Boudicca, Nữ hoàng Celtic và cơn thịnh nộ cho người La Mã (P1)

Boudicca, đôi khi còn được viết là Boadicea, là tên của nữ hoàng bộ tộc Iceni của gia tộc Celtic, bộ tộc đã thống nhất một số bộ lạc người Anh trong cuộc nổi dậy chống lại cuộc xâm lược của đế chế La Mã vào năm 60-61 sau công nguyên.

“Chúng ta, những người Anh quốc, đã từng trải qua thời kỳ phụ nữ làm thủ lĩnh trong chiến tranh. Là hậu duệ của những vĩ nhân, nhưng giờ đây tôi không chiến đấu cho vương quốc và sự giàu có của mình. Tôi chiến đấu vì mất tự do, cơ thể bị đánh đập và con gái của bị xâm phạm…. Hãy xem có bao nhiêu người đang chiến đấu, vì điều gì? Các bạn có thể dành chiến thắng hoặc thất bại. Đó là những gì tôi, một người phụ nữ, lên kế hoạch để thực hiện – hãy để con người sống trong chế độ nô lệ nếu họ muốn”

– Nhà sử học cổ đại Tacitus trích lại lời kêu gọi của Nữ hoàng Boudicca khi tập hợp người Anh để phát động cuộc chiến chống lại sự đô hộ của người La Mã –

Tiếng tăm của bà vang dội sau khi đánh bại người La Mã trong ba trận đánh lớn, dù chiến thắng không bền lâu. Người La Mã tăng cường quân lực và cuối cùng đè bẹp cuộc nổi dậy, hành quyết hàng ngàn người Iceni và biến số còn lại thành nô lệ. Cái tên Boudicca ghi dấu trong lịch sử để nói tới một nữ hoàng, nữ chiến binh dũng cảm đã chiến đấu vì tự do để giải phóng bản thân và bộ tộc Celtic của Anh khỏi ách thống trị của La Mã.

Những năm đầu tiên

Nữ hoàng Bouddica xứ Celtic

Ít ai được biết về tiểu sử của Boudicca bởi thông tin duy nhất có được về bà là ở La Mã, đặc biệt từ các ghi chép của Tacitus (năm 56-117 sau công nguyên), một chính trị gia và sử gia của đế chế La Mã, và của Cassius Dio (năm 155-235 sau công nguyên), một sứ giả người Roman chuyên ghi chép lịch sử.

Tuy nhiên, người ta tin rằng bà được sinh ra trong một gia đình ưu tú tại thị trấn cổ Camulodunum (giờ là Colchester) trong khoảng năm 30 sau công nguyên, và có thể đã được đặt theo tên của nữ thần chiến thắng Celtic là Boudiga.

Lúc thiếu thời, bà có thể đã được gửi tới một gia đình quý tộc khác để học về lịch sử và các phong tục của bộ lạc, Boudicca cũng được học cách chiến đấu trong trận chiến.

Phụ nữ Celtic cổ mang cả hai vai trò là chiến binh và thủ lĩnh, các bé gái có thể được huấn luyện để chiến đấu bằng kiếm và các vũ khí khác giống con trai. Phụ nữ Celtic trong thế giới cổ đại có sự khác biệt rõ rệt do họ được hưởng tự do và địa vị trong xã hội. Họ được cấp nhiều quyền tự do hoạt động và được luật pháp bảo hộ hơn nhiều so với phụ nữ tại Hy Lạp, La Mã, và những xã hội cổ đại khác,

Phụ nữ Celtic được huấn luyện dùng kiếm và vũ khí khác

Năm 43 sau công nguyên, trước lúc Boudicca đến tuổi trưởng thành, lính La Mã xâm chiếm nước Anh và hầu hết tộc người Celtic đã buộc phải đầu hàng. Tuy nhiên, người La Mã cho phép hai vị vua Celtic giữ lại một số quyền nhất định, do đế quốc La Mã có thông lệ cho phép các quốc gia được tự chủ trong thời gian trị vì của vị vua đương thời, để rồi sau đó trong di chúc sẽ để lại vương quốc của mình cho thành Rome.

Khi 18 tuổi, Boudicca đã kết hôn với Prasutagus, một trong hai vị vua kể trên. Đám cưới của họ được tổ chức trong một ngày đêm và cùng lúc họ lễ bái các vị thần Celtic. Họ sinh được hai công chúa, tên là Isolda và Siora.

Tuy vậy, đây không phải là thời gian hạnh phúc cho Boudicca và Prasutagus. Sự chiếm đóng của La Mã dẫn tới nhiều thỏa thuận, sự hiện diện của binh lính, thành Rome luôn tìm cách đàn áp văn hóa tôn giáo của người Celtic. Vương quốc này phải đưa ra nhiều thay đổi lớn về kinh tế, bao gồm đánh thuế cao và cho vay nặng lãi.

Năm 60 sau công nguyên đánh dấu sự thay đổi lớn trong cuộc đời Boudicca khi chồng bà tạ thế.

Prasutagus cai trị với danh nghĩa độc lập nhưng buộc phải làm “đồng minh” của Roma, ông để lại vương quốc của mình cho vợ, hai con gái và hoàng đế La Mã. Tuy nhiên, luật La Mã chỉ cho phép dòng nam được kế thừa, nên khi Prasutagus chết, vương quốc của ông đã bị sáp nhập vào La Mã như thể là đã bị thôn tính.

“Vương quốc và gia đình bị cưỡng đoạt như những chiến lợi phẩm… Các thủ lĩnh của Iceni bị tước đoạt đất đai, nhà cửa giống như cả vương quốc đã được bàn giao cho người La Mã. Thân quyến của nhà vua bị đối xử như nô lệ”. – Tacitus đã chép lại lịch sử lúc bấy giờ.

Để nhục mạ hoàng tộc từng cai trị vương quốc, lính La Mã tịch thu đất đai và tài sản của Prasutagus, quý tộc bị bắt làm nô lệ, công khai đánh đập Boudicca, và hãm hiếp hai con gái của bà. Đây chính là nguyên nhân khiến Boudicca đòi trả thù những kẻ xâm lược tàn bạo vùng đất của mình. Tacitus ghi lại những lời nói của Boudicca khi nữ hoàng tuyên thệ sẽ trả thù cho tội ác của kẻ xâm lược La Mã:

“Không có gì là an toàn dưới sự tự phụ và kiêu ngạo của người La Mã. Chúng sẽ hủy hoại sự trang nghiêm và cưỡng bức những người phụ nữ trong trắng của chúng ta. Thắng trận hoặc bỏ mình, đó là những gì tôi, một người phụ nữ, sẽ làm.”

Và thế là Boudicca bắt đầu chiến dịch của mình, triệu tập người Anh chiến đấu chống lại đế chế La Mã, minh chứng cho câu nói “Địa ngục cũng không tàn khốc bằng cơn thịnh nộ của phụ nữ”.

Tác phẩm ‘Boadicea Haranguing the Britons’ của tác giả John Opie. (Nguồn ảnh: Wikipedia)

Mời các bạn theo dõi phần hai ở kỳ tới: Boudicca, Nữ hoàng xứ Celtic giáng cơn thịnh nộ xuống người La Mã (P2)

Bùi Hương, Bruce Phan (Theo Ancient Origions)