Chính sách cải cách Thuế Doanh nghiệp Mỹ sẽ gây hiệu ứng Domino đến thế giới

Những cải cách thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump được các chuyên gia kinh tế đánh giá là có ý nghĩa đặc biệt đối với các tập đoàn và môi trường đầu tư của nước Mỹ, đồng thời cũng tác động đến môi trường kinh doanh toàn cầu. 

Luật thuế cải cách đã gióng lên hồi chuông báo động cho các nước khác. Họ sẽ phải lo lắng về một nước Mỹ với sức cạnh tranh sôi nổi sẽ gây ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế của họ như thế nào.

>>> Luật Cải cách Thuế lớn nhất 30 năm được thông qua: Niềm vui lớn của dân Mỹ trước lễ Giáng Sinh

Các thành viên đảng Cộng hòa cho rằng, luật thuế mới là cơ hội tạo ra một thế hệ người Mỹ phát huy hết mức tăng trưởng kinh tế của quốc gia này. Luật thuế cũ được xem là hệ thống rườm rà, tốn kém và bất công, phục vụ các lợi ích nhóm, còn luật thuế mới sẽ khuyến khích đầu tư và tạo việc làm.

Ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 22/12/2017: “Nhiều sản phẩm sẽ được sản xuất tại Mỹ. Rất nhiều thứ sẽ xảy ra ở Mỹ. Chúng tôi sẽ mang lại [lợi ích] cho các công ty của chúng tôi. Họ đã bắt đầu trở lại”.

Mục tiêu chính của chính quyền Tổng thống Trump là giúp nước Mỹ tăng trưởng kinh tế. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nước Mỹ cứ mãi trì trệ khi tăng trưởng GDP quanh quẩn ở mức 2%. Vì thế vẫn còn nhiều dư địa cho phát triển kinh tế Mỹ nếu nước này giảm thuế suất thuế doanh nghiệp từ 35% còn 21%, mức thuế cạnh tranh đang áp dụng trên thế giới.

Trong khi đó, các nhà phê bình nói rằng, cải cách thuế sẽ không giúp gì cho tăng trưởng. Họ nghĩ rằng các tập đoàn của Mỹ có thể sẽ sử dụng phần lớn số tiền tiết kiệm được do cắt giảm thuế để chia cổ tức cho các cổ đông.

Chúng ta sẽ mang các công ty của chúng ta trở lại. Họ đã bắt đầu trở lại.

– Tổng thống Donald Trump

Tuy nhiên, các nhà phê bình trên phải xem xét lại ý kiến của họ khi xét đến phản ứng của các nước khác.

Trung Quốc và các nước châu Âu đang lo ngại về môi trường đầu tư thay đổi bởi lẽ luật cải cách thuế sẽ làm môi trường đầu tư ở Mỹ trở nên hấp dẫn hơn.

Các nước trong Liên minh châu Âu, đặc biệt là Đức, dự kiến ​​sẽ mất điểm trong cuộc cạnh tranh đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các nhà kinh tế Đức cảnh báo rằng một lượng đáng kể đầu tư và việc làm mới sẽ dịch chuyển từ châu Âu sang Mỹ.

Báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Châu Âu (ZEW) và Đại học Mannheim ở Đức viết rằng: “Động thái của Mỹ sẽ thách thức chính sách thuế hiện nay của Đức và châu Âu. Nếu không có phản ứng thích hợp, Đức có thể trở thành một trong những người thua cuộc ở châu Âu trong cuộc cạnh tranh mới về thuế”.

Cả Pháp và Bỉ gần đây đã thông báo mạnh tay cắt giảm thuế từ mức hiện tại xuống 25%.

Hiện thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của Đức tương đối thấp ở mức 15%. Tuy nhiên, khi kết hợp với thuế liên đới và thuế địa phương, tỷ lệ lên tới gần 31%.

Nghiên cứu ZEW dự đoán rằng, các công ty Đức sẽ tăng cường đầu tư ở Mỹ sau khi Mỹ cải cách thuế. Do đó các nhà kinh tế đang thúc giục chính phủ Đức xây dựng chiến lược nâng cao khả năng cạnh tranh của Đức.

Bắc Kinh cũng nhận thấy rằng kế hoạch đại tu về thuế của Tổng thống Trump là mối đe dọa đáng gờm. Trung Quốc đang trở nên kém cạnh tranh hơn cả về thuế và tiền lương, và Bắc Kinh lo ngại rằng luật thuế sẽ làm cho Mỹ trở nên cạnh tranh hơn. Dự luật cũng sẽ làm cho tài sản ở Mỹ, như cổ phiếu và bất động sản hấp dẫn hơn đối với người mua nước ngoài. Điều này sẽ làm tăng giá đồng USD và gián tiếp hạ thấp đồng Nhân dân tệ.

Theo Wall Street Journal, các quan chức Trung Quốc hiện đang lên kế hoạch bất ngờ chống lại các cuộc cải cách của ông Trump như tăng lãi suất, thắt chặt kiểm soát vốn và tiền tệ kĩ càng hơn bằng cách can thiệp vào thị trường ngoại hối.

Cải cách Thuế Doanh nghiệp

So với các nước khác trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Mỹ hiện đang có thuế suất thuế doanh nghiệp cao nhất ở mức 35%, vượt Anh, Canada và Ireland. Ngoài ra, Mỹ đang duy trì 35% thuế thu nhập từ nước ngoài hồi hương.

Luật thuế hiện hành của Mỹ khiến các công ty của nước này có động cơ lớn chuyển hoạt động sang các nước có thuế thu nhập thấp và giữ thu nhập ở nước ngoài của họ bên ngoài nước Mỹ. Theo ước tính, các công ty Mỹ đã giữ khoảng 2.500 tỷ USD ở nước ngoài. Theo dự đoán của ông Trump, con số này là 4.000 tỷ USD.

Cải cách thuế được thực hiện vào năm 2018, làm giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của liên bang Mỹ xuống còn 21%. Theo Tax Foundation, khi kết hợp với mức thuế suất trung bình của các bang và địa phương, thuế theo luật định của Mỹ sẽ xấp xỉ 26,5%, thấp hơn mức trung bình hiện tại của OECD hiện đang ở 31,4%.

Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp sẽ khôi phục lợi thế cạnh tranh của quốc gia và nâng cấp sân chơi cho các công ty của Mỹ. Ngoài thuế suất thấp, hệ thống thuế cải tổ từ  hệ thống thuế thế giới – đánh thuế thu nhập kiếm được bất cứ nơi nào trên thế giới – thành hệ thống thuế địa phương, chỉ đánh thuế thu nhập kiếm được ở trong nước

Hệ thống thuế thế giới đánh thuế gấp đôi thu nhập từ nước ngoài của các công ty Mỹ sau khi các khoản thu nhập này hồi hương. Ngược lại, trong hệ thống thuế địa phương, các công ty chỉ bị đánh thuế thu nhập của Mỹ và sẽ được miễn nộp thuế cho hầu hết hoặc tất cả thu nhập từ nước ngoài.

Các nhà kinh tế học Đức đang cảnh báo rằng một lượng đáng kể đầu tư và việc làm mới sẽ dịch chuyển từ châu Âu sang Mỹ.

Khi chuyển sang hệ thống thuế địa phương, lợi nhuận mà các công ty đa quốc gia của Mỹ đã tích lũy ở nước ngoài sẽ bị đánh thuế 15,5% đối với tiền mặt và 8% đối với tài sản chưa thanh toán.

Theo kế hoạch mới, các công ty cũng sẽ được khấu trừ 100% chi phí đầu tư vốn trong năm thực hiện đầu tư. Điều khoản này dự kiến ​​sẽ thúc đẩy đầu tư kinh doanh trong ngắn hạn.

“Thẳng thắng mà nói, tôi nghĩ nó sẽ là một trong những điều tuyệt nhất trong luật. Tôi nghĩ rằng mọi người sẽ đi loan báo tin này khắp nơi và dĩ nhiên là hết sức vui mừng”, ông Trump nói.

Các công ty Mỹ, bao gồm AT & T, Boeing, Sinclair, Wells Fargo, và Comcast, hoan nghênh việc thông qua dự luật cải cách thuế của Quốc hội. Họ công bố các khoản đầu tư mới và tăng lương thưởng cho nhân viên.

Quan hệ giữa thuế suất và thu ngân sách nhà nước

Trong khi đảng Cộng hòa và một số nhà kinh tế cho rằng cải cách thuế sẽ làm kinh tế và lương bổng tăng đáng kể, thì các nhà phê bình lại cho rằng cải cách sẽ làm ảnh hưởng đến ngân sách. Lý luận các nhà phê bình đưa ra là, cắt giảm thuế dẫn đến tăng thâm hụt ngân sách, lãi suất sẽ tăng và lượng tiền sẵn có cho đầu tư vào nền kinh tế giảm.

Đảng Cộng hòa bác bỏ lập luận rằng cắt giảm thuế gây ra thâm hụt ngân sách. Theo lý thuyết đường cong Laffer Curve, cắt giảm thuế sẽ làm tăng doanh thu.

Đường cong Laffer được nhà kinh tế học Arthur Laffer đưa ra, cho thấy mối quan hệ giữa thuế suất và lượng thuế chính phủ thu được. Laffer lập luận rằng, thuế suất cao cản trở đầu tư kinh doanh, dẫn đến các công ty tìm cách bảo vệ nguồn vốn của mình khỏi bị đánh thuế. Do đó, tăng thuế suất vượt quá một mức nào đó không thể làm tăng lượng thuế thu được.

Theo Kevin Hassett, Chủ tịch của Hội đồng cố vấn kinh tế, trong những năm qua Mỹ đã đi theo hướng tiêu cực và theo quy luật đường cong Laffer, lượng thuế sẽ tăng nếu giảm thuế.

Lý thuyết đường cong Laffer là nền tảng của chính sách kinh tế mà Tổng thống Ronald Reagan áp dụng. Ông đã thực hiện kế hoạch cắt giảm thuế lớn nhất trong lịch sử. Trong nhiệm kỳ của ông, thuế liên bang thu được đã tăng từ 517 tỷ USD năm 1980 lên 909 tỷ USD năm 1988.

Luật thuế cũ làm tổn thương doanh nghiệp

Theo nghiên cứu của Công ty tư vấn Ernst & Young vào tháng 9/2017, từ 2004 đến 2016 Mỹ đã để mất khoảng 4.700 công ty và 510 tỷ USD tài sản kinh doanh. Luật thuế kém cạnh tranh đã góp phần thúc đẩy các công ty nước ngoài mua lại các công ty Mỹ.

Việc thông qua hệ thống thuế địa phương và thuế suất thấp sẽ chỉnh đốn lại xu hướng này và thúc đẩy các công ty Mỹ mua lại các công ty nước ngoài.

Các giao dịch sáp nhập và mua lại cho phép các doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới, kênh phân phối mới và công nghệ mới. Việc sát nhập và mua lại làm cho các công ty Mỹ đóng góp nhiều hơn vào nền kinh tế Mỹ.

“Khi một công ty đa quốc gia Mỹ mở rộng hoạt động ở nước ngoài, ước tính cứ 100 việc làm được tạo ra ở nước ngoài, sẽ có thêm 124 công việc được tạo ra trong nước”.

Luật thuế cũ cũng gây trở ngại cho đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ở Mỹ, một nguồn đóng góp đáng kể cho nền kinh tế Mỹ. Ernst & Young ước tính rằng, FDI đầu tư vào Mỹ tăng 14 % nếu Mỹ áp dụng thuế suất thuế doanh nghiệp cạnh tranh.

“Luật thuế và các chính sách khác của chính phủ nước sở tại là những yếu tố quyết định xem các công ty có đầu tư hay không”, theo báo cáo của Ernst & Young.

“Cải cách thuế của Mỹ có tác động quan trọng tới việc hấp dẫn vốn FDI của nước ngoài đầu tư vào Mỹ”.

Bạch Vân, theo Epoch Times