Boboli – Khu vườn tuyệt đẹp do công tước xứ Florence xây tặng vợ

Florence được biết đến là cái nôi của nền văn hóa Phục Hưng, với những kiệt tác kiến trúc tạo nên vẻ quyến rũ khiến bao người say đắm. Nhưng nếu như không có gia đình Medici, vùng đất này sẽ không có được diện mạo như ngày hôm nay.

Gia đình Medici đã tài trợ cho một số nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại. Họ còn cho xây dựng nhiều kiệt tác kiến trúc được khắp thế giới mô phỏng theo. Trong số đó điển hình nhất là khu vườn Boboli tuyệt đẹp.

Ngay sau khi Medici mua lại cung điện Pitti, công việc xây dựng khu vườn lớn nhất ở thành phố Florence lập tức được bắt đầu. Ý tưởng này do chính vị công tước vĩ đại của vùng đất Tuscany – Cosimo I de ’Medici đưa ra.

Ông cho xây dựng khu vườn để làm quà tặng vợ, phu nhân Eleonora di Toledo, con gái của một quý tộc Tây Ban Nha. Mặc dù cuộc hôn nhân này bắt đầu từ một sự xếp đặt chính trị, nhưng công tước Cosimo đã yêu nàng Eleonora một cách sâu sắc. Do đó, ông đổ rất nhiều tâm huyết vào việc xây dựng khu vườn, và có kế hoạch cụ thể về khu vườn: Nó đẹp như vợ ông.

Cosimo giao phó dự án này cho kiến trúc sư Niccolo Tribolo. Tuy nhiên, Niccolo lại không được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của khu vườn, vì ông qua đời khi công trình còn dang dở. Nhưng ông vẫn kịp thời hoàn thành một số phần công trình, trong đó có sân Amphitheatre.

Sau đó cha con kiến trúc sư Giulo và Alfonso Parigi tiếp quản việc xây dựng khu vườn và hoàn công vào năm 1964.

Thiết kế của khu vườn Boboli trông giống như một trường đua ngựa. Công trình cũng được trang trí bằng những bức tượng điêu khắc các nhân vật trong thần thoại La Mã.

Tại trung tâm của sân Amphitheatre có đặt một cột tưởng niệm theo kiểu Ai Cập cổ đại. Nó có nguồn gốc từ đền Luxor của Ai Cập, sau đó được mang đến Villa Medici ở Rome, và cuối cùng dừng chân ở khu vườn Boboli.

Tuy nguyên nhân vì sao khu vườn này được đặt tên là Boboli vẫn chưa được làm rõ, nhưng một số học giả cho rằng nó được xuất phát từ tên gọi của một gia đình quý tộc “Borgoli” hoặc “Borolini”, những người trú ngụ gần Cung Điện Pitti.

Sau khi công tước Cosimo qua đời, con trai ông là Francis I đã tiếp quản công trình vườn Boboli. Ngài đã ủy thác cho Giorgio Vasari, Bernardo Buontalenti, Bartolomeo Ammannati và nhiều kiến ​​trúc sư nổi tiếng khác tiếp tục công việc của Tribolo, cũng như mở rộng khu vườn và xây dựng thêm nhiều tiện ích khác cho công trình.

Những vị công tước khác của thành phố Florence đã đóng góp thêm nhiều tác phẩm điêu khắc độc đáo giúp gia tăng vẻ đẹp cho khu vườn, trong đó có một số tác phẩm đến từ Quảng Trường La Mã Trajan. Chúng đã tạo nên một điểm tham quan tuyệt vời bên trong thành phố và cũng là khu vườn ấn tượng nhất Florence.

Ngoài ra, một trong những điểm nổi bật nhất của vườn Boboli là Grotta Grande. Nơi này được trang trí bằng nhiều tác phẩm điêu khắc mang phong cách Mannerist (Chủ nghĩa Kiểu Cách). Ban đầu tác phẩm The Prisoners (Các tù nhân) của Michelangelo được đặt tại đây, nhưng sau đó chúng đã được đưa đến bảo tàng Galleria dell’Accademia.

Các tác phẩm điêu khắc nổi tiếng nhất là Bathing Venus của nhà điêu khắc Giambologna và Paris and Helen của Vincenzo de’ Rossi.

Về mặt cấu trúc, Grotta Grande được chia thành 3 phòng, và có tin đồn cho rằng hai trong số đó được xây dựng đặc biệt để dành riêng cho những người phụ nữ của công tước Francesco I de ’Medici.

Nhưng khu vườn mang phong cách Phục Hưng của Ý sẽ không thể hoàn thành nếu thiếu đi đài phun nước tuyệt đẹp, và tại vườn Boboli có rất nhiều đài phun nước như thế.

Trong đó, đài phun nước của Thần biển Neptune bị một số người dân địa phương bất kính gọi là Đài phun nước cái Nĩa, vì vị thần này cầm một cây  đinh ba trong tay.

Một đài phun nước đáng chú ý khác nằm trong khu vườn có tên là “Isolotto” hay “Hòn đảo nhỏ”. Nó được trang trí bằng ba con khỉ đồng, đặt trong khu vườn hoa hồng đầy màu sắc mang tên Giardino del Cavaliere (Khu vườn của Hiệp sĩ).

Bên cạnh đó, những cây cam và chanh cũng là một nét đặc trưng của khu vườn nhà Medici. Gia tộc Medici thường hay tiến hành thử nghiệm trên các loại cây cam quýt, nhờ đó mà họ tạo nên những giống cây trồng tuyệt vời.

Trong khu vườn cũng có một bảo tàng bằng sứ và một cái lều được xây dựng theo phong cách Rococo. Đây là nơi có tầm nhìn tuyệt đẹp hướng ra thành phố Florence.

Ngày nay chúng chính là một phần của bảo tàng ngoài trời và cũng là di sản thế giới được UNESCO công nhận.

Theo đó, khu vườn Boboli đã trở thành một mô hình mẫu cho nhiều khu vườn tuyệt đẹp khác được tạo ra trên khắp châu Âu (bao gồm cả khu vườn của Cung điện Versailles).

Tú Văn, theo TVN