doanh nghiệp không sử dụng nó bởi vì nó là một trở ngại thêm cho quá trình tuyển dụng và các chủ doanh nghiệp cảm thấy khó sử dụng công nghệ này.

“E-Verify là một cơ chế chính sách rất cũ với nhiều lỗi cơ bản, đó là lý do mà hầu hết các nhà tuyển dụng đều không muốn dùng”, Raul Hinojosa-Ojeda nói, giáo sư đại học UCLA nghiên cứu về tác động kinh tế của việc cải cách nhập cư cho biết.

4. Chính sách nhập cư của Trump có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế?

Công nhân có tay nghề thấp, đặc biệt là người Mỹ gốc Phi, sẽ được hưởng lợi từ việc trục xuất. Tiền lương của họ và cơ hội việc làm có thể sẽ được cải thiện vì họ cạnh tranh cho các vị trí tương tự, các chuyên gia nói.

Borjas ước tính rằng công nhân không có giấy tờ sản xuất khoảng 10 đến 12 tỷ USD đầu ra cho nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng sản lượng này thực tế có thể chênh lệch do một số người không phải trả thuế, con cái của họ cùng hưởng các nguồn tài nguyên của chính phủ như trường học và họ cũng cạnh tranh việc làm với các công dân Mỹ.

Ngoài những người lao động có tay nghề thấp, nền kinh tế sẽ phải chịu đựng nhiều hơn, các chuyên gia khác lập luận.

Diễn đàn Hành động Mỹ cho rằng chính sách của Trump sẽ gây ra sự thu hẹp nền kinh tế khoảng 1.000 tỷ USD. Điều đó giải thích cho việc mất lao động và USD từ những người nhập cư chi tiêu tại các cửa hàng và nhà hàng Mỹ.

Ngoài ra, trục xuất 11 triệu người trong 2 năm sẽ mất nhiều đáng kể các nguồn lực từ chính phủ.

Trump nói rằng ông sẽ tăng gấp 3 số lượng các đại lý tuần tra biên giới ICE. Gitis ước tính Trump sẽ cần phải tăng số lượng đại lý từ khoảng 5.000 đến hơn 90.000 để trục xuất tất cả 11 triệu người nhập cư trong thời gian 2 năm.

“Các đề xuất nhập cảnh của Trump hoàn toàn không có ý nghĩa kinh tế”, Hinojosa-Ojeda, người sáng lập và giám đốc tại Trung tâm NAID UCLA nói.

Tân Dân, theo CNN Money