Một câu chuyện thật cảm động về Gloria Nguyễn, một người gốc Việt vươn lên từ hoàn cảnh nghèo khó bằng ý chí của mình. Bài viết này là của doanh nhân Alan Phan, biên tập viên xin phép đăng lại nguyên văn ở dưới đây.

Cũng giống như những kẻ chưa đắc đạo, khi túi quần rủng rỉnh, tôi vẫn thích sắm những món đồ chơi sang trọng cho mình và gia đình, như du thuyền, xế hộp, đồ điện tử, áo quần, hay các linh kiện đắt tiền như đồng hồ, bút máy…. Tuy vậy, trong thâm tâm của một gã trai chân đất, tôi vẫn không mấy mặn mà tha thiết gì với những món hàng này. Mãi về sau, khi đã trải qua nhiều hỉ nộ ái ố của đời người và có thời gian để suy ngẫm lại mọi thứ, tôi thấy chúng giống như những món đồ xa xỉ mà con người ta dùng để đánh bóng hình thức bên ngoài nhiều hơn là nhu cầu sử dụng thực. Và âu đó cũng là một ảo tưởng của nhân gian, rằng sự yếu kém về kiến thức và nhân cách có thể được “nâng cấp” bởi những phù du hư ảo của vật chất.

Câu nói hàng đầu về cốt lõi của nền kinh tế tư bản là “Chúng ta tiêu xài những đồng tiền chúng ta không có, mua những món hàng chúng ta không cần, để khoe mẽ với những người chúng ta không ưa”.

Với tôi, những đồ chơi hay tài sản quý báu trong nhiều năm qua là những trải nghiệm trong đời sống. Và một tài sản khá ấn tượng mang tên Gloria Nguyễn.

Gloria Nguyễn là cô gái được sinh ra dưới một vì sao xấu. Tôi biết Gloria năm cô lên 15, cái tuổi đầy mong manh, đặc biệt trong môi trường cám dỗ và áp lực như xứ Mỹ. Năm Gloria lên 5, một tai nạn xe hơi đã cướp đi người cha thân yêu của cô, đồng thời khiến cô gãy mất một chân, phải lắp chân giả. Sau khi người mẹ đi thêm bước nữa và biến mất, Gloria được giao lại cho ông bà nội và người chú nghèo chăm nuôi.

Dù không xấu, nhưng mặc cảm với thân phận nghèo khó trong khu ổ chuột và cơ thể không lành lặn của mình, Gloria luôn cảm thấy tự ti. Và cô là một trong những biểu tượng của sự tuyệt vọng thầm lặng (quiet desperation) giữa lòng nước Mỹ. Người bạn duy nhất của Gloria là một con chó già nhiều bệnh.

Tình cờ, tôi gặp Gloria trong một buổi diễn thuyết tại câu lạc bộ Bel Air của giới thượng lưu. Cô bé làm việc bán thời gian ở đây với tư cách là chân quét dọn và rửa chén. Khi nhìn thấy tấm bảng chào khách có hình và tên tôi trong hội thảo, Gloria chạy đến hỏi “chú là người Việt à?”. Có lẽ tôi là người Việt duy nhất mà Gloria gặp ở đây, vì câu lạc bộ này thường là chỗ lui tới của mấy anh chị triệu phú da trắng.

Qua cuộc trò chuyện ngắn ngủi, tôi cũng đủ hình dung được cuộc sống đầy thử thách của một cô bé mới 15 tuổi. Vì có việc phải quay lại châu Á ngày hôm sau, nên tôi chỉ kịp đưa cho Gloria một bài viết của Og Mandino mà tôi tạm dịch ra tiếng Việt là “Thư luân lưu của cha già”.

Một tuần sau, tôi nhận được thư của Gloria báo rằng, rất tiếc cô không đọc được tiếng Việt, nhưng cô đã tìm được bản tiếng Anh qua mạng Internet. Điều bất ngờ hơn là 6 năm sau, khi hình ảnh của Gloria đã nhạt nhòa trong ký ức, thì tôi lại nhận được thư cô với thông báo rằng cô sẽ đến thăm Hồng Kông và Trung Quốc trong 7 ngày dã ngoại của nhóm sinh viên sắp ra trường thuộc Trường Đại học Yale. Tôi gặp lại một Gloria đã hoàn toàn thay đổi. Cô bé Lọ Lem đã không biến thành công chúa, mà trở thành một người đầy nghị lực, tự tin, và đang chuẩn bị theo học ngành phẫu thuật óc tại bệnh viện nổi tiếng John Hopkins. Gương mặt cô luôn rạng rỡ, dù chân trái vẫn là chân gỗ.

Cô nói với tôi rằng, hình ảnh của một người Việt diễn thuyết tại Bel Air Club và bài viết của Og Mandino thay đổi hoàn toàn nhận thức của cô về bản thân. Bắt đầu bằng một tư duy mới, cô đã vứt bỏ tất cả những gánh nặng của quá khứ và nỗ lực không ngừng để có được suất học bổng toàn phần từ Trường Đại học Yale. Cô cũng e lệ cho biết rằng cô vừa đính hôn với một luật sư trẻ là bạn học cùng trường.

Cô nói lời cám ơn tôi, rằng nhờ hình ảnh tự tin của tôi ở Bel Air mà cô có được động lực phấn đấu. Tuy nhiên, tận thâm tâm mình, tôi đã nói với Gloria rằng, chính tôi mới là người phải cám ơn cô vì tôi đã học được rất nhiều về tư duy và ý chí, về sức mạnh luôn luôn tiềm ẩn trong mọi chúng ta. Con chim sẻ vẫn có thể biến thành đại bàng nếu biết ấp ủ niềm tin.

Alan Phan / Gocnhinalan