Khám phá thành phố kim tự tháp Caral 5.000 năm tuổi ở Peru

Chúng ta đều biết rằng nền văn minh của nhân loại được khởi nguồn từ văn minh Lưỡng Hà cổ đại như Mesopotamia, Ai Cập, Trung Quốc và Ấn Độ.  

Tuy nhiên, ít người biết được cùng thời điểm hay trước đó, còn có những nền văn minh vĩ đại khác đã xuất hiện.

Ví dụ như nền văn minh Norte Chico khởi nguồn tại thung lũng Supe ở Peru. Đây là nền văn minh đầu tiên được biết đến ở Châu Mỹ. Thủ đô của nó là thành phố Caral linh thiêng.

Caral là một thủy phủ 5.000 năm tuổi có nghề nông  phát triển đa dạng, một nền văn hóa phong phú và những kiến trúc công trình vĩ đại. Trong đó, phải kể tới sáu công trình kim tự tháp khổng lồ, những tấm đá và vòm đất lớn, các ngôi đền, nhà hát, quảng trường  hình tròn và các khu dân cư.

Thung lũng Supe nằm cách 200 dặm về phía bắc Lima trên bờ biển Thái Bình Dương của Peru. Nó được nhà khảo cổ học Max Uhle khảo sát vào năm 1905. Ông là người đầu tiên tiết lộ những khám phá ở khu vực này.

Tuy nhiên, cho tới vài chục năm sau những khai quật toàn diện cũng chỉ tiết lộ một phần nổi của tảng băng.

Di tích còn lại của thành phố linh thiêng Caral, Peru.

Vào những năm 1970, các nhà khảo cổ học phát hiện ra những gì được cho là ngọn đồi hình thành tự nhiên  trước đó, hóa ra lại là các kim tự tháp có nhiều bậc. Cho tới năm 1990, toàn cảnh thành phố khổng lồ Caral mới được lộ ra.

Tuy nhiên, vào năm 2000, bất ngờ lớn mới hé lộ sau khi một chiếc túi xách làm bằng sậy khai quật tại Caral được xét nghiệm carbon phóng xạ. Kết quả cho thấy thành phố này có niên đại từ thời kỳ Late Archaic, khoảng 3.000 năm trước Công Nguyên.

Hiện nay, Caral là bằng chứng điển hình nhất về sự tồn tại của một tổ hợp xã hội tiền sử ở Châu Mỹ.

Caral là một trong 18 khu dân cư cổ đại được tìm thấy trong thung lũng Supe, với diện tích khoảng 65 héc ta. Nó được xây dựng trên nền đất sa mạc khô cằn hướng ra thung lũng trù phú của sông Supe.

Các công trình này được bảo quản rất tốt. Điều ấn tượng trong khu vực khai quật nằm ở thiết kế và tổ hợp kiến trúc của nó.

Sơ đồ và một số tính năng của thành phố, như cấu trúc của các kim tự tháp và nhà ở của giới thượng lưu, là bằng chứng rất rõ ràng về các buổi nghi lễ, biểu thị sức mạnh của ý thức hệ tôn giáo.

Phần giữa của khu phức hợp Caral bao gồm một trung tâm công cộng cùng với 6 kim tự tháp lớn (gò đất) được bố trí xung quanh một quảng trường khổng lồ.

Những gò đất lớn nhất nằm ở vị trí cao hơn hẳn trong phạm vi quy hoạch của thành phố Caral. Chúng cao khoảng 18m, có kích thước 140x150m ở móng, và có diện tích gần bằng kích thước của 4 sân bóng.

Từ trên đỉnh của kim tự tháp lớn, các thủ lĩnh của Caral có thể giám sát toàn bộ thành phố.

Một cầu thang rộng gần 9m dẫn vào một loạt các phòng nhỏ, bao gồm cả 1 khoảng sân mở và một điện thờ. Phòng thờ có một lỗ nhỏ ở sàn, được dùng để hóa các đồ cúng.

Kiến trúc công cộng gồm các cầu thang, phòng, sân trong, nhà hát ngoài trời và ba trung tâm thương mại bên dưới.

Chỗ ở dường như bao gồm các phòng lớn trên chóp kim tự tháp dành cho giới thượng lưu. Các tổ hợp ngang mặt đất dành cho các thợ thủ công và những ngôi nhà nhỏ xa trung tâm là nơi sinh sống của người lao động.

Ước tính tổng dân số ở Caral vào khoảng 3.000 người. Các nhà nghiên cứu tin rằng mô hình thiết kế thành phố kiểu này được nhiều nền văn minh đến sau thời Norte Chico áp dụng.

Vào năm 2001, thành phố linh thiêng Caral ở thung lũng Supe được đưa vào danh sách di sản thế giới của UNESCO:

“Thành phố linh thiêng Caral ở thung lũng Supe phản ánh sự phát triển của nền văn minh Châu Mỹ. Là một nhà nước phát triển hoàn toàn về mặt kinh tế và xã hội, thành phố đặc biệt gây ấn tượng  nhờ vào tính phức hợp và ảnh hưởng của nó tới sự phát triển khắp toàn thung lũng Supe và các vùng khác… Thiết kế về  cả kiến trúc lẫn tổ hợp không gian của thành phố rất siêu việt, còn những công trình vĩ đại trên mặt đất cùng các sân vòm hạ cấp là sự biểu đạt hùng hồn đầy uy lực về một nhà nước hợp nhất”.

Mời các bạn cùng xem video về thành phố bí ẩn Caral 5.000 năm tuổi: