Vệ tinh Đức sắp rơi xuống trái đất

Bản vẽ mô tả thiết kế bên ngoài của vệ tinh ROSAT. Đồ họa: DLR

Đài quan sát thiên văn tia X ROSAT nhỏ và ít cồng kềnh hơn so với vệ tinh Nghiên cứu Tầng thượng quyển (UARS) của NASA bị rơi xuống quần đảo Vanuatu ở Thái Bình Dương hôm 24/9, Spaceflight Now cho hay. Nhưng quan chức ngành vũ trụ dự đoán nó sẽ tạo nên lượng mảnh vỡ phân tán rộng gấp 3 lần, và mang lại đe dọa nhiều hơn cho con người so với UARS. Đó là vì ROSAT được làm bằng các vật liệu chống nóng, đặc biệt là tấm gương chính của nó được cho sẽ có thể là mảnh vỡ lớn nhất rơi xuống trái đất.

ROSAT, viết tắt của Vệ tinh Rơngen, ngừng hoạt động từ năm 1999. Độ cao của nó giảm dần sau đó, từ quỹ đạo cao khoảng 563 km so với trái đất. Trung tâm Không gian Vũ trụ Đức cho rằng vệ tinh này sẽ trở lại bầu khí quyển của trái đất trong khoảng từ 20 tới 25/10, với độ lệch dự đoán khoảng 3 ngày. Thậm chí, ngay cả một ngày trước khi vệ tinh Rosat rơi, độ lệch thời điểm rơi ước tính vẫn vào khoảng cộng hoặc trừ 5 giờ. Các đại dương và các lục địa đều có thể là nơi đáp xuống của vệ tinh này.

Vệ tinh ROSAT sẽ lao thẳng vào bầu khí quyển với tốc độ 30.000 km/giờ. Nhiệt độ lên tới gần 1.700 độ C sẽ đốt cháy phần lớn vệ tinh này. Nhưng các kỹ sư hy vọng phần chủ yếu của vệ tinh ROSAT sẽ còn nguyên vẹn khi rơi trở lại trái đất, với khoảng 30 mảnh vỡ khác nhau.

“Tất cả các lực tác động lên vệ tinh sẽ khiến nó tan ra làm nhiều mảnh, và cuối cùng lao xuống đất theo dạng của một vệt mảnh vụn dài”, giám đốc văn phòng rác vũ trụ của Cơ quan Vũ trụ châu Âu Heiner Klinkrad nói. “Các mảnh vỡ nhẹ sẽ rơi xuống trái đất trước, giống như những chiếc lá được trút xuống từ một cái cây. Những mảnh vỡ nặng sẽ tiếp đất sau đó, vì chúng phải vượt qua được toàn bộ bầu khí quyển.”

Vệ tinh nặng gần 2,5 tấn này được phóng lên từ bang Flordia, Mỹ, bằng tên lửa đẩy Delta 2 vào năm 1990. ROSAT không có động cơ hay hệ thống đẩy vì nó sử dụng vô lăng phản lực để hướng kính viễn vòng về các mục tiêu khoa học trong vũ trụ. Khoảng 1,7 tấn các bộ phận của vệ tinh này có thể lao xuống bề mặt trái đất. Trong khi NASA cho hay họ chỉ hy vọng có khoảng 0,5 tấn các bộ phận của vệ tinh UARS xuống tới trái đất hồi tháng trước.

Tỷ lệ để một mảnh vỡ của vệ tinh ROSAT lao trúng vào ai đó trên đường rơi xuống là 1/2.000. Tỷ lệ để nó rơi trúng một người trên mặt đất thậm chí còn nhỏ hơn nhiều, chỉ khoảng 1 phần 14 nghìn tỷ. Giống như UARS của Mỹ, các nhà khoa học cho rằng ROSAT nhiều khả năng sẽ rơi xuống biển, nhưng chưa thể nói chính xác địa điểm nào cho tới vài giờ trước khi vệ tinh này lao xuống bề mặt trái đất.

Theo các chuyên gia, sự biến đổi trong các hoạt động của mặt trời có thể làm việc trở lại trái đất của một vệ tinh nhanh hơn hoặc chậm hơn. ROSAT được dự đoán rơi trở lại trái đất hồi năm ngoái, nhưng hoạt động của mặt trời khiến việc này cuối cùng sẽ xảy ra trong khoảng 2 tuần tới.

Nhật Nam