Những kỹ năng sơ cứu cơ bản nhưng 90% vẫn làm sai

Các phương pháp sơ cứu như hô hấp nhân tạo, rửa vết thương, cầm máu khi bị chảy máu cam… đều là kỹ năng cơ bản nhưng 90% trong số chúng ta đều làm sai, không những không giúp ích lại còn làm tình trạng bệnh nhân thêm tồi tệ.

1. Rửa vết thương

Mỗi khi bị trầy xước, mọi người thường rửa vết thương bằng hydrogen peroxide (oxy già), cồn hay iodine (cồn i-ốt), tuy nhiên điều đó là hoàn toàn sai lầm. Oxy già phá hủy các mô liên kết, khiến cho vết thương chậm lành lại hơn. Cồn và cồn i-ốt đốt cháy các tế bào khỏe mạnh, gây đau đớn, shock và làm bỏng vết thương.

Cách làm đúng: Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc nước đã đun sôi, rồi bôi thuốc mỡ kháng sinh lên cho mau lành. Không dán băng gạc lên vết thương nếu không cần thiết, vì nó có thể gây ẩm ướt khiến vết thương lâu lành, và khi bóc ra cũng rất đau.

2. Xoa bóp hồi sinh tim

Có thể là bạn mang theo thiện chí muốn cứu người, nhưng xoa bóp hồi sinh tim không đúng cách có thể gây ra gãy xương sườn, làm tổn thương nghiêm trọng tới tim và phổi.

Cách làm đúng: Bạn chỉ nên làm sơ cứu xoa bóp tim ngoài lồng ngực nếu bạn chắc chắn rằng bệnh nhân không còn thở, mạch ngừng đập, và không có bác sỹ nào xung quanh. Cử 1 người gọi xe cứu thương, 1 người xoa bóp tim với tần suất 100 nhịp mỗi phút.

Đối với trẻ em, bạn chỉ nên xoa bóp hồi sinh tim bằng ngón tay với tần suất thấp hơn. Biện pháp thổi ngạt nên thực hiện khi tim đã có dấu hiệu đập trở lại. Hoặc bạn cũng có thể thực hiện 30 lần xoa bóp tim rồi 2 lần thổi ngạt, và lặp lại liên tục.

3. Uống Paracetamol

Paracetamol hay acetaminophen là những loại thuốc giảm đau, tiêu viêm, thường được kê cho nhiều loại bệnh. Nhưng việc lạm dụng nó sẽ dẫn đến suy gan và suy thận.

Cách làm đúng: Sử dụng thuốc với liều lượng cẩn thận, người lớn chỉ nên dùng tối đa 1g mỗi lần uống, 4g mỗi ngày. Nếu không cần thiết, bạn nên hạn chế sử dụng để tránh dẫn tới quá liều.

4. Cầm máu khi bị chảy máu cam

Khi bị chảy máu cam, mọi người thường nằm xuống hoặc ngửa cổ lên để máu không chảy ra ngoài. Tuy nhiên, làm thế sẽ khiến huyết áp tăng lên, và bạn cũng không thể biết được mức độ nghiêm trọng của lần chảy máu này đến đâu, máu có thể trôi ngược xuống phổi gây nguy hiểm.

Cách làm đúng: Giữ đầu thẳng để máu chảy xuôi xuống và giảm áp lực lên mũi, dùng đá lạnh chườm lên để tĩnh mạch co lại ngăn chảy máu. Dùng tay bóp chặt mũi và tạm thở bằng miệng tới khi máu ngừng chảy. Nếu không thể cầm máu hoặc vết thương quá nặng do chấn thương va đập, hãy đến trung tâm y tế gần nhất để các bác sỹ xử lý vết thương.

5. Cứu nạn nhân tai nạn xe

Khi thấy một vụ tai nạn xảy ra, mọi người thường cố kéo nạn nhân ra khỏi xe và đặt họ tới một vị trí thoải mái hơn. Tuy nhiên, rất nhiều ca tử vong khi xảy ra tai nạn là do nạn nhân bị chấn thương cổ và cột sống. Chỉ một động tác sai lầm dù nhỏ nhất khi giúp nạn nhân cũng có thể khiến họ tử vong hoặc bị liệt.

Cách làm đúng: Nếu nận nhân bị chấn thương ở đầu, cổ hoặc cột sống, hãy gọi xe cứu thương và chờ bác sỹ đến chứ đừng chạm vào nạn nhân. Đôi khi vết thương không chảy máu, nhưng nếu nạn nhân cho biết họ không cảm nhận được tay, chân, hay một bộ phận nào đó, nghĩa là họ vẫn đang trong tình trạng nguy hiểm. Nếu xe không có dấu hiệu sắp cháy hay phát nổ, tốt nhất hãy để bệnh nhân nằm nguyên tại chỗ.

6. Sơ cứu ngộ độc

Khi thấy người bị ngộ độc, mọi người thường cố móc họng để nạn nhân nôn ra, nếu vẫn không hết thì sẽ cho uống thuốc gây nôn để loại bỏ hoàn toàn chất độc. Tuy nhiên, thuốc gây nôn có thể làm bỏng thực quản, tạo điều kiện cho chất độc trôi vào phổi.

Cách làm đúng: Trong trường hợp nghi ngờ bệnh nhân ngộ độc, hãy gọi xe cấp cứu, mô tả các triệu chứng và nguồn gốc có thể gây ra ngộ độc, và ghi lại những lời dặn của bác sỹ trong khi chờ xe cấp cứu đến. Không được tự đánh giá mức độ nguy hiểm của bệnh nhân hay tìm lời khuyên trên mạng. Dùng thuốc quá liều, ngộ độc rượu hay ngộ độc thực phẩm có thể rất nguy hiểm nếu không được cứu chữa kịp thời.

7. Cầm máu khi bị thương

Khi bị thương nặng và chảy nhiều máu, mọi người thường buộc một sợi dây thật chặt trước chỗ bị thương để giúp máu ngưng chảy. Nhưng áp dụng không đúng cách hoặc không cần thiết có thể cản trở máu lưu thông, dẫn tới hoại tử.

Cách làm đúng: Dùng thật nhiều bông và băng gạc ấn chặt lên vết thương tới khi xe cấp cứu tới. Chỉ buộc dây vải cầm máu khi vết thương cực kỳ nghiêm trọng, nguy cơ tử vong cao hơn nguy cơ hoại tử tay hoặc chân.

8. Cứu người bị động kinh

Mọi người thường cho rằng người bị động kinh dễ tự nuốt hoặc cắn phải lưỡi của mình gây nguy hiểm, nên sẽ đặt 1 cái thìa vào miệng họ để ngăn chuyện đó. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể sẽ nuốt phải cái thìa gây ngạt thở.

Cách làm đúng: Thực tế, chứng động kinh không gây tổn thương nhiều tới bản thân, dù người bệnh có mất kiểm soát hay trở nên tím tái. Điều bạn cần làm chỉ là gọi bác sỹ và đảm bảo bệnh nhân có thể thở là được. Về lý thuyết, người bị động kinh không thể tự nuốt lưỡi của họ được, và nếu cắn phải lưỡi thì cũng không nguy hiểm.

9. Khi bị rắn cắn

Nếu bị cắn bởi côn trùng hay rắn độc, đừng cố hút nọc độc ra ngoài. Nọc độc khi kết hợp với nước bọt sẽ khiến độc lan nhanh hơn và có thể dẫn tới phù phổi hoặc suy tim.

Cách làm đúng: Nếu bị cắn ở tay hoặc chân, hãy nàm xuống một chỗ cao và để vết thương ở bên dưới so với tim. Gọi xe cấp cứu, và uống thật nhiều nước trong lúc chờ bác sỹ đến.

10. Khi đưa bệnh nhân tới bệnh viện

Không nên tự ý đưa bệnh nhân tới bệnh viện gần nhất. Không phải mọi bệnh viện đều có chuyên gia, các loại thuốc và trang thiết bị cần thiết, đưa bệnh nhân tới nơi có thể sẽ làm mất thêm thời gian điều chuyển, hơn nữa việc di chuyển đôi khi cũng quá nguy hiểm.

Cách làm đúng: Gọi xe cứu thương, mô tả lại tình trạng của bệnh nhân để được trả lời về bệnh viện phù hợp nhất để đưa bệnh nhân tới.