Dựa trên cơ sở nào xử phạt nhà báo Quang Thế hơn 14 triệu đồng?

Ngày 30/9, liên quan đến việc Công an quận Tây Hồ, TP Hà Nội ra quyết định xử phạt nhà báo Quang Thế (Báo Tuổi Trẻ) 14,4 triệu đồng với hàng loạt lỗi khi tác nghiệp tại hiện trường vụ tự tử trên cầu Nhật Tân, ông Lê Xuân Trung, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ, cho biết đã đề nghị Công an TP Hà Nội xem xét lại quyết định này.

Bị ngăn cản ngay từ đầu

“Nhà báo Quang Thế tường trình với chúng tôi rằng anh chỉ có lỗi để xe máy trên cầu Nhật Tân khi vội vàng tác nghiệp chứ không phạm những lỗi khác như quyết định xử phạt của Công an quận Tây Hồ” – ông Trung nói.

Theo ông Trung, những hình ảnh ghi lại vụ việc này cũng cho thấy các nhà báo đã bị ngăn cản ngay từ đầu nên họ không thể tác nghiệp, chưa thu thập được thông tin về vụ tài xế taxi tự tử. Hiện trường không được giới hạn rõ trong phạm vi nào nên không thể kết luận các nhà báo (gồm Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Pháp Luật Việt Nam, Tuổi Trẻ Thủ Đô, Zingnews…) đã “vào khu vực cấm” và “cản trở hoạt động của tổ chức, cá nhân” như quyết định xử phạt quy kết.

“Hơn nữa, cơ quan công an không có biên bản về các lỗi hành chính mà nhà báo Quang Thế bị cho là vi phạm thì căn cứ trên cơ sở nào để xử phạt rất nhiều lỗi như vậy?” – ông Trung nói.

Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ đặt vấn đề liệu Công an TP Hà Nội đã thực hiện đúng theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hà Nội là điều tra việc “Công an huyện Đông Anh hành hung phóng viên” (chứ không phải “gạt tay trúng má”) và “xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật” hay chưa? Đó là câu hỏi cần được lãnh đạo Công an Hà Nội trả lời đầy đủ và có trách nhiệm không chỉ cho lãnh đạo TP mà còn cho công chúng cả nước.

Có thể khởi kiện

Về việc này, trả lời Báo Người Lao Động, Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, cho rằng nếu có hành vi vi phạm hành chính thì việc xử lý phải tuân thủ nguyên tắc quy định tại điểm đ khoản 1 điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 là: Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính.

Do đó, quyết định xử phạt nhà báo Quang Thế là chưa thỏa đáng.

“Ví dụ, cơ quan chức năng đã xử phạt hành vi chụp ảnh ở khu vực cấm theo điểm đ, điểm e khoản 1 điều 18 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP. Tuy nhiên, việc xác định khu vực cấm trong trường hợp này không phù hợp với quy định tại điều 2 Quyết định số 160/2004/QĐ-TTg ngày 6-9-2004 về việc xác định khu vực cấm, địa điểm cấm nên không có cơ sở xử lý các hành vi này. Tương tự, đối với các hành vi còn lại như: Có lời nói lăng mạ người thi hành công vụ (vi phạm điểm b khoản 2, điều 6, NĐ 167/2013/NĐ-CP); Lợi dụng tư cách nhà báo, phóng viên can thiệp, cản trở hoạt động đúng pháp luật của tổ chức, cá nhân (vi phạm điểm b, khoản 2 điều 6 Nghị định số 159/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản)… thì người có thẩm quyền xử phạt cũng phải chứng minh nhà báo Quang Thế đã có hành vi này.

Nếu không chứng minh được mà vẫn tiến hành xử phạt thì rõ ràng đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản trong xử phạt vi phạm hành chính, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Nếu nhà báo Quang Thế không đồng ý với quyết định xử phạt vi phạm hành chính đó thì có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền để giải quyết vụ việc” – luật sư Hậu phân tích.

Cũng theo luật sư Hậu, việc xử lý vi phạm sai không những sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người bị xử phạt mà còn làm ảnh hưởng đến quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của công dân, khiến hoạt động giám sát xã hội không được thực thi vì nhà báo và cả người dân lo ngại, e dè họ cũng sẽ rơi vào trường hợp trên; làm hình ảnh người công an nhân dân xấu đi trong mắt người dân.

“Đối với chiến sĩ công an, cũng phải xử lý với hình thức tương xứng mức độ vi phạm, tránh tình trạng bao che, ngụy biện…” – luật sư Hậu nhấn mạnh.

Tổng hợp