Bài học quan trọng về đối nhân xử thế: Đừng tưởng rằng tiểu tiết là không quan trọng

Giữa mưa bụi và mưa rào, loại mưa nào dễ làm cho người ta ướt áo? Câu chuyện dạy đệ tử của vị thiền sư mang đến nhiều cảm ngộ sâu sắc về nhân sinh…

Câu chuyện thứ nhất: Mưa bụi và mưa rào

Có một vị đệ tử thường không câu nệ tiểu tiết, với các tình tiết và chi tiết nhỏ trong đối nhân xử thế, luôn cho rằng không quan trọng, không đáng kể gì.

Một ngày, vị thiền sư hỏi đệ tử của mình: “Con có biết mưa rào và mưa bụi, loại mưa nào sẽ dễ dàng làm ướt quần áo của chúng ta hơn không?”

“Đương nhiên là mưa rào rồi ạ!”, đệ tử nhanh nhảu đáp.

“Nhưng mà trong cuộc sống, dễ dàng làm ướt quần áo chúng ta lại là mưa bụi chứ lại không phải mưa rào đâu”, vị thiền sư nói.

Đệ tử tỏ vẻ khó hiểu: “Mưa rào nặng hạt, còn mưa bụi phất phất nhẹ bay, sao có thể dễ dàng làm ướt quần áo được ạ?”.

“Bởi vì một khi trời đổ mưa to, mọi người sẽ nhanh chóng cảnh giác hơn, người mang theo dù sẽ mở dù lên che mưa, người không mang theo dù sẽ nhanh chóng trú mưa dưới những mái hiên.

Nhưng nếu chỉ là mưa bụi, mọi người sẽ khó có cảm giác thấy ướt ngay lập tức, họ cho rằng chỉ lất phất vài hạt mưa nhỏ không đủ làm ướt quần áo, thế là họ cứ đi trong mưa như thế, bất tri bất giác – như thể không hề hay biết, không hề cảm nhận thấy kẽ hở, cứ để hạt mưa thấm ướt hết cả quần áo”.

Người đệ tử im lặng, đăm chiêu.

Vị thiền sư giảng: “Trong đối nhân xử thế, lời nói và cử chỉ của chúng ta đều giống như hạt mưa bụi nhỏ bé kia, nhìn thì rất nhỏ, nhưng nếu không chú ý, không thận trọng cảnh giác sẽ trở thành sơ hở vô ý hay cố ý mà làm ướt ‘quần áo’ của người khác, tổn thương và phương hại người khác, cũng tổn thương chính mình”.

Người đệ tử cuối cùng đã thấu hiểu vì sao mưa bụi lại dễ dàng làm ướt quần áo của mọi người, là bởi vì người ta đã buông lỏng cảnh giác đối với mưa bụi.

Cảm ngộ: “Vật dĩ thiện tiểu nhi bất vi, vật dĩ ác tiểu nhi vi chi”, nghĩa là: Chớ thấy việc thiện nhỏ mà không làm, chớ thấy việc ác nhỏ mà phạm.

“Vô lậu phương vi nhân sinh chi viên mãn” – đời người mà thực hiện tới được mức vô lậu, không kẽ hở ấy chính là đi đến cảnh giới của viên mãn.

Câu chuyện thứ hai: Một bàn tay che khuất bầu trời

Có một khoảng thời gian người đệ tử cảm thấy cuộc sống sao mà thống khổ, thậm chí phiền não. Vị thiền sư dẫn người đệ tử đến một mảnh đất rộng mênh mông bốn bề không gian khoáng đãng, rồi hỏi: “Con hãy ngước nhìn lên phía trên đầu con, con nhìn thấy gì nào?”.

Đệ tử đáp: “Con thấy được bầu trời”.

Vị thiền sư lại nói: “Bầu trời rất rộng lớn phải không? Nhưng ta lại có thể dùng một bàn tay che khuất được cả bầu trời đấy!”

Đệ tử cảm thấy thật khó tin. Khi này, vị thiền sư dùng một bàn tay và che kín lên hai mắt của đệ tử, rồi hỏi: “Bây giờ con còn trông thấy bầu trời nữa không?”

Vị thiền sư nói tiếp: “Trong cuộc sống, một chút thống khổ, một chút phiền não, một chút trở ngại cũng giống như bàn tay này. Nhìn bàn tay thì thấy quả nhiên nó rất nhỏ, nhưng nếu không bỏ nó xuống, luôn cứ kéo nó lại gần tầm mắt, gác nó ở trong đầu và trong tâm tưởng, chính là sẽ giống như cái bàn tay này vậy, che khuất hết cả bầu trời trong xanh và quang đãng trong ta. Như vậy, chúng ta sẽ bỏ lỡ mất ánh thái dương của cuộc đời, bỏ lỡ những áng mây ngũ sắc rực rỡ mỹ lệ”.

Người đệ tử cuối cùng đã hiểu rõ căn nguyên gốc rễ nỗi thống khổ của mình.