Một bài thơ cách đây 5 thế kỷ mà bây giờ càng đọc càng thấy rất… thời sự, tưởng như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đang nói với chính chúng ta hôm nay về vấn đề bảo vệ chủ quyền biển Đông.
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 – 1585), hiệu là Bạch Vân cư sĩ, một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Đậu Trạng nguyên rồi làm quan dưới triều Mạc, ông được phong tước Trình Tuyền Hầu rồi thăng tới Trình Quốc Công, nên dân gian quen gọi ông là Trạng Trình.
Người đời coi ông là nhà tiên tri số một trong lịch sử Việt Nam, đồng thời lưu truyền nhiều câu sấm ký được cho là bắt nguồn từ ông, và gọi chung là “Sấm Trạng Trình”.
Trong bối cảnh tình hình hình biển Đông diễn biến phức tạp thời gian gần đây, giới nghiên cứu ở Việt Nam đã nhiều lần nhắc đến hai câu thơ mang tính dự báo thiên tài của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Biển Đông vạn dặm giang tay giữ, Đất Việt muôn năm vững trị bình”.
Hai câu thơ này được trích từ bài “Cự Ngao Đới Sơn” trong “Bạch Vân Am Thi Tập” của ông.
Nguyên văn bài thơ:
Bích tẩm tiên sơn triệt để thanh,
Cự ngao đới đắc ngọc hồ sinh.
Đáo đầu thạch hữu bổ thiên lực,
Trước cước trào vô quyển địa thanh.
Vạn lý Đông minh quy bả ác,
Ức niên Nam cực điện long bình.
Ngã kim dục triển phù nguy lực,
Vãn khước quan hà cựu đế thành.
Dịch nghĩa:
Con rùa lớn đội núi
Nước biếc ngâm núi tiên trong tận đáy,
Con rùa lớn đội được bầu ngọc mà sinh ra.
Ngoi đầu lên, đá có sức vá trời
Bấm chân xuống, sóng cuồn cuộn không dội tiếng vào đất.
Biển Đông vạn dặm đưa về nắm trong bàn tay,
Muôn năm cõi Nam đặt vững cảnh trị bình.
Ta nay muốn thi thố sức phù nguy,
Lấy lại quan hà, thành xưa của nhà vua.
Dịch thơ:
Con rùa lớn đội núi
Núi tiên biển biếc nước trong xanh,
Rùa lớn đội lên non nước thành.
Đầu ngẩng trời dư sức vá đá,
Dầm chân đất sóng vỗ an lành.
Biển Đông vạn dặm dang tay giữ,
Đất Việt muôn năm vững trị bình.
Chí những phù nguy xin gắng sức,
Cõi bờ xưa cũ tổ tiên mình.
(Bản dịch của Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai)
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai – Giám đốc Trung tâm Minh Triết Việt Nam, bài thơ trên có tuổi đã 5 thế kỷ mà bây giờ càng đọc càng thấy rất thời sự, tưởng như cụ Trạng Trình đang nói với chính chúng ta hôm nay. Bài thơ nguyên là để nói cái chí của cụ Trạng Trình, nhưng lại đọng trong đó một tư tưởng chiến lược:
“Biển Đông vạn dặm giang tay giữ, Đất Việt muôn năm vững trị bình”.
Ông Mai cho rằng, hai câu thơ dự báo về bảo vệ chủ quyền Biển Đông của Nguyễn Bỉnh Khiêm, thể hiện cái tâm thức biển đảo của người Việt.
Tự ngàn xưa, dân Việt đã là cư dân của văn hóa biển – đảo. Vạn dặm biển Đông phải quay về nắm lấy trong bàn tay. Làm được như vậy, mà phải làm được như vậy – làm chủ được biển Đông, thì muôn đời cõi trời, đất nước Nam này sẽ vững vàng trong cảnh thanh bình thịnh trị lớn lao.
“Câu thơ cuối bài của cụ ‘ta nay cũng muốn đem sức phò nguy’ chính là nói về chúng ta trong những nhiệm vụ làm chủ biển Đông hôm nay vậy”, ông Mai nói.
Theo kienthuc.net