Kinh tế Nhật nhờ cậy vào người già

Tỷ lệ người dân Nhật Bản ở độ tuổi trên 65 hiện là 24% và được dự đoán tăng lên 40% năm 2060. Dân số già hóa nhanh từ lâu được coi là nguyên nhân làm chậm tăng trưởng và gây áp lực giảm phát lên kinh tế nước này. Tuy nhiên, các số liệu gần đây lại chỉ ra chính “thế hệ bạc” này đang giúp Nhật Bản tăng tiêu dùng.

Đa phần các hộ gia đình ở đây đều có người già trên 60 tuổi, chiếm hơn 40% tiêu dùng năm 2011, tăng từ 30% năm 2000. Trái lại, chi tiêu của nhóm người dưới 40 tuổi lại giảm. Việc này được cho là do thu nhập không ổn định, dẫn tới giảm sức mua của những người thuộc độ tuổi lao động.

Người già Nhật Bản tại một khu mua sắm ở Tokyo. Ảnh:WSJ

Tiêu dùng của người cao tuổi đang được coi là cỗ máy thúc đẩy sản xuất tại Nhật khi thị trường nước ngoài suy giảm. Vai trò của họ sẽ còn lớn hơn nữa khi có tới gần 7 triệu lao động thuộc thế hệ 1947 – 1949 nghỉ hưu vào năm sau. Trong đó, rất nhiều người có thu nhập ổn định và thời gian rảnh rỗi.

Naoko Kuga, một nhà phân tích tại viện nghiên cứu NLI cho biết: “Tỷ lệ sinh giảm và dân số già sẽ gây ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp có khách hàng mục tiêu là giới trẻ. Tuy nhiên, cơ hội cho họ sẽ rất lớn nếu biết cách đáp ứng nhu cầu của người già”.

Để tận dụng thị trường giá trị gần 100.000 tỷ yen (1.270 tỷ USD) này, các công ty Nhật Bản đang tung ra nhiều sản phẩm và dịch vụ dành riêng cho người già. Tại Công ty du lịch JTB, doanh thu từ tour trọn gói cho người trên 50 tuổi đã tăng 10% so với năm ngoái. Đại diện công ty này cho biết: “Nhu cầu du lịch đang đặc biệt cao khi thế hệ bạc bước vào tuổi 65 và về hưu. Họ có nhiều thời gian rỗi nên thường muốn đi các tour dài ngày”.

Những khó khăn người già phải đối mặt trong cuộc sống hằng ngày ngày đã tạo ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp. Tháng trước, chuỗi cửa hàng tiện lợi Seven-Eleven Japan hợp tác với Toyota Motor cho ra đời dịch vụ chuyển hàng tận nhà qua điện thoại.

Khi thế hệ già của Nhật Bản làm quen nhiều hơn với công nghệ số, mua sắm trực tuyến có thể là mảnh đất màu mỡ tiếp theo cho các doanh nghiệp. Theo một khảo sát của Dentsu Innovation, năm 2012, số người dùng Internet trên 60 tuổi là 57%, tăng mạnh so với 25% năm 2005 và chỉ 4,5% năm 2000.