“Việt Nam đang thành bãi rác của thế giới”
Mafia… rác?
Tại hội thảo diễn ra hôm qua (1 – 8 ) ở TPHCM, Thiếu tướng Lý cho hay, cả nước có 80 doanh nghiệp có giấy phép xử lý chất thải nguy hại (CTNH), nhưng phần lớn không thực hiện đúng chức năng cho phép mà mang rác đem chôn ngay tại khuôn viên đơn vị mình. Điển hình là các phi vụ C49 bắt quả tang ở Xí nghiệp xử lý chất thải Bình Dương, Cty Môi trường xanh (Vũng Tàu)…
Cơ quan chức năng TPHCM phát hiện một container chứa rác thải được nhập về TPHCM
Ngoài ra, hoạt động liên quan đến xử lý chất thải này đang ngày càng biến tướng khi một số chủ doanh nghiệp cho thuê, bán giấy phép. Một số đơn vị khác dù có thực hiện chức năng xử lý CTNH nhưng năng lực chuyên môn hạn chế, thiếu cán bộ, thiết bị, công nghệ lạc hậu.
“Các chủ doanh nghiệp đã lợi dụng sơ hở trong cơ chế, chính sách, pháp luật để luồn lách vận chuyển, buôn bán CTNH… Thời gian qua, khâu kiểm soát phía hải quan đã bị thủng rất nhiều. Có sự đan xen tội phạm về môi trường, tham nhũng, buôn lậu”- Thiếu tướng Lý nói.
Cụ thể, đã có chất thải phóng xạ, hàng chục tấn bột bò điên, hàng ngàn tấn chất thải ép thành bánh được nhập về. Mới đây, C49 phát hiện Cty Cổ phần Cửu Long Vinashin Hải Phòng nhập 3 máy biến thế cũ có chứa dầu PCB (chất hữu cơ khó phân hủy, dễ khuếch tán và có hàm lượng phóng xạ vượt mức cho phép, rất độc hại với người và môi trường) do Hàn Quốc sản xuất năm 1967.
Tệ hại hơn, công nghệ của 40 năm trước được doanh nghiệp trên nhập về để phục vụ cho công trình nhà máy nhiệt điện ở Nam Định. Tướng Lý phân tích, nếu những công nghệ này được phá hủy tại Hàn Quốc phải mất chi phí trên 3,5 triệu USD (tương đương 700 tỷ đồng), trong khi thiết bị trên đã được phía Việt Nam mua lại với giá 110.000 USD/máy.
Ông Lý cho rằng, đã có mafia… rác. Những đối tượng này đang tiếp tay để Việt Nam trở thành bãi rác của các nước công nghiệp phát triển, bãi rác của thế giới.
Có tình trạng cán bộ tiếp tay người vi phạm
Thiếu tướng, tiến sĩ Nguyễn Xuân Lý
Theo số liệu của C49, cả nước có hơn 1 triệu tấn CTNH, phát sinh chủ yếu từ các nguồn sản xuất công nghiệp, làng nghề, dịch vụ khoa học y tế. Trong đó, chỉ khoảng 60% CTNH được xử lý, số còn lại bị chôn lấp, đổ thải hoặc tái sử dụng một cách trái phép. Các hoạt động thanh tra, kiểm tra phòng chống vi phạm trong lĩnh vực này mới chỉ phát hiện, xử lý được khoảng 10% so với vi phạm thực tế. |
Theo thiếu tướng Nguyễn Xuân Lý, một trong những nguyên nhân khiến tội phạm trong lĩnh vực môi trường “phổ biến, phức tạp, nghiêm trọng” là do có một số cán bộ thoái hóa, biến chất, tiếp tay cho người vi phạm. “Việc nhập khẩu CTNH vào nước ta nói thẳng ra “quan” mới làm được dân không làm được.
“Một vụ chúng tôi làm có hàng trăm cuộc gọi đến. Có cuộc ủng hộ mà cũng có cuộc để can thiệp.Vị nào cũng quan tâm đến cục bộ của mình, đến việc phát triển kinh tế địa phương mà quên đi trách nhiệm bảo vệ môi trường. Hậu quả của CTNH được tích lũy theo thời gian, phát tán ra thành bệnh” – tướng Lý nói.
Ông Lý cũng cho biết, C49 có đường dây nóng và không bao giờ bao che cho anh em làm sai. Cán bộ chiến sĩ vi phạm sẽ bị kỷ luật, tước danh hiệu công an; vi phạm nghiêm trọng thì xử lý hình sự. Ông Cục trưởng kêu gọi doanh nghiệp phát hiện những cán bộ, chiến sĩ cảnh sát môi trường có dấu hiệu vi phạm thông báo cho ông theo đường dây nóng hoặc qua website tố giác tội phạm.