9 lý do bạn không nên phạt trẻ, thay vào đó hãy làm như sau…

Trẻ con thường rất tinh nghịch và đôi khi không ít lần khiến bạn cảm thấy tức giận. Tuy nhiên bất kể bạn dùng hình phạt đe dọa nào cũng chỉ có thể nhất thời kiềm chế được hành động của chúng chứ không hề thay đổi được trẻ ngay từ căn bản, thậm chí đôi khi việc thường xuyên phạt còn gây ra những hậu quả ngược lại.

Phạt trẻ là phản ứng thái quá của bạn

Mỗi khi trẻ có những hành vi làm tổn thương đến bạn, dù là vô tình hay cố ý, thông thường bạn luôn cảm thấy mình cần phạt chúng thật đau để trẻ cũng cảm nhận được sự tổn thương này.

Tuy nhiên chính những cảm xúc tiêu cực đó sẽ ảnh hưởng đến cả bạn và trẻ. Nó thực sự có thể gây ra một số hậu quả nghiêm trọng cả về mặt tinh thần lẫn nỗi đau thể xác cho trẻ sau này.

Phạt trẻ là hành vi lười biếng trong giáo dục 

Phạt là hình thức giao tiếp dễ dàng nhất với con trẻ, mỗi khi chúng làm điều không đúng đắn, bạn sẽ ngay lập tức phạt trẻ mà không cần giải thích hay thương lượng gì cả. Có thể bạn sẽ thích cách dạy này vì nó không tốn công sức, nhưng rõ ràng đây không phải là cách nuôi dạy con đúng đắn để giúp con trở thành người luôn hạnh phúc và khỏe mạnh được.

Bị phạt ngăn trẻ phát triển tính tự giác

Mục tiêu chính của việc nuôi dạy con cái là giúp trẻ thành người và có khả năng đưa ra các quyết định dựa trên kinh nghiệm chúng đã trải qua. 

Do đó, nếu bạn thường phạt con và không hề nói với chúng về hậu quả của những hành động đó, sẽ khiến trẻ không tài nào hiểu được cái nào đúng, cái nào sai để sau này điều chỉnh lại hành vi cho phù hợp trong tương lai.

Những đứa trẻ như vậy thường không có tính tự giác hoặc biết đồng cảm với người khác vì không ai dạy chúng những điều quan trọng này. Chúng chỉ hiểu rằng bản thân chúng có phần không được như mong muốn hoặc không ngoan, không được cha mẹ yêu mến mà thôi.

Phạt trẻ không làm trẻ thay đổi hành vi

Khi trẻ cảm thấy sợ hãi, bị thiếu tôn trọng hoặc muốn nổi loạn, trẻ sẽ không thể học hỏi được điều gì. Và đây chính xác là cảm giác của chúng khi bị cha mẹ phạt. Vì vậy, ngay cả khi bạn muốn phạt con để dạy con cư xử đúng mực, trẻ lại hiểu theo một thông điệp đơn giản là: “Con đã làm sai, đây là hậu quả cho việc con hư đấy.”

Thông điệp này làm cho trẻ cảm thấy hoang mang khi chúng chưa biết phân biệt hành vi nào đúng hành vi nào sai. Do đó, nếu cứ bị phạt đòn như vậy, trẻ dù cố nén lại cảm xúc tiêu cực nhưng sau đó sẽ bị bộc phát ra ngoài.

Bị phạt làm giảm lòng tự trọng của trẻ 

Ở đa số các trường hợp, trẻ sẽ phản ứng lại với việc bị cha mẹ phạt, chúng sẽ nghĩ rằng “Bố mẹ mình không yêu mình, chắc hẳn mình đã làm gì sai.” Ngay cả khi bạn không cố ý làm cho trẻ cảm thấy như vậy.

Việc này cũng là một trong những nguyên nhân gây tổn hại đến sức khỏe tinh thần của con trẻ, khiến chúng gặp phải những vấn đề tâm lý nghiêm trọng trong suốt quãng đời còn lại.

Bị phạt làm trẻ sợ bạn

Lần tiếp theo khi bạn phạt con, hãy tự hỏi bản thân một câu đơn giản rằng liệu bạn có muốn làm con sợ bạn không? Nhiều khả năng, câu trả lời của bạn sẽ là “không!”. 

Việc thường xuyên phạt con sẽ tạo ra mối quan hệ giữa bạn và con dựa trên nỗi sợ hãi. Trong mối quan hệ này, trẻ sẽ trở nên bất an khi chúng lỡ làm gì sai, và cha mẹ sẽ làm gì với mình, điều này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến tâm lý của con trẻ.

Có nhiều người thấy con ngoan ngoãn khi có mình bên cạnh và bạn cho rằng mình đã thành công. Nhưng trên thực tế chúng ngoan đơn giản là vì chúng sợ bạn chứ không phải vì trẻ cảm thấy không nên làm sai. Điều đó dẫn đến việc sau lưng bạn chúng chắc chắn vẫn sẽ hành động y như cũ.

Phạt trẻ phá hỏng mối quan hệ của bạn với chúng

Trừng phạt không những không thể hiện được tình thương của bạn dành cho con. Mà trái lại, nó còn tạo ra bức tường ngăn cách vô tận giữa bạn và con trẻ. Bức tường của sự hiểu lầm và hung hăng được che giấu này sẽ khiến cả mẹ lẫn con đều không vui vẻ và không hài lòng với vai trò của mình trong gia đình.

Vì vậy, khi trẻ lớn hơn, trẻ sẽ không tìm đến bạn để xin lời khuyên hay sự giúp đỡ. Thay vào đó chúng sẽ tìm kiếm sự quan tâm ở những nơi khác, mà đáng sợ hơn là những nơi đó có thể khiến trẻ lầm đường lạc lối.

Trừng phạt trẻ làm trẻ trở nên nổi loạn

Khi trẻ làm điều gì đó xấu, bạn chắc chắn mong trẻ cảm thấy có lỗi về hành động của mình và tự giác thay đổi sao cho tốt hơn, nhưng dù bạn có hi vọng cỡ nào, trẻ vẫn cảm thấy bực bội, thậm chí còn cư xử tồi tệ hơn trước.

Lý do của tình trạng này khá đơn giản, đó là cha mẹ đang dùng kiểu nuôi dạy con độc đoán kèm với việc phạt trẻ thường xuyên. Điều đó khiến chúng hình thành tư tưởng muốn làm tổn thương bạn thậm chí là những ý nghĩ kinh khủng hơn về việc làm thế nào để không bị cha mẹ bắt lỗi lần sau.

Trừng phạt khiến trẻ thấy rằng sức mạnh có thể giải quyết bất cứ điều gì

Trong mắt trẻ, bạn là người có quyền lực và sức mạnh lớn nhất. Vì vậy, nếu bạn lạm dụng sức mạnh thể chất và tinh thần của mình để dạy dỗ trẻ, thì vô tình bạn sẽ khiến chúng nghĩ rằng điều này là bình thường và đây là cách thế giới vẫn luôn vận hành.

Dần dần hành vi này của bạn sẽ biến những đứa trẻ vốn dĩ có thể ngoan ngoãn trở thành những kẻ chuyên đi bắt nạt người khác. Chúng sẽ có xu hướng thể hiện sức mạnh của mình với những người yếu hơn hoặc kém hơn chúng, và trẻ cũng nghĩ rằng chúng có thể đạt được bất cứ thứ gì mình muốn chỉ bằng cách sử dụng sức mạnh và bạo lực mà thôi.

Điều bạn có thể làm thay vì trừng phạt trẻ:

Ngăn chặn trước hành vi hư hỏng của trẻ

Nếu đứa trẻ của bạn có xu hướng hay nổi nóng mỗi khi bạn đưa đi mua đồ trong tạp hóa hoặc siêu thị. Hãy chuẩn bị trước một số đồ ăn vặt ưa thích hoặc đồ chơi để đánh lạc hướng sự chú ý của trẻ.

Cho trẻ thấy tình yêu của bạn 

Thỉnh thoảng, khi con nổi cơn thịnh nộ, tất cả những gì bạn cần làm là nói với chúng ngay lúc đó rằng “Mẹ thực sự có thể ôm con ngay lúc này.” 

Trong trường hợp này, đứa trẻ có thể sẽ quên đi lý do cho hành vi sai trái của mình và vội vàng thể hiện mình yêu mẹ nhiều như thế nào.

Phạt con đứng một chỗ trong thời gian ngắn

Nguyên tắc vàng ở đây là một phút cho mỗi năm tuổi của con bạn. Ví dụ, một đứa trẻ 3 tuổi sẽ có thể chịu phạt 3 phút cho mỗi lần vi phạm. Và khoảng thời gian ngắn này sẽ giúp cả hai hạ hỏa và tìm ra cách xử lý mọi việc tốt hơn.

Tìm hiểu lý do khiến trẻ có hành vi sai trái

Chúng ta chỉ nói chuyện với trẻ khi chúng đang trong trạng thái tốt và hỏi chúng vì sao lại cư xử như vậy. Câu trả lời có thể giúp chúng ta hiểu phần nào suy nghĩ của trẻ hơn, vì rất có thể trẻ có một lý do chính đáng nào đó cho những hành vi của mình. Tuy nhiên bạn nên nhớ con trẻ chỉ sẵn sàng chia sẻ chuyện này với bạn khi bạn sẵn sàng lắng nghe chúng.

Đặt các quy tắc cùng nhau

Trong trường hợp mà con trẻ vô tình tái phạm những sai lầm đã mắc trước đó. Bạn cũng không nên cư xử quá độc đoán mà hãy là những người cha mẹ luôn thấu hiểu cho lập trường của con. Hãy để con tự thiết lập các quy tắc cho bản thân mình, ví dụ từ việc để trẻ tự giác lập ra thời gian biểu làm việc nhà hay tự đặt giới hạn cho số lượng xem kênh TV của chúng mỗi ngày, điều này đồng thời cũng giúp trẻ học được tính tự giác tốt hơn.

Dạy trẻ biết xin lỗi  

Khi nổi nóng, trẻ rất dễ mất bình tĩnh và sử dụng một số từ ngữ không đúng đắn. Nhưng nếu bạn cảm thấy rằng mình đã đi quá xa khi mắng trẻ, hãy nhanh chóng lấy lại bình tĩnh và hít một hơi thật sâu rồi nói với trẻ rằng bạn đã phạm sai lầm và xin trẻ thứ lỗi. Đây cũng là một cách bạn đang làm gương và dạy cho trẻ học cách nhận sai và xin lỗi cho những việc mình đã làm.

Nói chuyện với trẻ về việc chúng nên chịu trách nhiệm cho hành động của mình

Phạt trẻ vì vô tình làm đổ một ly sữa không phải là cách tốt nhất để nuôi dạy chúng. Nhưng điều này cho trẻ thấy chúng nên chịu trách nhiệm cho hành động của mình và giúp chúng biết dọn dẹp mớ hỗn độn mà chúng vừa gây ra hơn.

Thanh Thiên (Theo Bright Side)