Gạo là loại ngũ cốc đóng vai trò là nguồn lương thực chính tại một số quốc gia trên thế giới như châu Á và Tây Ấn. Theo truyền thuyết của người Philippines, con người ban đầu chưa có hạt gạo để ăn, và chính các vị thần đã ban thứ thực phẩm này cho con người.
Ngày xửa ngày xưa, con người chỉ biết sinh sống qua ngày bằng việc săn bắn thú vật, đánh bắt thủy sản, hoặc ăn các loại trái cây sẵn có. Tuy nhịp sống khá giản dị, nhưng người dân đều cảm thấy hạnh phúc và hài lòng với hiện tại
Bỗng một ngày nọ, khó khăn bắt đầu ập đến. Trái cây gần như đã cạn kiệt, còn người dân cũng không thể kiếm sống nhờ vào săn bắt, do thú rừng đang dần ít đi. Điều này khiến người trong thị trấn lâm vào cảnh đau khổ và bế tắc.
Cánh đàn ông thấy vậy, bắt đầu lên núi, hy vọng gặp may mà bắt được một thứ gì đó đem về cho gia đình. Trong quá trình leo núi, do quá cực nhọc nên họ dần kiệt sức, mệt mỏi và đói lả.
Hôm đó thời tiết nóng bức, những người đàn ông quyết định dừng chân nghỉ ngơi tại một thảm cỏ. Lúc này, có một nhóm các thiếu nữ xinh đẹp băng qua chỗ họ. Những thiếu nữ này không giống như người phàm trần, họ thực chất đều là những nàng tiên sở hữu nhiều phép thuật, và cũng vô cùng nhân hậu.
Các nàng tiên bèn mời nhóm thợ săn đi cùng và đưa họ đến một cái hang. Tại đây, nhiều tiên nữ khác cũng xuất hiện. Tại đây, mọi thứ đều xinh đẹp, không giống như thế giới nơi trần tục, hơn nữa nơi này còn có một vị tiên chúa. Nhóm đàn ông còn ngỡ mình đang mơ, vì không thể tin được cảnh tượng diễn ra trước mắt.
Tại đây, các tiên nữ bắt đầu tổ chức một bữa tiệc lớn. Họ còn đang ca, múa hát rất vui vẻ.
Nhưng điều khiến những người thợ săn tò mò nhất, chính là chiếc cốc to lớn chứa đầy một thứ thức ăn màu trắng tươm kỳ lạ, thứ mà họ chưa từng được nhìn thấy trước đây.
Đợi sau khi bữa tiệc kết thúc, những người thợ săn cũng đã nếm thử các hạt trắng kỳ lạ kia thật no nê, sau đó họ bỗng hóa thành hình hài của những đứa trẻ.
Tuy là những đứa trẻ, nhưng họ vẫn mang trong mình sự khỏe khoắn của một người trưởng thành. Các tiên nữ sau đó còn bảo nhóm thợ săn hãy uống một cốc rượu trắng, thức uống này sẽ trao cho họ tri thức.
Lúc bấy giờ, trời đã bắt đầu sẩm tối, nhóm thợ săn mang hình hài của những đứa trẻ bắt đầu muốn quay về nhà. Ngay trước khi bước ra khỏi hang động, tiên chúa nói:
“Ta sẽ trao cho các người một vài hạt giống. Hãy đem trồng chúng vào mùa mưa. Ta biết các người đều có lòng tốt, nên ta biết những hạt giống này sẽ nảy mầm. Cây sẽ cho ra những hạt mới. Hãy thu hoạch chúng.
Sau đó, ngươi hãy giã những hạt thóc đã thu được và rửa sạch. Những hạt đó sẽ được gọi là gạo, hãy nấu chúng lên. Đó sẽ là nguồn lương thực của con người các ngươi. Và đó cũng là món quà mà ta ban cho người phàm. Giờ hãy trở về nhà đi”.
Nhóm thợ săn bèn trở về nhà và làm theo chỉ dẫn của tiên chúa. Ngươi dân trong làng đều bất ngờ với hương vị của những hạt trắng này.
Đây chính là những hạt gạo đầu tiên mà con người dùng để ăn, và dần trở thành nguồn lương thực chính. Cũng từ đó, người dân bắt đầu học cách trồng lúa vào mỗi mùa mưa. Đây chính là những bước đầu tiên của nghề trồng lúa, đem lại những hạt gạo thơm ngon, làm lương thực cho người dân sinh sống.
Một truyền thuyết khác về hạt gạo trong thần thoại Trung Hoa
Nếu với người Philippines, hạt gạo được tạo ra nhờ những vị tiên ban cho, thì tại đất nước Trung Hoa, hạt gạo được biết đến là nhờ một vị thần được gọi là Thần Nông. Ông là vị thần đã khai sáng cho con người biết cách làm ruộng, chế ra cày bừa và là người đầu tiên làm lễ Tịch Điền (còn gọi là lễ Thượng Điền, tổ chức sau khi gặt hái, thu hoạch mùa màng) hoặc Hạ Điền (lễ tổ chức trước khi gieo trồng), cũng như phát triển nghề làm thuốc trị bệnh.
Chuyện kể rằng, ban đầu, do thấy con người ngày một sinh sôi đông đúc, nhưng họ chỉ biết dựa vào việc săn bắn thú hoang và ăn các loại thực vật sẵn có trong tự nhiên. Do đó, Thần Nông nghĩ rằng con người cần phải phát triển thêm cả ngành nông nghiệp.
Năm đó, Thần Nông trèo đèo lội suối, chịu muôn vàn khổ cực để đến thung lũng Gia Hòa, tìm kiếm cho bằng được một loài thực vật mà người tiền sử thường dùng để sinh tồn.
Lúc ấy là vào mùa hè, thời tiết nóng bức, Thần Nông tìm đến một dòng suối, nằm cạnh một cái động ở vách núi đá. Ông uống nước suối xong liền ngả mình vào gốc cây nằm ngủ một lát.
Trong giấc mộng ông đã được thần tiên chỉ điểm cho nơi có thể tìm ra loại hạt giống dùng làm thực phẩm nuôi sống con người.
Sau khi tỉnh lại, ông y giấc mơ mà đến khu vực động lân cận, nằm tại chân núi Cửu Lão Phong và phát hiện ra một hạt giống mới.
Sau đó, Thần Nông đã đem những hạt này trồng xuống ruộng nước tại Cửu Lão Phong. Vậy là một năm sau, nơi này mọc ra những cái cây có hạt vàng trĩu nặng.
Thần Nông đã thu hoạch những hạt vàng rực rỡ này về, đem phân phát cho người dân địa phương, và hướng dẫn họ cách gieo trồng như thế nào.
Đến năm thứ hai, thu hoạch được hơn mười gánh; năm thứ ba thu hoạch được nhiều hơn nữa… cứ như thế, một truyền mười, mười truyền trăm, trời Nam đất Bắc mọi người đều đua nhau gieo hạt này. Càng về sau càng thu hoạch được nhiều, mọi người ăn không hết liền xây kho tích trữ. Loại hạt giống này chính là hạt thóc mà chúng ta đang dùng ngày này.
Chúc Di (t/h)