“Hầm chống tận thế” gặp sự cố bất ngờ do băng tan
Hầm dự trữ hạt giống toàn cầu Svalbard, nơi cất trữ những hạt giống trên toàn thế giới đề phòng tận thế, gần như đã bị ngập lụt do nhiệt độ cao khiến băng tan chảy ở Bắc cực, mặc dù được thiết kế vô cùng kiên cố.
Hầm hạt giống toàn cầu (Global Seed Vault) ra đời để bảo tồn nền nông nghiệp thế giới trong trường hợp xảy ra ngày tận thế. Tuy nhiên, căn hầm kiên cố này lại đang bị nước lụt xâm nhập do tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở Bắc Cực tan chảy dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Hầm hạt giống nằm trên đảo Spitsbergen, thuộc quần đảo Svalbard ở Na Uy, đi vào hoạt động từ gần một thập kỷ trước. Mục đích xây dựng hầm là để chống chịu thảm họa toàn cầu. Tuy nhiên, nhiệt độ mùa đông ấm bất thường trong năm nay dẫn đến một lượng băng tan nhiều chưa từng thấy tràn xuống lối vào đường hầm, theo Guardian.
Dù nước lụt chưa chạm đến kho chứa hạt giống, có nghĩa hạt giống vẫn an toàn, vụ ngấm nước khiến các chuyên gia lo ngại về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới sự tồn tại lâu dài của hầm. Cơ sở được thiết kế để tự duy trì mà không có sự can thiệp của con người, nhưng hiện nay hầm đang được theo dõi 24/7, theo các nhà chức trách.
“Trong kế hoạch xây dựng, chúng tôi không hề nghĩ tới sự tan chảy của tầng đất đóng băng vĩnh cửu và không lường trước tới hiện tượng thời tiết cực đoan như vậy”. Hege Njaa Aschim, phát ngôn viên chính phủ Na Uy, chia sẻ. “Rất nhiều nước chảy vào đầu đường hầm và đóng băng, do đó khi bạn đi vào cảm giác như bước trên sông băng vậy”.
“Bắc Cực và đặc biệt là Svalbard đang nóng lên nhanh nhất trên thế giới. Khí hậu thay đổi đáng kể và tất cả chúng ta đều bất ngờ trước diễn biến nhanh chóng đó”, Ketil Isaksen, Viện Khí tượng Na Uy cho biết.
Giờ họ cần quan sát xem nhiệt độ cao vào mùa đông vừa qua là “một lần rồi thôi” hay sẽ lặp lại nhiều lần, hay thậm chí còn cao hơn nữa. Vào cuối năm 2016 vừa qua, nhiệt độ trung bình ở đảo Spitsbergen (bắc Na Uy) đã cao hơn 7 độ so với bình thường, làm băng vĩnh cửu tan ra.
Chỉ vài tháng trước, hầm hạt giống chống tận thế mở rộng bộ sưu tập, với 50.000 mẫu hạt giống được quyên góp từ khắp nơi trên thế giới để lưu trữ an toàn cho tới khi cần dùng tới. Căn hầm hiện nay chứa 930.000 mẫu hạt giống nhưng có thể bảo quản tới 4,5 triệu mẫu trong hàng trăm năm. Mỗi mẫu bao gồm trung bình 500 hạt giống, do đó cơ sở có thể chứa tối đa 2,25 tỷ hạt giống.
Hôm 20/5, chính phủ Na Uy đã xác nhận kế hoạch tăng cường tính kiên cố cho hầm hạt giống toàn cầu Svalbard trong thời gian từ nay đến năm 2018. Theo Aschim, chính phủ Na Uy tin tưởng hạt giống và căn hầm sẽ không bao giờ ngập lụt, họ không hề muốn nước ngập ngay cả ở lối vào và đang cố gắng giảm thiểu nguy cơ.
Kế hoạch cải tiến hầm hạt giống của Na Uy tập trung vào loại bỏ nguồn nhiệt ở lối vào đường hầm và xây thêm cống rãnh bên sườn núi để ngăn nước băng tan tích tụ quanh lối vào. Những bức tường chống thấm cũng được xây dựng trong đường hầm để tăng cường bảo vệ kho chứa ở phía cuối.
Statsbygg, một cơ quan chính phủ, đang tiến hành dự án nghiên cứu phát triển, kết hợp với các chuyên gia khí tượng để theo dõi tầng đất đóng băng vĩnh cửu ở Svalbard. Cơ quan này cũng đang tìm hiểu khả năng tạo ra một đường hầm mới nhằm nâng cao an toàn trong dài hạn.
TinhHoa tổng hợp