Khổ cực như nghệ sĩ cải lương tuổi xế chiều

Bà con tiểu thương chợ Rạch Ông (quận 8) đã rất quen với hình ảnh hai người phụ nữ dáng vẻ hiền lành chậm chạp, hàng ngày vẫn đi bán vé số. Đó là hai chị em nghệ sĩ (NS) cải lương Trang Thanh Xuân, từng nổi tiếng vào thập niên 70 của thế kỷ trước…

Nghệ sĩ (NS) cải lương Trang Thanh Xuân nổi tiếng cùng thời với NS Thanh Nga.

Trong quyển album cũ của bà vẫn lưu giữ những mảnh báo đã ngả màu, với các tựa đề: Đào trẻ Trang Thanh Xuân được nhiều đoàn hát chú ý,  Trang Thanh Xuân – Đào trẻ nhiều triển vọng, Trang Thanh Xuân sắp sửa thành minh tinh, …  

Quá khứ huy hoàng của NS Trang Thanh Xuân chỉ còn trên những mảnh báo ố vàng
 
Thật khó nhận ra cô đào Trang Thanh Xuân vang danh năm nào   Giờ đây, NS Trang Thanh Xuân cùng người em gái là NS Thanh Đào nương tựa nhau trong căn phòng 6m vuông vương mùi ẩm mốc. Hai chị em cùng nhau kiếm sống qua ngày và chống chọi với hàng chục căn bệnh của tuổi già: đau tim, thiếu máu não, đau khớp, cao huyết áp…

Thật ra, NS Trang Thanh Xuân đủ tiêu chuẩn để được vào Viện dưỡng lão nghệ sĩ (quận 8) nhưng bà không nỡ rời xa em gái, cũng đi hát cải lương 7-8 năm nhưng không đủ tiêu chuẩn để được vào viện.

Ngoài ra, lão nghệ sĩ còn nỗi khổ tâm mà ngập ngừng mãi bà mới thổ lộ. Đó là con trai bị vướng vào vòng lao lý mà theo bà, bởi cái nghèo đưa đẩy nên con mình nhắm mắt sa chân. Người mẹ 60 tuổi nghẹn ngào: “Vào viện dưỡng lão rồi thì đâu có được đi bán vé số, lấy tiền đâu mà thăm nuôi nó”.  

Dù bị đau khớp nhưng NS Trang Thanh Xuân phải bó gối để đi bán vé số mỗi ngày, tối đến thì nhặt ve chai. Trong căn nhà trọ ẩm thấp, bà căng những tấm nilon để tránh mưa dột xuống chỗ nằm    Trang Thanh Xuân chỉ là một trong số rất nhiều NS lâm vào cảnh nghèo túng, bệnh tật khi về già. Danh sách này còn dài lắm: NS Phượng Hải suy tim cấp cứu ở bệnh viện 115, NS Vũ Linh Vương bị tiểu đường cắt bỏ cả 2 chân đang cấp cứu bệnh viện Chợ Rẫy, NS Minh Hùng bệnh nặng, sức khỏe yếu, phải chạy thận ở BV Thống Nhất…

NS Vũ Minh Vương vừa qua cũng phải cấp cứu ở bệnh viện 115, nhờ báo chí kêu gọi đã có tiền điều trị và xuất viện. Nhưng đây chỉ là trường hợp hiếm hoi, may mắn do NS Vũ Minh Vương có nhiều công trạng với nghề, thường tham gia biểu diễn từ thiện nên được mọi người yêu mến, giúp đỡ.

Còn các NS khác vẫn vật lộn với nghèo đói, bệnh tật. Bởi vì trong giới cải lương, những NS có thể tự mình làm giàu, có nhà lầu xe hơi chỉ đếm được trên đầu ngón tay, một số khác sống được nhờ được bảo trợ… số đông còn lại thì đa phần nghèo. Những NS gạo cội như Thành Lộc, Hữu Châu, Bạch Long… chuyển qua kịch nói để “cầm hơi”. Có được một căn nhà riêng như NSƯT Thành Lộc cũng là ước mơ của nhiều người, bởi đa phần các NS đều đang đi thuê nhà.  

Nhiều NS và nhân viên trong ngành cải lương đang chống chọi với bệnh tiểu đường ở giai đoạn cuối, bị hoại tử chân tay: 1. NS Vũ Minh Vương, 2. NS Minh Hùng, 3. Ngoại vụ Văn Đẩu, 4. NS Vũ Linh Vương…
  Bà Nguyễn Hồng Dung, Phó chủ tịch Hội Sân khấu TPHCM đồng thời là Trưởng ban Ái hữu nghệ sĩ TPHCM cho biết trong hoàn cảnh suy thoái kinh tế, nhiều NS lâm vào khó khăn, phải cầm cự qua ngày.

Nhưng theo bà Hồng Dung: “Nói đi thì phải nói lại, bản thân các nghệ sĩ thời gian trước kia có cuộc sống phóng túng, sa đà vào cờ bạc. Tôi không nói tất cả NS đều như vậy nhưng phải thừa nhận là luôn tồn tại một bộ phận NS có lối sống không lành mạnh. Gần đây nhất xảy ra việc NS Kim Tử Long bị bắt tại sới bạc vào tháng 6 vừa qua. Kết cục là khi qua thời hoàng kim, họ rơi vào cảnh tán gia bại sản”.

Theo bà Hồng Dung, để tránh rơi vào viễn cảnh bần cùng khi rời khỏi sân khấu, các nghệ sĩ có nhiều lựa chọn: học tiếp để trở thành đạo diễn, soạn giả, nhạc công, hay mở ra kinh doanh… quan trọng là họ có quyết tâm để thay đổi cuộc đời mình hay không.

Còn đối với các lão nghệ sĩ neo đơn hiện nay, Hội sân khấu vẫn có những hình thức tương trợ thông qua Ban ái hữu. Ban trợ cấp cho 250 hội viên mỗi tháng 10 kg gạo và 200.000 đồng. Duy trì trại dưỡng lão nghệ sĩ với 22 nghệ sĩ có công lớn với ngành. Chăm sóc một chùa nghệ sĩ và một nghĩa trang nghệ sĩ. “10kg gạo mỗi tháng thì chưa đủ sống đâu nhưng khả năng hiện tại chỉ có thể hỗ trợ như vậy” – bà Hồng Dung cho biết.

Ban Ái hữu nghệ sĩ TPHCM là tổ chức xã hội từ thiện, ra đời tại Sài Gòn năm 1946, quy tụ giới sân khấu và các nhà báo, nhà phê bình sân khấu, do các nghệ sĩ Trần Hữu Trang, Phùng Há, Năm Châu… sáng lập. Năm 1981, Ban ái hữu trở thành một ban của Hội Sân khấu TPHCM. Ban là nơi sinh hoạt của anh chị em làm nghề không kể tuổi tác, hội viên hay không. Tuy nhiên Ban ái hữu chỉ có thể kết nạp hội viên tại TPHCM do điều kiện hoạt động còn hạn chế.   Các nghệ sĩ cải lương gặp khó khăn có thể liên lạc với Ban ái hữu qua số điện thoại: (08) 3836 8853.

  Hồng Nhung Nguồn: Dân Trí