Lời kêu gọi thế giới “loại Trung Quốc khỏi Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hiệp Quốc (LHQ)” của một công dân Việt Nam là Tiến Sĩ Lê Trung Tĩnh trên trang change.org mới đây đã thu hút hơn 35.000 chữ ký.
Trong bối cảnh chính quyền Trung Quốc nhăm nhe khu vực Biển Đông của Việt Nam, một công dân Việt Nam sau 1 tháng đưa ra lời kêu gọi “loại Trung Quốc khỏi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ)” trên trang change.org đã thu hút hơn 35.000 chữ ký.
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, Tiến Sĩ Lê Trung Tĩnh, hiện đang sống và làm việc tại Vương Quốc Anh, tác giả bức thỉnh nguyện thư song ngữ Anh, Việt, cho hay:
“Lý do tôi soạn thỉnh nguyện thư này và kêu gọi cộng đồng tham gia ký là do Trung Quốc cho thấy họ là quốc gia liên tục vi phạm các nguyên tắc và mục đích cơ bản nhất của Hiến chương LHQ”;
“Đối với Việt Nam, Trung Quốc cũng đã nhiều lần vi phạm Hiến chương LHQ trong việc xâm chiếm quần đảo Hoàng Sa năm 1974, Trường Sa năm 1988, gây thương vong cho nhiều binh sĩ hải quân Việt Nam. Trung Quốc càng ngày càng mạnh bạo hơn trong việc sử dụng vũ lực trên Biển Đông. Ví dụ gần đây nhất là việc Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam”;
“Việc họ lâu nay nắm vị trí cầm cân nảy mực trong LHQ đi ngược lại mong muốn và cách thức vận hành tổ chức này của nhân loại. Do đó việc Trung Quốc bị loại khỏi Hội đồng Bảo an LHQ thể hiện ý nguyện của cộng đồng dân cư yêu hòa bình trên thế giới, những người coi trọng công lý quốc tế”;
Ông cũng cho biết: “Điều 6 của Hiến chương LHQ ghi rõ: ‘Một thành viên của LHQ vi phạm liên tục các Nguyên tắc trong Điều lệ hiện tại có thể bị Đại hội đồng trục xuất khỏi Tổ chức theo đề nghị của Hội đồng Bảo an’. Như vậy dù khó nhưng không phải không thể”.
Tiến Sĩ Lê Trung Tĩnh cũng cho biết, tính đến ngày 15/5/2020, số người ký từ nhiều nước còn vượt trội số người ký tại Việt Nam.
Các kịch bản để loại Trung Quốc khỏi Hội đồng Bảo an LHQ
Theo Hills Times, bởi vì không đoạn nào trong hiến chương đề cập đến việc loại bỏ các thành viên của Hội đồng Bảo an nên có thể có những cách như sau để loại Trung Quốc khỏi Hội đồng này:
Cách pháp lý: Sửa đổi Hiến chương LHQ, thêm vào điều khoản loại bỏ một thành viên. Nhưng thách thức lớn nhất ở đây là việc sửa đổi bắt buộc phải có sự đồng ý của 5 thành viên thường trực với 2/3 thành viên của Đại hội đồng LHQ. Rõ ràng Trung Quốc sẽ không bỏ phiếu để tự loại mình.
Không pháp lý: Các nước cùng tẩy chay Trung Quốc do sự bất cẩn dẫn đến làm bùng phát đại dịch virus Vũ Hán toàn cầu, và việc truyền bá tin thất thiệt. Tuy nhiên, điều này quả là thách thức lớn trong nền kinh tế toàn cầu, khi mọi quốc gia đều cần Trung Quốc, do đó không chắc họ sẽ ủng hộ việc cô lập Trung Quốc.
Cách cuối cùng: Cải tổ hoàn toàn LHQ. Qua đó, thêm thành viên thường trực và bổ sung điều khoản trục xuất thành viên. Tuy nhiên, điều này khó có thể thực hiện được trong vòng 50 – 100 năm tới, theo phân tích của Hills Times.
Các quốc gia trên thế giới hưởng ứng
Trong phần nêu lý do ký thỉnh nguyện thư, có rất nhiều ý kiến khác nhau đến từ nhiều quốc gia cho biết:
“Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) rất độc đoán. Tập Cận Bình, Lãnh đạo chuyên chế của ĐCSTQ cai trị đất nước theo cách độc tài tuyệt đối. Ở trong nước, ông ta đàn áp tự do của người dân và cướp tài sản, đất đai của họ. Ông ta đánh đập tất cả những người bất đồng chính kiến và đối xử tàn nhẫn với họ. Phần lớn người dân ở đây không có tự do và sống một cuộc sống hỗn loạn. Người dân tộc thiểu số ở Tây Tạng và Tân Cương có tôn giáo, văn hóa và lối sống riêng. Nhưng ông Tập buộc họ phải rút lại truyền thống của mình và phải theo người Hán chiếm đa số. ĐCSTQ tìm cách đưa ra những cáo buộc về tội khủng bố đối với họ. Về mặt quốc tế, ĐCSTQ đã liên tục xâm chiếm hải phận của các nước Đông Nam Á. Đe dọa chiếm Đài Loan bằng vũ lực. Trục lợi từ đầu tư quốc tế tại Trung Quốc của các quốc gia trên toàn thế giới bằng cách sao chép nhãn hiệu và thâm nhập vào tất cả các khía cạnh bao gồm giáo dục, chính trị, công nghệ, kinh doanh và bầu cử v.v…” (James Lee từ Hong Kong).
“Trung Quốc đã vi phạm tất cả các nguyên tắc của LHQ và quyền con người” (Benjamin Kyou – Mỹ).
“Trung Quốc đang thúc đẩy giá trị của Đảng Cộng sản để thống trị thế giới. Trung Quốc cũng vi phạm nhân quyền” (May Taraphaisal – Thailand).
“Tôi ký bởi Trung Quốc là kẻ man rợ của thế giới loài người” (Vinh Nguyen – Việt Nam).
Cánh cửa hy vọng
Tiến Sĩ Tĩnh cho rằng ngoài thể hiện mong muốn của cộng đồng, thỉnh nguyện thư còn là “một cách truyền thông, đánh động suy nghĩ, lương tri của mọi người”. Ông cũng cho biết vấn đề này thu hút rất nhiều sự quan tâm và ủng hộ mạnh của nhiều nước, người trên thế giới (hơn 35.000 chữ ký). Ông nói:
“Ví dụ Đức nêu vấn đề cần phải bàn về tư cách thành viên thường trực của Trung Quốc lên Hội đồng Bảo an, 9 nước khác đồng ý (ví dụ Anh, Pháp, Mỹ và 6 nước thành viên không thường trực) thì vấn đề có thể được đưa ra phiên đặc biệt của Đại hội đồng để quyết định”;
“Đúng là quy trình sẽ không đơn giản và sẽ có nhiều mặc cả chính trị, nhưng không phải là không thể. Đặc biệt là trong tình hình hiện giờ nước nào cũng muốn gửi hóa đơn các thiệt hại kinh tế do Covid-19 (virus Vũ Hán) đến Trung Quốc”;
Tổ chức nào cũng do con người đặt ra và cũng có thể thay đổi để phục vụ lợi ích và hạnh phúc của con người. Tất cả tùy thuộc vào việc chúng ta có lên tiếng mạnh mẽ đủ hay không, và với Thỉnh nguyện thư này đó là thông qua chữ ký của các bạn”.
Ông nói thêm rằng: “Khó khăn để thực sự loại bỏ được Trung Quốc khỏi Hội đồng Bảo an LHQ nhưng không có gì là không thể thay đổi trong thế giới ngày nay với những thách thức mới, những vấn đề xuyên quốc gia đòi hỏi mọi nước phải cư xử có trách nhiệm”.
Trong một diễn biến liên quan, Luật an ninh về Hong Kong mà Quốc hội Trung Quốc vừa thông qua đã gây ra các làn sóng biểu tình tại Hong Kong.
Lương Phong (t/h)