Đề xuất rút ngắn thời gian đóng bảo hiểm xã hội xuống 10 năm để hưởng lương hưu

Ban soạn thảo đề xuất sửa đổi điều kiện hưởng lương hưu, theo hướng giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 và hướng tới 10 năm.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã gửi tới Chính phủ dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), lấy ý kiến đến ngày 16/6. 

Theo đó, qua đánh giá, Bộ nhận thấy chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với tốc độ già hóa dân số nên đã đề xuất sửa một số nội dung, trong đó có chế độ hưu trí.

Ban soạn thảo đề xuất sửa đổi điều kiện hưởng lương hưu, theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 và hướng tới 10 năm. Mức hưởng sẽ được tính toán sao cho phù hợp, tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia bảo hiểm xã hội thấp được hưởng các quyền lợi.

Theo luật BHXH 2014, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu trong điều kiện làm việc bình thường, đóng đủ 20 năm BHXH trở lên sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng bằng 45% mức lương tháng bình quân đóng BHXH đồng thời tương ứng với số năm đóng theo quy định.

Tuy nhiên, nhiều lao động không thể tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH để được hưởng lương hưu. Cùng với tác động thay đổi của nền kinh tế, nhiều người đã rời bỏ hệ thống BHXH. Nếu tình hình này diễn ra trong thời gian dài sẽ tạo áp lực lớn cho xã hội khi người già không có lương hưu, nhà nước phải bố trí nguồn lực đơn lẻ để bảo đảm an sinh, chăm sóc y tế. 

Việt Nam cần quan tâm đến đề xuất đóng BHXH trong 10 năm để thay đổi diện bao phủ bảo hiểm xã hội. Mục tiêu đến năm 2030, cả nước ta sẽ có khoảng 60% người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH, từ đó nguồn thu vào Quỹ BHXH ngắn hạn và trung hạn, nguồn chi ngắn hạn, trung hạn và dài hạn sẽ tăng. Người lao động sẽ được bảo vệ tốt hơn và nhiều người được hưởng lương hưu khi tuổi già.

Dự thảo còn bổ sung các nhóm người buộc phải tham gia BHXH như chủ hộ kinh doanh cá thể, quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương, người quản lý doanh nghiệp, lao động làm việc không trọn thời gian, người hoạt động chuyên trách ở cấp xã, công chức, viên chức…

Dự kiến, tại kỳ họp tháng 12/2022 của Quốc hội khóa XV, luật BHXH (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội xem xét cho ý kiến, tại kỳ họp tháng 5/2023 sẽ được thông qua và từ 1/1/2024 sẽ có hiệu lực.

Tính đến cuối năm 2020, Việt Nam đang có khoảng 14,1 triệu người sau độ tuổi nghỉ hưu. Trong đó chỉ có hơn 3,1 triệu người được hưởng lương hưu và BHXH hàng tháng, 1,8 triệu người hưởng trợ cấp hưu trí. 

Bảo hiểm xã hội Việt Nam thống kê, bình quân người tham gia BHXH đóng góp trong 28 năm với tỷ lệ 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất, hưởng lương hưu bình quân 25 năm với tỷ lệ hưởng 70,1%.

Yên Yên (t/h)