Thảm sát Amazon: Thợ đào vàng giết thổ dân, chặt xác ném xuống sông

Funai, cơ quan xử lý các vấn đề bản địa mới đây cho biết, khoảng 10 thành viên của một bộ lạc sống ẩn dật trong rừng Amazon đã bị những kẻ đào vàng giết hại ở Brazil.

Theo đó, các thành viên của bộ lạc Yanomami đang đi nhặt trứng dọc sông Amazon thì bất ngờ đi lạc vào khu vực đào vàng của những kẻ đào trộm. Họ đã dùng súng bắn xối xả và khiến những thổ dân chết tại chỗ.

Cơ quan xử lý các vấn đề bản địa Funai của Brazil cho biết họ đã khiếu nại với văn phòng công tố viên bang Amazon sau khi các thợ mỏ đến một quán bar gần biên giới Colombia khoe khoang về vụ giết người. Họ đã đem theo một chiếc thuyền chạm khắc thủ công được cho là do người của bộ tộc biệt lập làm ra.

Leila Silvia Burger Sotto-Maior, điều phối viên của Funai cho biết: “Họ thậm chí còn khoe khoang về việc cắt xác các thổ dân rồi ném xuống sông. Các thợ mỏ nói rằng họ buộc phải giết người hoặc bị giết”.

Bà Sotto Maior nói rằng vụ giết người đã diễn ra hồi tháng trước. Văn phòng bản xứ đang tiến hành một cuộc phỏng vấn và sẽ đưa vụ việc ra cảnh sát. “Có rất nhiều bằng chứng, nhưng nó phải được chứng minh”, bà Sotto nói thêm.

Công tố viên phụ trách vụ án, Pablo Luz de Beltrand, xác nhận rằng một cuộc điều tra đã bắt đầu, nhưng ông nói ông không thể thảo luận chi tiết về vụ án khi nó đang được tiến hành. Ông nói vụ này được cho là đã xảy ra ở thung lũng Javari – khu bảo tồn bản địa lớn thứ hai ở Brazil. Nơi đây là địa điểm sinh sống của khoảng 20 bộ lạc nguyên thủy chưa từng được biết tới với thế giới hiện đại.

Ông Beltrand nói thêm: “Chúng tôi vẫn theo dõi nhưng các vùng lãnh thổ quá rộng lớn nên việc tiếp cận còn hạn chế. Những bộ tộc này quá biệt lập nên thông tin về họ rất hiếm. Đây là công việc khó khăn và các cơ quan Chính phủ phải cùng hợp tác”.

Ông Beltrand nói đây là lần thứ hai mà ông tiến hành điều tra trong năm nay. Vụ giết người đầu tiên được báo cáo trong khu vực xảy ra vào tháng 2 và vẫn còn đang dang dở.

Tổ chức nhân quyền toàn cầu Survival International đã cảnh báo rằng các bộ lạc biệt lập ở Amazon đang bị đe dọa về dân số và có thể bị xóa sổ bởi các thợ mỏ vàng.

Sarah Shenker, một nhà vận động của Survival International nói: “Nếu cuộc điều tra xác nhận về các báo cáo đưa ra, sẽ là một cuộc diệt chủng trực tiếp do sự thất bại của chính phủ Brazil trong việc bảo vệ những bộ lạc bị cô lập – điều được đảm bảo trong Hiến pháp”.

Theo New York Times, đã có hơn 50 người thổ dân thiệt mạng vào cuối tháng 7 năm nay, so với 61 vụ trong cả năm 2016. Đây là con số đáng báo động.

Một vấn đề đáng lưu ý được bà Sotto-Maior chia sẻ: “Ngân sách của Funai để bảo vệ các bộ tộc biệt lập hiện tại chỉ là 2 triệu reais, khoảng 650.000 USD so với 7,5 triệu reais vào năm 2014. Tôi có thể làm gì với 2 triệu reais đây?”.

Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Brazil, ông Michel Temer đã cắt giảm nguồn viện trợ cho các vấn đề bản địa. Vào tháng 4, Funai đã đóng 5 trong số 19 căn cứ sử dụng để giám sát và bảo vệ các bộ lạc bị cô lập và phải giảm bớt nhân lực ở những nơi khác. Các căn cứ này được sử dụng để ngăn chặn những kẻ khai thác gỗ, đào vàng, và cũng để liên lạc với các bộ tộc gần đó.

Trong vài năm trở lại đây, xung đột giữa người dân của bộ lạc và các thợ đào vàng ngày càng trở nên gay gắt. Các thành viên của Yanomami phàn nàn đất đai của họ bị xâm lấn bởi các thợ đào vàng trái phép, những người được cho là đã làm ô nhiễm nguồn thức ăn, nước uống của bộ lạc bằng thủy ngân dùng để khai thác vàng.

Năm 2012, từng xuất hiện thông tin khẳng định ít nhất 80 người của Yanomami bị một nhóm thợ đào vàng tàn sát dã man. Tuy nhiên, chính quyền địa phương sau đó khẳng định không tìm thấy bằng chứng về vụ tấn công.

Đến tháng 11/2016, các quan chức Brazil cho biết các thành viên của Yanomami đã bắn chết 6 thợ mỏ đào vàng bằng cung tên.

Các nhà hoạt động lo lắng rằng các nhóm bộ tộc bản địa – và đặc biệt là các bộ lạc ẩn dật – là những người dễ bị tổn thương nhất khi tranh chấp về đất đai.

Bà Shenker, nhà vận động nhân quyền, nói: “Khi đất đai của họ được bảo vệ, họ sẽ phát triển mạnh. Khi đất của họ bị xâm chiếm, họ có thể bị tiêu diệt”.

Tuệ Tâm biên dịch