Chọn lựa giữa 1 cây thông thật và 1 cây thông giả cho Giáng sinh có thể sẽ là 1 câu hỏi hóc búa. Loại nào tốt hơn? Một vài cây nhân tạo trên thị trường khá đẹp. Chúng có thể giữ lâu hơn những cây thật, nhưng chúng không có mùi thơm.
Hiệp hội người Ireland trồng cây Noel năm nay đã quảng cáo sản phẩm với thương hiệu “Tình yêu là cây thật”, và tô nổi hàng chữ mua hàng thật. Tuy nhiên, chúng tốt hơn cho môi trường? Câu trả lời có vẻ hiển nhiên, nhưng khoa học là việc đưa ra những giả thuyết hoặc sự tin tưởng để thử nghiệm. Trong trường hợp như vậy, các nhà khoa học đã sử dụng “phân tích vòng đời”, hoặc LCA, một loại phương pháp kế toán cộng các ưu điểm và nhược điểm những tác động của 1 sản phẩm lên môi trường.
Cây Noel và người anh em họ nhân tạo đã được đưa qua máy đo LCA, nhằm giám sát tác động của các cây được trồng tại Canada so với cây nhân tạo nhập khẩu. Kết quả thật đáng ngạc nhiên. Cây thật đã chiến thắng, nhưng nó không phải là 1 kết quả cuối cùng: người tiêu dùng có thể nghiêng cán cân trong 2 cách.
Hãy sử dụng cây tự nhiên. Trong điều kiện biến đổi khí hậu, nhược điểm chính là chúng ta phải mất một đoạn đường dài để có 1 cây thông thật. Nghiên cứu được tính trên 1 hành trình khoảng 10 km; do tác động của biến đổi khí hậu hành trình sẽ tăng lên gấp 3 lần, như vậy bạn phải lái xe khoảng 32 km để có được cây thông cho mình.
“Đây là 1 đánh giá LCA điển hình, nơi nó thực sự cô đặc lại thành những sản phẩm nhỏ khác nhau tạo 1 tác động lớn, như vận chuyển và sử dụng lần cuối”, bác sĩ Jean O’Dwyer tại Đại học Limerick, người đang nghiên cứu tác dụng của gỗ tái sử dụng đối với sự cân bằng Carbon. “Đây là 1 đánh giá tác động môi trường và có thể bao gồm CO2, nhưng cũng có nước, năng lượng, đất qua sử dụng, tài nguyên”.
Mỗi hạt trần của cây thông hút hàng tấn CO2 mỗi năm, nhiều hơn gỗ sồi điều này giúp giảm thiểu sự nóng lên toàn cầu hiện nay. “Khi bạn chặt cây, chúng có thể trồng lại và sau đó sự cân bằng carbon lại tiếp tục”, O’Dwyer nói.
Bạn sẽ làm gì với cây thông Noel khi đến năm mới? Cây chuyển đến chính quyền địa phương có thể được sử dụng làm mùn cho công viên, đưa carbon vào đất, nhưng màu xanh của lá cây sẽ mất đi nếu bạn ném chúng vào bãi rác. Gỗ chôn trong đất tạo ra metan, một loại khí nhà kính mạnh hơn CO2. Nếu bạn dự định sẽ bỏ những cây thông đã qua sử dụng vào bãi rác và chôn lấp nó, thì chọn lựa 1 cây thông giả sẽ hợp lý hơn đối với vấn đề nóng lên toàn cầu.
Cây nhân tạo ít gây tác động hơn vì chúng được làm từ nhựa và kim loại hiếm khi được tái chế. Các nghiên cứu tại Canada cho thấy, 85% tác động của biến đổi khí hậu đến từ các nhà máy sản xuất và 8% đến từ việc vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc đến Montreal. Ngoài ra, điều quan trọng hơn là nơi chúng được sản xuất.
“Trung Quốc có rất nhiều than đá, vì vậy nếu sản xuất chúng lượng carbon sẽ tăng lên”, O’Dwyers nói.
Tiến sĩ Fionnuala Murphy tại trường hệ thống sinh học và chế biến thực phẩm ở UCD đồng ý: “Điện dùng cho cây Noel rất quan trọng và thay đổi ở từng quốc gia. Nếu những đất nước Bắc Âu sản xuất những cây này, đa số chúng sẽ được tái tạo lại mới, và lượng chất thải ra sẽ giảm xuống”.
Tuy nhiên, bạn cũng phải tự hỏi bạn sẽ giữ cây nhân tạo của bạn được bao lâu? Các nghiên cứu tại Canada cho biết kết quả là 6 năm. Một thời gian dài bạn lưu giữ chúng, tác động đến môi trường cũng thấp hơn. Chúng không còn là màu xanh như chúng ta nghĩ – “Nghiên cứu cho thấy nếu bạn giữ cây trong 20 năm, tương đương với việc bạn sử dụng 1 cây thật trong 1 năm”, Murphy , người đánh giá vỏ hạt cọ làm dầu đông đặc cho hay, chúng không xanh như chúng ta nghĩ.
Cuối cùng, LCA dựa trên cơ sở dũ liệu khổng lồ cung cấp thông tin, ví dụ, cần bao nhiên liệu cưa, điện hay vật liệu làm nhựa. “Lợi thế lớn của LCA là chúng phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, vì vậy nghiên cứu phải tương đồng”, O’Dwyer nói.
Mặc dù, phân tích không tác động đến kinh tế xã hội. Mua 1 cây giả với giá 100 Euro và giữ nó trong 10 năm sẽ tiết kiệm tiền hơn mua 1 cây thật giá 40 Euro và sử dụng trong 1 năm. “Đó là chi phí có thể quan trọng với 1 vài người”.
“Nhưng nếu tất cả mọi người đều quay sang mua cây giả vào ngày mai, nó sẽ làm ảnh hưởng đến thu nhập của những người buôn cây Noel vào dịp Giáng sinh”.
Cuối cùng, nghiên cứu này cho thấy chúng ta không thể mất ngủ vì lựa chọn cây cho Giáng sinh từ quan điểm biến đổi khí hậu: “Các tác động đến môi trường là không đáng kể so với các hoạt động khác, chẳng hạn như việc sử dụng xe hơi”. Chia sẻ xe hơi và đi xe đạp từ 1 đến 3 tuần trong 1 năm sẽ giảm bớt được lượng khí thải CO2.
Cây Noel yêu thích của người Ireland
Nhập khẩu cây Noel làm chúng trở nên ít thân thiện với môi trường, nhưng Ireland trồng nhiều loại cây này. Khoảng 350.000 đến 400.000 cây được bán tại Ireland vào năm nay, Hiệp hội người Ailen trồng cây Noel ước tính. Một nửa đến từ Wicklow và Wexford. Tại Wicklow, Christy Kavanagh trồng một trang trại cây Noel, và mở bán online trên web.
Ông giải thích sự trở lại vào năm 1980, cây vân sam Na Uy đã từng rất phổ biến, nhưng thường bị rụng lá kim: “Đó là 1 loại cây lớn để trưng bày ngoài trời”. Có 1 sự thay đổi với linh sam quý tộc, để giữ lá kim của chúng trở nên mạnh mẽ để có thể treo đồ trang trí nặng. “Nó màu xanh đậm, nhiều tầng lớp”, Kavanagh nói.
Loại cây phổ biến nhất hiện nay, Kavanagh cũng đang phát triển, đó là cây thông Nordmann, loại cây hình tam giác, lá kim mềm mại màu xanh đậm. Cây dễ phát triển và chiếm ¾ mặt hàng được dùng để bán ở đây.
Theo irishtimes