Con người cả đời dấn thân vì chữ ‘tiền’, nhưng vẫn còn một điều chưa hiểu

Tiền bạc vốn là vật ngoài thân, thế nhưng từ xưa đến nay những người vì tiền mà dấn thân chỗ hiểm lại nhiều không sao đếm xuể. Rốt cuộc tiền bạc đến từ đâu, bản chất của nó là gì?

Con người sống ở đời, mỗi ngày đều không khỏi lo lắng những chuyện cơm áo gạo tiền, tâm can không mấy khi được an tĩnh, trong tư tưởng hầu như chỉ một chữ “tiền”. Có người vui buồn chỉ vì chút lợi nhỏ nhoi, có người thậm chí vì tiền mà tranh chấp để rồi trở mặt thành thù.

Tuy thời gian đã trôi qua hơn 20 năm, tôi vẫn không sao quên được một chuyện từng xảy ra trong tuổi thơ của tôi: Trên đường tan học trở về nhà, lúc chúng tôi đi qua một con sông nhỏ vừa mới đóng băng, một thương nhân ác ý cố tình ném mấy đồng tiền xu vào giữa lòng sông. Cậu bạn tên A Tài của tôi ngay lập tức không màng đến nguy hiểm mà chạy tới giữa lòng sông để nhặt lấy.

Kết quả lớp băng mỏng không chịu nổi thể trọng của cậu ta mà nứt toác ra, thế là cậu chìm ngay xuống sông. A Tài không những không nhặt được đồng xu, trái lại còn vì rơi xuống nước lạnh buốt mà bị cảm mạo nặng, bệnh nằm liệt giường suốt hơn một tuần.

Vì vậy, tôi cảm ngộ được rằng, khi đứng trước danh lợi con người ta thường dễ đánh mất lý trí, dấn thân mình vào chỗ hiểm nguy. Tôi thường nhắc nhở bản thân lấy đó làm điều răn, sau khi lớn lên lại cũng dần dần lý giải được ý nghĩa của câu nói “người chết vì tiền, chim chết vì mồi” này, danh và lợi đối với con người ta mà nói quả là một loại cám dỗ lâu dài.

Danh lợi đôi khi khiến cho cuộc sống của mỗi một người tỏa “ánh hào quang” đẹp đẽ, nhưng đó chẳng qua chỉ là rực rỡ trong nháy mắt. Đứng ở đoạn cuối của cuộc đời mà ngoảnh đầu nhìn lại, tôi tin rằng mỗi người đều sẽ ngộ ra rằng danh lợi tựa như nước chảy mây trôi, chỉ thoảng qua rồi tan biến ngay trước mắt.

Biết bao nhiêu triệu phú trở thành nô lệ của đồng tiền, biết bao nhiêu người thành danh lại thường than thở “nơi cao lạnh làm sao”, họ đã vì danh lợi mà hao tổn tinh lực của cả một đời, cuối cùng hầu như đã đánh mất niềm vui thuần chân nhất của sinh mệnh, đây không phải là điều đáng buồn hay sao?

Không phủ nhận rằng, người sống ở trên đời là không thể tách khỏi tiền bạc được. Nhưng dù đã tích cóp được bao nhiêu tiền, khi rời khỏi thế gian này dẫu là một xu cũng không thể mang theo được. Vì vậy, sau khi kiếm đủ chi phí sinh hoạt rồi, nếu vẫn một mực theo đuổi tiền bạc thì sẽ đánh mất đi giá trị của đời người.

Lý Bạch đời Đường trong một bài thơ có tên “Tương Tiến Tửu” (kính mời rượu) viết rằng: “Trời sinh thân ta hẳn có dùng, nghìn vàng tiêu hết rồi lại đến”. Đây là khắc họa tuyệt diệu đối với thực chất của đồng tiền.

Người sống ở đời, quý ở chỗ giàu mà có đức. Giàu mà vô đức thì sẽ nguy hại chúng sinh, những kẻ keo kiệt chỉ biết ôm giữ khư khư tiền bạc hay những người giàu có tiêu tiền như nước trong lịch sử, số phận cuối cùng đều vô cùng bi thảm.

Đối với tiền tài, sinh không mang theo đến, tử không mang theo đi, thay vì nói nó là vật ngoài thân, chẳng thà hãy nói nó là của trời cho.

Mỗi một người nếu muốn sống phóng khoáng tự nhiên, thì ắt cần phải thoát khỏi sự trói buộc của đồng tiền, lấy tâm thái “trời sinh thân ta hẳn có dùng, nghìn vàng tiêu hết rồi lại đến” để đối diện với áp lực trong cuộc sống, tích đức hành thiện, tu tâm dưỡng tính.

Những người tích đức ắt sẽ tiền tài như nước, những kẻ sĩ đại đức mệnh gắn với trời, cơm áo sung túc mà lại khỏe mạnh an vui.

Lê Hiếu, dịch từ Bannedbook