Thần Y Hoa Đà

Hoa Đà sinh vào cuối thời Đông Hán. Ông có kiến thức toàn diện về y học và rất giỏi về kỹ thuật làm phẫu thuật. Các thế hệ sau thường gọi ông là “Bậc thầy phẫu thuật” và “Ông tổ nghề phẫu thuật”

Thời Trung Quốc xa xưa không có chụp CT sóng siêu âm, chụp X quang hay cộng hưởng từ hạt nhân. Thầy thuốc đều nhờ vào các giác quan tinh tế của mình để chuẩn đoán bệnh.

Thời hiện đại, một hệ thống lý thuyết đã được xây dựng – Khoa học Đông y. Lý thuyết của nó được dựa trên sự thu thập các biểu hiện bên ngoài của bệnh để tìm ra bản chất của bệnh. Trong nền y học Trung Hoa cổ đại, Hoa Đà là một thầy thuốc thiên tài có một không hai.

Hoa Đà sinh vào những năm cuối của thời Đông Hán. Ông có kiến thức sâu rộng về kỹ thuật chữa bệnh và rất giỏi làm phẫu thuật. Các thế hệ sau gọi ông là “bậc thầy phẫu thuật” và “ông tổ ngành phẫu thuật”. Ông đã biết sử dụng Ma phất tán, một loại thuốc gây tê được chế từ rượu và nhựa cây dầu gai để tiến hành gây tê trong khi làm phẫu thuật mở bụng, đây được coi là ứng dụng sớm nhất của thuốc gây tê trong phẫu thuật được lịch sử ghi chép. Ông sáng tạo ra Ngũ cầm hý (bài tập mô phỏng 5 động vật), bắt chước chuyển động của hổ, hươu, gấu, khỉ và hạc. Những bài tập này cung cấp một phương tiện duy trì sức khỏe rất tốt. Sau đó, Tào Tháo, thừa tướng nhà Đông Hán, gọi Hoa Đà vào cung và cho làm quan ngự y của mình. Hoa Đà chết trong ngục và cuốn Thanh nang y của ông không bao giờ có thể xuất hiện trên thế gian.

Thông minh thiên bẩm

Các truyền thuyết lịch sử miêu tả Hoa Đà là một người rất thông minh nhanh trí. Khi ông được 7 tuổi, cha ông qua đời khiến gia cảnh rất nghèo khó. Mẹ ông cho phép ông học y thuật với thầy lang họ Tài, vốn là một người bạn thân của cha ông. Thầy lang Tài ban đầu không biết Hoa Đà có chút tài năng y thuật nào hay không nên quyết định thử ông.

Trong sân nhà thầy lang Tài có một cây dâu tằm. Những cành mọc cao nhất cao ngoài tầm với và quá xa nên không thể trèo tới được. Thầy lang hỏi Hoa Đà: “Con có thể hái chiếc là ở trên cành dâu cao nhất và mang xuống đây cho ta được không?” Ông trả lời: “Việc này rất dễ!” Sau đó ông lấy sợi dây buộc một đầu vào một hòn đá rồi quăng hòn đá qua cành dâu cao, sau đó ông kéo sợi dây cho đến khi cành dâu cong xuống thấp, rồi ông chỉ việc với tay vặt lá dâu.

Thầy thuốc đầu tiên phẫu thuật gây mê

Hoa Đà một lần nhìn thấy một phu xe có sắc mặt vàng và hơi thở nặng nhọc. Bệnh tình ông ta có vẻ nghiêm trọng. Sau khi kiểm tra tình hình của ông ta, Hoa Đà lập tức biết ngay người này bị viêm ruột thừa. Ông liền cho bệnh nhân uống Ma phất tán rồi dùng dao mổ vùng bụng của bệnh nhân. Ông cắt bỏ phần đã hoại tử của ruột, rửa sạch bên trong sau đó khâu vết mổ lại. Sau đó ông bôi thuốc chống viêm lên chỗ mổ. Vài ngày sau, vết mổ lành lại và người bệnh trở lại bình thường.

Chuyện kể lại rằng Hoa Đà đã sử dụng Ma phất tán (thuốc gây mê làm từ rượu và nhựa cây dầu gai) để gây tê và phẫu thuật cánh tay cho Quan Vũ. Quan Vũ bị thương bởi một mũi tên độc và xương cánh tay phải được cạo để cứu tính mạng. Những người có mặt đã chứng kiến Quan Vũ thản nhiên chơi cờ khi phẫu thuật

Cùng một triệu chứng, nhiều cách chữa

Hai quan triều đình là Lực Tấn và Lý Nghiêm đến tìm Hoa Đà để chữa bệnh. Cả hai đều đau đầu và sốt – triệu chứng đau là như nhau. Hoa Đà nói: “Lực Tấn nên xả bệnh bằng đi ngoài, Lý Nghiêm nên tống khứ bệnh qua mồ hôi”. Khi người khác hỏi ông tại sao lại chữa 2 cách khác nhau, ông nói: “Lực Tấn đúng là bị mắc bệnh từ bên ngoài còn Lý Nghiêm thì bị rối loạn bên trong, cho nên họ phải được chữa trị khác nhau”. Sau khi uống thuốc, cả hai đều khỏi bệnh ngay ngày hôm sau.

Hoa Đà chết trong ngục, cuốn Thanh nang y thất truyền

Y thuật của Hoa Đà vô cùng cao siêu, người người đều biết đến. Tào Tháo vốn cùng quê với ông thường xuyên phải chịu đau đầu dai dẳng và cho dù dùng mọi loại thuốc đều vô dụng. Tào Tháo nghe danh Hoa Đà nên mời ông tới chữa bệnh cho mình. Ngay sau khi Hoa Đà trị bệnh, Tào Tháo liền khỏi đau đầu. Nhưng do sợ bệnh tái phát, Tào Tháo bắt ông ở lại Hứa Xương và làm ngự y cho mình. Sau đó bệnh đau đầu của Tào Tháo quả thực quay lại, do đó lại nhờ Hoa Đà khám tìm nguyên nhân. Hoa Đà nói: “Bệnh của thừa tướng chỉ có thể trị tận gốc bằng việc phẫu thuật mở đầu não”. Tào Tháo kinh hãi khi nghe những lời này và tưởng rằng Hoa Đà muốn lấy đầu mình. Do đó đã ra lệnh đem nhốt ông vào ngục. Sau đó Hoa Đà đã chết trong ngục. Trước khi chết, ông đã hoàn thành cuốn sách Thanh nang y và giao lại cho cai ngục. Nhưng cai ngục không dám nhận vì sợ phạm thượng với Tào Tháo. Cuối cùng ông đã đem cuốn sách này đốt đi.

• Danh y Hoa Đà và bài khí công “Ngũ cầm hí”