Chủ tịch Trung Quốc muốn quan hệ Trung – Mỹ là ‘nước lớn kiểu mới’

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) bắt tay với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước buổi hội đàm tại Đại lễ đường Nhân dân, thủ đô Bắc Kinh ngày 17.5.2015 – Ảnh: Reuters

“Theo quan điểm của tôi, quan hệ Trung – Mỹ vẫn ổn định”, ông Tập nói với ông Kerry tại buổi hội đàm ở Đại lễ đường Nhân dân, thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 17.5, theo Reuters.

“Tôi muốn tiếp tục phát triển mối quan hệ này với Tổng thống Mỹ và nâng quan hệ Trung – Mỹ lên một tầm cao mới theo hướng mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới”, ông Tập nói với ông Kerry nhân Ngoại trưởng Mỹ kết thúc chuyến thăm Trung Quốc trong hai ngày 16-17.5, theo Reuters.

Chủ tịch Tập từng nhiều lần nhấn mạnh với Tổng thống Obama (trong chuyến thăm của ông Obama đến Trung Quốc hồi năm 2014) rằng ông mong muốn một “mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới”, với nội hàm chính là Mỹ – Trung không xung đột, không đối kháng, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi.

Mô hình mới này cũng bao gồm việc tôn trọng “chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ hai bên cũng như lộ trình phát triển và hệ thống chính trị”, theo Reuters.

Tuy nhiên Trung Quốc gần đây tăng cường hoạt động xây dựng trái phép các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhằm bành trướng quân sự và củng cố tuyên bố chủ quyền phi lý của nước này với gần hết Biển Đông. Các hoạt động này của Trung Quốc khiến Mỹ và các nước láng giềng lo ngại.

Ngày 16.4, Ngoại trưởng Kerry đã kêu gọi Trung Quốc hành động nhằm giảm thiểu căng thẳng ở Biển Đông. Đáp lại, Ngoại trưởng Trung Quốc bảo vệ hành động xây dựng đảo nhân tạo khi nói Trung Quốc quyết bảo vệ cái gọi là chủ quyền của nước này ở Biển Đông.

Ông Kerry cho hay Mỹ đã bày tỏ mối quan ngại về hoạt động xây dựng của Trung Quốc trên Biển Đông. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Kerry không đề cập đến thông tin Washington cân nhắc điều động máy bay quân sự và tàu chiến tuần tra quanh đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây trái phép để đảm bảo tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Trước chuyến thăm của ông Kerry đến Bắc Kinh, nhiều báo đài đã đăng tải tin tức này.

Trung Quốc cũng đã bày tỏ lo ngại về kế hoạch tuần tra này của Mỹ. Nước này lâu nay luôn bác bỏ sự can dự của Mỹ vào vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Bắc Kinh đổ lỗi cho Washington kích ngòi căng thẳng bằng cách xúi giục những nước khác tiến hành “những hành động nguy hiểm”, theo Reuters.

Ngoại trưởng Kerry có chuyến thăm Trung Quốc lần này nhằm chuẩn bị cho Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Mỹ – Trung vào tháng 6 tới tại thủ đô Washington. Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ thăm Mỹ vào tháng 9.2015.