Giải mã bí ẩn về các ‘nữ chiến binh Amazon’ trên đồ gốm cổ

Một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Hesperia cho biết đã giải mã được tên của các nữ chiến binh trên đồ gốm cổ Hy Lạp có niên đại cách đây hơn 2.500 năm.

Theo National Geographic, các nhà ngôn ngữ học đã tiến hành phân tích các mảnh ngôn ngữ cổ phức tạo chưa được giải nghĩa trong hàng thiên niên kỷ qua. Các hiện vật này tiết lộ tên của các nữ chiến binh Amazon được miêu tả là “Bất bại” (Don’t Fail) và “Chiến binh đáng kính trọng” (Worthy of Armour).

Nhà nghiên cứu Adrienne Mayor cùng trợ lý David Saunders ở bảo tàng J. Paul Getty chịu trách nhiệm dịch các ký tự Hy Lạp, khắc trên 12 chiếc bình cổ được tìm thấy ở Athens, có niên đại từ năm 550 tới năm 450 Trước Công Nguyên. Những hình khắc trên các hiện vật miêu tả cảnh chiến đấu, săn bắn hay bắn cung của các nữ chiến binh Amazons. Vì được viết bằng các ký tự Hy Lạp nhưng không theo bất kỳ dạng chữ cổ nào từng được biết đến, những ký tự này như thách đố các nhà khoa học.

Các nhà nghiên cứu có linh cảm rằng người Hy Lạp đã khắc các chữ  liên quan đến ngữ âm, nên đã tìm cách kiểm tra giả thuyết này. Để làm như vậy, họ chuyển các hình khắc trên vào thanh âm của họ và chuyển chúng đến cho nhà ngôn ngữ học John Colarusso tại Đại học McMaster, Canada ở Hamilton, một chuyên gia nghiên cứu ngôn ngữ hiếm hoi của vùng Caucasus.

Ông không được cung cấp bất kỳ thông tin liên quan đến nguồn gốc của các ký tự được khắc. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu, John Colarusso  đã khớp âm để ra các từ hay tên của người Scythia như “Công Chúa”, “Bất bại” và “Lực lượng tinh nhuệ”, tên một cung thủ “Tiếng kèn xung trận’ (Battle-cry) và tên nữ kỵ sỹ là “chiến binh đáng kính trọng”.

Trên một bình hoa, khắc ảnh hai chiến binh Amazon đang đi săn cùng với một chú chó và một bản chuyển ngữ, theo tiếng của người Abkhaz có nghĩa là “thả chó để săn mồi”. Về bản chất, người Hy Lạp cổ cố gắng tái tạo ngữ âm tên và từ của người Scythia trên bình Amazon bằng cách viết chúng theo ngữ âm. “Làm như vậy, người Hy Lạp có thể giữ gìn nguồn gốc của ngôn ngữ cổ, cho các học giả biết con người cổ đại giao tiếp thế nào”, National Geographic nhận xét.

12 bình hoa trong số hơn 1.500 chiếc bình cổ của người Hy Lạp cho thấy người Hy Lạp bị say mê bởi các nữ chiến binh trong một thời kỳ dài. “Rõ ràng, người Hy Lạp đã bị thu hút bởi vẻ đẹp kỳ lạ và sức quyến rũ của các nữ chiến binh Amazon. Nhưng rõ ràng, ngoài sự kính trọng và ngưỡng mộ còn cho thấy những mâu thuẫn trong tư tưởng của con người thời đó. Bởi vì, người phụ nữ thường bị đối xử phân biệt và bất bình đẳng trong thế giới người Hy Lạp, nên ý tưởng về phụ nữ mặc đồ như nam giới và tham gia chiến đấu khiến họ thấy rất hứng thú”, ông Mayor nói.

Amazon là một quốc gia gồm nhiều nữ chiến binh, có đường biên giới với Scythia ở Sarmatia (bán đảo Crimea ngày nay). Truyền thuyết kể lại rằng, họ đã hiến dâng thân thể để trở thành những chiến binh. Để có thể sử dụng các cây cung thuận lợi hơn, họ sẵn sàng cắt một bên ngực của mình. Do vậy, Amazon vẫn là một huyền thoại cho tới khi các nhà khảo cổ học khai quật được những nơi chôn cất các chiến binh nữ Scythia. Kể từ đó, các nhà khoa học và các nhà sử học đã làm việc cùng nhau để khám phá cuộc sống đầy kịch tính của các nữ chiến binh Amazon này.

Thiên Hà, Công Lý – Theo AncientOrigions