Hồng Kông đang ở giai đoạn chuyển giao của lịch sử, trong hỗn loạn mà thức tỉnh

Lịch sử của nhân loại vẫn là “tan lâu ắt phải hợp, hợp lâu ắt phải tan”. Sự ổn định lâu dài sẽ tích lũy mâu thuẫn, mâu thuẫn ngày càng trở nên gay gắt dẫn đến sự ổn định bị phá vỡ. Sau một vòng hỗn loạn, sẽ hình thành nên một sự cân bằng mới. Sự cân bằng mới sẽ lại tích lũy mâu thuẫn và lại làm suy yếu sự ổn định cũ. Nhờ chu kỳ bất tận như vậy mà lịch sử mới có thể tiến về phía trước.

Trong 3 thập kỷ qua, thế giới ở trong tình trạng tương đối ổn định, bởi vì thế giới phương Tây đã thống trị một phương, sự suy tàn của Trung Quốc và Liên Xô là không đủ để đối đầu. Nhưng trong 3 thập kỷ qua, Trung Quốc đã tích lũy được sức mạnh quốc gia.

Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cho rằng họ có thể đối chọi với thế giới phương Tây, từ bỏ chính sách quốc gia “giấu tài” của Đặng Tiểu Bình, giành thế chủ động trên mặt trận chiến lược, dựa vào các kế hoạch như “Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường”, bành trướng thế lực ra bên ngoài và năm 2025 sẽ tổng tiến công trên toàn mặt trận. Điều này đã phá vỡ sự cân bằng vốn có, làm dấy lên sự cảnh giác của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã “thống lĩnh” thế giới phương Tây phản công lại một cách toàn diện, khiến ĐCSTQ trở tay không kịp và bị rơi vào thế bị động.

Đài Loan cũng vậy. Quốc Dân đảng nắm quyền lực được 8 năm, ngấm ngầm cùng ĐCSTQ khua chiêng gõ trống hô hào “Một quốc gia, hai chế độ”. Các công ty Đài Loan dần dần đổ xô đến Đại lục để kiếm tiền. Nhân tài, kỹ thuật của Đài Loan ồ ạt bị Đại lục thu nạp “nuốt trọn”, các cơ quan truyền thông của Đài Loan bị thu mua trắng trợn.

Nhìn bề ngoài, mối quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan (mối quan hệ Đài Loan – Trung Quốc) có vẻ như đang có lợi cho ĐCSTQ. Lấy Hồng Kông để làm gương cho “Một quốc gia, hai chế độ” và dần dần mua chuộc được trái tim của người dân Đài Loan.

Thật không may, khi sức mạnh quốc gia của Trung Quốc được tăng cường, ĐCSTQ đã bắt đầu can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Đài Loan, “vươn vòi” ra khắp mọi nơi, mua chuộc cả giới chính trị và thương nghiệp, can thiệp vào các cuộc bầu cử nội bộ của Đài Loan, thậm chí thực hiện các hoạt động “mờ ám” thông qua mạng lưới quân đội và gián điệp, từ đó đã phá vỡ sự ổn định trong mối quan hệ đôi bờ eo biển Đài Loan.

Hồng Kông cũng vậy. Lúc đầu khi mới trao trả trở về Trung Quốc, ĐCSTQ vẫn coi trọng đến điều ‘Luật cơ bản’ tại đây, và không dám manh động “khai đao” với Hồng Kông. Tuy nhiên, khi ĐCSTQ ngày càng mạnh lên, thì đã “ỷ trên hiếp dưới”, “lấy mạnh chèn yếu”, “hiệu ứng luộc ếch” không còn thú vị nữa, họ công khai ra sức lấn tới.

ĐCSTQ đã thúc đẩy lực lượng thân cộng địa phương của Hồng Kông, mua chuộc các tầng lớp cơ sở, hợp pháp hóa các hoạt động mờ ám. Về mặt kinh tế thì “treo đầu dê bán thịt chó”, dần dần làm suy yếu quyền tự trị cao độ của Hồng Kông. Cho đến khi phong trào phản đối dự luật dẫn độ nổ ra, lại mượn tay của chính phủ Lâm Trịnh, chỉ đạo cảnh sát Hồng Kông đàn áp đẫm máu người dân Hồng Kông, điều này cũng dẫn đến sự thức tỉnh của người dân Hồng Kông, dấy lên một tinh thần chống cộng mạnh mẽ và phá vỡ cân bằng cũ.

“Băng dày ba thước đâu phải trong một ngày”, mâu thuẫn là do dần dần tích tụ mà sinh ra, và sự gia tăng mâu thuẫn lại rơi vào đúng một thời điểm. Bây giờ quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ, quan hệ đôi bờ eo biển và quan hệ Trung Quốc-Hồng Kông cũng đều đi đến “bước ngoặt”. Sự ổn định cũ đang bị phá hủy và sự cân bằng mới chưa đạt được. Do đó, giai đoạn này chắc chắn sẽ là một sự biến động lớn mang tính chất toàn cầu.

Các cuộc đàm phán thương mại Trung – Mỹ sẽ họp vào giữa tháng này. Nếu việc ký kết thành công, mâu thuẫn sẽ tạm thời được xoa dịu. Nếu việc ký kết không thành công, mọi thứ sẽ đi theo chiều hướng xấu.

Ký kết thành công, Trung Quốc mất mặt và chịu tổn thất lớn, nhưng có cơ hội để nghỉ ngơi. Đối với Đài Loan và Hồng Kông, sẽ không phải chịu nhiều áp lực trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu việc ký kết thất bại, Trung Quốc và Hoa Kỳ đoạn tuyệt quan hệ, Trung Quốc đóng cửa và bước vào con đường “đã đâm lao thì phải theo lao” để đối đầu với phương Tây. Vào thời điểm đó, tình hình sẽ rất nguy hiểm. ĐCSTQ sẽ không nương tay với Hồng Kông, người dân Hồng Kông sẽ chuẩn bị phải gánh nỗi thống khổ tột độ.

Đài Loan cũng vậy. Nếu Trung Quốc và Hoa Kỳ vẫn là “đôi bạn” thân thiết, mối quan hệ giữa hai bên không xấu đi, thì Đài Loan có thể được Hoa Kỳ bảo vệ. Một khi Trung Quốc và Hoa Kỳ đoạn tuyệt với nhau, xung đột quân sự có thể xảy ra thông qua vấn đề Đài Loan. Vào thời điểm đó, Đài Loan sẽ như “con cá trong chậu”, người dân Đài Loan cũng không tránh khỏi tai họa.

Hồng Kông và Đài Loan đều bị kẹp giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Lành hay dữ, họa hay phúc đều liên quan mật thiết đến quan hệ Trung – Mỹ. Sự ổn định cũ bị phá vỡ. Sự cân bằng mới ở đâu?

Các cuộc đàm phán Trung – Mỹ ký kết thành công, mối quan hệ sẽ được xoa dịu, các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ sẽ buộc ĐCSTQ phải nhượng bộ nhiều hơn, như vậy Đài Loan và Hồng Kông có thể thở phào nhẹ nhõm. Nếu người dân Hồng Kông có thể đấu tranh khiến Lâm Trịnh từ chức, xử lý đám ‘hắc cảnh’, và ân xá cho phái “Dũng vũ”, giành lại trạng thái xã hội như thời gian đầu khi mới được trao trả trở về, sau đó tiếp tục đấu tranh cho các cuộc bầu cử dân chủ theo các thủ tục được quy định trong ‘Luật cơ bản’, thì mới có cơ hội để đạt được một sự cân bằng mới.

Nếu thực sự ĐCSTQ thực thi ‘Luật cơ bản’, thì ĐCSTQ không những không chịu bất kỳ tổn thất nào mà còn làm giảm tinh thần đối đầu của người dân Hồng Kông, tránh việc phản kháng của Hồng Kông lan rộng ra, giảm áp lực nội bộ, xoa dịu dư luận quốc tế, giúp ĐCSTQ có thời gian để phục hồi về kinh tế, đây có lẽ là lựa chọn tốt nhất.

Nếu Trung Quốc và Hoa Kỳ không đạt được thỏa thuận, hai bên đối kháng, thì Hoa Kỳ và liên minh châu Âu (EU) sẽ là một phe, còn Trung Quốc và Nga sẽ là một phe, hai phe sẽ đấu đá quyết một trận thắng – thua. Đây là một thảm họa trên toàn thế giới. Hoa Kỳ và EU có mối quan hệ mật thiết với nhau, còn Trung Quốc và Nga mỗi kẻ lại ôm mưu đồ riêng. Để mà so sánh, thì EU và Hoa Kỳ chiếm ưu thế. Nếu thực sự “đánh nhau”, từ góc độ sức mạnh quốc gia, Trung Quốc và Nga không thể tận dụng lợi thế. Vào thời điểm đó, sẽ xảy ra một sự xáo trộn mạnh mẽ, cửu tử nhất sinh, có lẽ trật tự thế giới sẽ được sắp xếp lại, Hồng Kông và Đài Loan có thể được cứu.

Sự thức tỉnh của người dân Hồng Kông trong thời điểm đầy biến động này, tất nhiên là kết quả của nhiều năm chất chứa uất hận. Nó lại xuất hiện đúng lúc mối quan hệ Trung – Mỹ có những biến đổi mạnh mẽ. Chúng ta đứng ở thời điểm ranh giới khi mà sự ổn định cũ bị phá vỡ, còn sự cân bằng mới chưa hình thành, chỉ có một sự lựa chọn duy nhất đó là đồng tâm hiệp lực, kiên định ý chí, chuẩn bị về tư tưởng cho một cuộc đấu tranh lâu dài, thích ứng với mọi xu thế thay đổi, đấu tranh để thúc đẩy sự việc phát triển theo chiều hướng tốt.

Cả ĐCSTQ và Lâm Trịnh đều quy kết sự hỗn loạn xã hội ở Hồng Kông bắt nguồn từ các cuộc biểu tình của người dân Hồng Kông. Nhưng nguyên nhân sâu xa của các cuộc biểu tình của người dân Hồng Kông không phải là vì ĐCSTQ đàn áp chúng ta sao? Nếu không đàn áp, hà cớ gì chúng ta phải đấu tranh? Cách duy nhất để loại bỏ tình trạng hỗn loạn là ngăn chặn sự đàn áp và trở lại khuôn khổ của ‘Luật cơ bản’.

Tình trạng hỗn loạn sẽ không kéo dài và sẽ đạt được sự cân bằng mới. Điều quan trọng nhất là chúng ta sẽ cân bằng ở trạng thái nào. Cân bằng ở “một quốc gia, hai chế độ” được bảo đảm bởi ‘Luật cơ bản’ là một sự tương tác tích cực lâu dài. Cân bằng dưới chế độ độc tài chuyên chế của “hắc cảnh”, đó sẽ là ngày tận thế không bao giờ nhìn thấy được ánh mặt trời.

Tác giả: Nhan Thuần Câu

(Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả, không nhất thiết thể hiện quan điểm của BBT Tinhhoa.net)

Minh Huy (Theo Bannedbook)