Giáo sư TQ bị chỉ trích khi muốn ‘vũ khí hóa’ việc xuất khẩu dược phẩm để trả đũa Mỹ

Gần đây, Lý Đạo Quỳ, giáo sư kinh tế tại Đại học Thanh Hoa kiêm cố vấn chính phủ đã tuyên bố rằng, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể xem xét vũ khí hóa xuất khẩu dược phẩm để trả đũa Mỹ, khi nước này ban hành lệnh hạn chế xuất khẩu đối với các hãng chế tạo chip hàng đầu Trung Quốc. Phát ngôn này đã nhận phải rất nhiều chỉ trích cả trong và ngoài nước.

Tờ “South China Morning Post” (SCMP) đưa tin vào ngày 26/8 rằng, giáo sư Lý Đạo Quỳ của Đại học Thanh Hoa đã tuyên bố rằng, nếu Hoa Kỳ cắt nguồn cung cấp chip máy tính của Trung Quốc, thì ĐCSTQ nên vũ khí hóa việc xuất khẩu dược phẩm và tiền chất ma túy (drug precursors). Nếu Trung Quốc tiếp tục thiếu chất bán dẫn, ĐCSTQ có thể hạn chế nguồn cung cấp thuốc cho Hoa Kỳ.

Lý Đạo Quỳ cũng nhắc lại nhận xét của mình vào năm ngoái với các phương tiện truyền thông khác: “Đối với vitamin và kháng sinh, hơn 90% nguyên liệu thô là sản xuất tại Trung Quốc”. Ông nói, Hoa Kỳ chắc chắn sẽ không thể sản xuất chúng trong thời gian ngắn hạn.

Giáo sư Tra Đạo Quýnh thuộc Học viện Quan hệ Quốc tế tại Đại học Bắc Kinh đã chỉ trích đề xuất này của Lý Đạo Quỳ trong một bài báo trên tờ “South China Morning Post” đăng ngày 29/8, rằng kiến nghị của Lý Đạo Quỳ là “sai lầm và nguy hiểm, đáng bị lên án”.

Ông tin rằng, với một cá nhân ở bất kỳ quốc gia nào, đều có quyền có được thuốc mà không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố nào khác, đó cũng là điều tất yếu. Ông lo ngại rằng việc hạn chế xuất khẩu dược phẩm gần như chắc chắn sẽ dẫn đến sự sụt giảm hoặc biến mất hoàn toàn hoạt động sản xuất dược phẩm ở ngoài Trung Quốc.

Tiêu Ân, cựu nghiên cứu viên virus của Viện Nghiên cứu Quân đội Hoa Kỳ nói rằng: “Lời kêu gọi của Lý Đạo Quỳ là hoàn toàn không có đạo đức, một người bình thường có lương tâm sẽ không đưa ra lời đề nghị như vậy. Dù cho người ta chế tài về mặt công nghệ, cũng không gây hại đến tính mạng con người. Cách làm này có thể nói là một hành động vô nhân đạo còn tệ hơn cả việc tuyên chiến. Đại học Thanh Hoa nên ngay lập tức sa thải kẻ xấu xa như vậy”.

Trung Quốc là nước xuất khẩu nguyên liệu dược phẩm lớn nhất thế giới

Tuy nhiên, Doug Barry, giám đốc truyền thông của Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ-Trung nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) rằng, các phương tiện truyền thông đã quá phóng đại sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào dược phẩm của Trung Quốc, sự thực không hề như vậy. Đại bộ phận nguyên liệu là đến từ Trung Quốc, nhưng chúng không phải là thuốc thành phẩm. Thuốc được cấp bằng sáng chế tại Hoa Kỳ vẫn chiếm một tỷ lệ đáng kể.

Triệu Minh, đại diện kinh doanh của công ty trách nhiệm hữu hạn Runze Pharmaceutical ở Sơn Tây nói rằng, Lý Đạo Quỳ thiếu hiểu biết cơ bản về y dược trong nước.

Triệu Minh nói: “Những người trong ngành có liên quan đến y dược trong nước đều biết rằng tất cả các loại thuốc tây trong nước, tức là thuốc hóa học, hầu hết chúng đều được phát triển bởi nước ngoài và đã qua kiểm định lâm sàng nghiêm ngặt trước khi thâm nhập vào thị trường Trung Quốc, sau đó mới bắt đầu bản địa hóa chúng, người trong ngành gọi là ‘thuốc phỏng chế’. Xét về hiệu quả điều trị và độ an toàn, thuốc ngoại nhập và thuốc liên doanh chắc chắn là lựa chọn hàng đầu, sau đó mới là thuốc nội”.

Triệu Minh nói rằng, mặc dù một số công ty dược phẩm Trung Quốc đã bắt đầu chú ý đến việc độc quyền và xuất khẩu các nguyên liệu dược phẩm trong những năm gần đây, nhưng trình độ kỹ thuật và công nghệ tinh chế của Trung Quốc vẫn chưa đủ.

Tiêu Ân nói: “Sản xuất dược phẩm dù sao vẫn là do các nước phương Tây thống trị. Trung Quốc chỉ là cung cấp nguyên liệu thô. Xét cho cùng, quá trình sản xuất nguyên liệu thô là quá trình thứ yếu, quá trình này cũng là quá trình tổ chức lại dây chuyền công nghiệp. Hoa Kỳ sẽ tăng sản lượng sản xuất và nhập khẩu một số nguyên liệu thô ở các nước khác, đây là điều có thể xảy ra”. 

Triệu Minh đặt câu hỏi, đối với việc chất lượng thuốc phỏng chế kém xa so với thuốc nhập khẩu, vậy nguyên liệu dược phẩm của Trung Quốc có thể đi đâu? Không nghi ngờ gì nữa, việc hạn chế xuất khẩu nguyên liệu dược phẩm để phản kích lại Hoa Kỳ chắc chắn là một ý định ngu ngốc.

Triệu Minh nói: “Khả năng sản xuất và phát triển thuốc của Hoa Kỳ đi trước Trung Quốc không chỉ một bậc. Việc nhập khẩu nguyên liệu thô từ Trung Quốc, chỉ là chuyển giao một công đoạn sản xuất cho Trung Quốc mà thôi. Vì việc sản xuất nguyên liệu dược phẩm không thể tách rời khỏi ngành công nghiệp hóa chất, và liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường, vậy nên các nước phát triển đặt một phần sản xuất của họ ở nước ngoài hoặc nhập khẩu trực tiếp mô hình này, có thể thấy điều này ở khắp các ngành công nghiệp khác, tuyệt không có nghĩa là Hoa Kỳ phụ thuộc vào nhập khẩu”.

Triệu Minh cho biết, một khi Hoa Kỳ quyết tâm sản xuất một sản phẩm nào đó thì trong thời gian ngắn có thể sản xuất ra hàng loạt.

Triệu Minh nói: “Hơn nữa, trong bảng xếp hạng các công ty hóa chất nổi tiếng trên thế giới, vẫn chưa đến lượt các công ty Trung Quốc. Ví dụ, một trong những công ty hóa chất lớn nhất thế giới là BASF của Đức, có chi nhánh ở rất nhiều quốc gia. Không khó để Hoa Kỳ thay đổi nhà cung ứng hoặc khôi phục sản xuất”.

Cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và ứng cử viên Tổng thống đảng Dân chủ Biden đều hứa sẽ chuyển việc sản xuất các sản phẩm y tế chủ chốt trở lại Mỹ, tạo việc làm và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc và các nhà sản xuất nước ngoài khác.

Tiêu Ân cho rằng, kiểu ngoại giao khiêu chiến này của Lý Đạo Quỳ chỉ có thể đẩy nhanh việc tách các nước châu Âu và Mỹ ra khỏi chuỗi công nghiệp Trung Quốc. Đây cũng là cách làm ngu xuẩn khi cắt đứt nguồn kinh tế xuất khẩu của Trung Quốc.

Minh Huy (Theo NTDTV)