Người xưa thường nói: “Tham rượu quên người, tham sắc quên mình, tham tài quên thân quyến”, câu nói này của cổ nhân tuy ngắn gọn, nhưng lại bao hàm rất nhiều đạo lý làm người.
Làm bất cứ chuyện gì cũng cần vừa phải, đừng đi đến cực đoan, như vậy mới là hiểu lý lẽ, cũng là có trách nhiệm với bản thân và người khác.
Trên thế gian này, có rất nhiều thứ mê hoặc con người, nếu không biết cách tự kiềm hãm, nhất mực truy cầu hưởng thụ vật chất để lấp đầy dục vọng, sẽ chỉ làm chính mình càng lún sâu, cuối cùng sẽ không còn cách nào thoát khỏi.
Mà trên đời những thứ có sức mê hoặc con người nhất, chính là rượu, sắc và tiền tài. Ba thứ này, chỉ cần tùy tiện sa vào một thứ, sẽ gây ra nhiều hậu quả khôn lường; nếu vướng vào hai thứ thì càng bi đát hơn.
“Tham rượu quên người, tham sắc quên mình, tham tài quên thân quyến”, những lời thâm thúy của người xưa để lại, nhắc nhở cho chúng ta về những tác hại mà ba thứ kia dẫn đến.
Tham rượu quên người
Uống rượu có chừng mực quả thật không phải là chuyện xấu, có thể giúp cường gân hoạt huyết, khi trời lạnh còn có tác dụng làm ấm người.
Không chỉ vậy, thời điểm mới xã giao, nhiều hợp đồng được ký kết là nhờ sau khi tan làm, đi uống cùng khách hàng vài ly.
Tuy nhiên, thói quen này càng ngày càng trở nên tha hóa, người ta không còn chỉ dừng lại ở mức 1,2 chén nữa mà đã phát triển đến mức “rượu chè trác táng”, “chén chú chén anh”…, uống đến mức bị đầu độc trong rượu, không có rượu không làm được việc gì.
Uống rượu quá độ chẳng những gây nghiện, còn dễ gây ra ngộ độc. Mà rắc rối nhất là khi say người ta lại làm ra đủ trò mất mặt. Bởi vì ý thức đã bị rượu làm cho hồ đồ, cho nên có những hành vi cử chỉ không phù hợp, tâm trí lúc không vui có thể còn làm tổn thương người khác, như vậy chính là hại người hại mình.
Bởi thế, nếu như một người uống rượu mà không biết tiết chế, cũng không để ý tới lời khuyên của người khác thì nên giữ khoảng cách với loại người này, không nên giao du thân thiết.
Tham sắc quên mình
“Yểu điệu thục nữ, quân tử hảo cầu”, mọi người đều thích những thứ tốt đẹp, người khác giới với nhau cũng vậy, phụ nữ và đàn ông đẹp luôn dễ dàng thu hút ánh mắt của mọi người.
Nhưng nếu một người không thể chống cự được sự cám dỗ của sắc, làm ra những hành vi cử chỉ không đúng đắn, thì sẽ rất khó tránh khỏi hậu họa về sau.
Với những người đắm chìm vào sắc dục, thường không cách nào chống lại được những cám dỗ đến từ những người khác giới, do vậy rất dễ phạm sai lầm.
Lâu dần, không chỉ làm tổn hại đến thân thể của bản thân, khiến tinh huyết hao tổn, tinh lực suy kiệt, mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ với gia đình, với người khác; đặc biệt là với những người đã lập gia đình, thì chuyện này lại càng mang đến hậu quả đáng tiếc hơn.
Không thiếu những ví dụ tiêu cực trong xã hội này, đặc biệt gần đây rất nhiều người nổi tiếng, quan chức, vì không thể kìm hãm được dục vọng của bản thân mà đã phát sinh ra những mối quan hệ ám muội với người khác giới.
Những kiểu hành vi như thế này sau khi bị phơi bày ra ánh sáng, gia đình hai bên đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hơn nữa còn ảnh hưởng đến sự nghiệp của chính mình, cuộc đời cũng vì thế mà dính những vết nhơ vĩnh viễn không thể nào xóa sạch.
Tham tài quên thân quyến
Khổng Tử có câu: “Quân tử ái tài, thủ chi hữu đạo”, ý nói, người quân tử coi trọng của cải nhưng lấy của cải phải đúng đạo lý. Hiện nay muốn duy trì cuộc sống, tiền là thứ rất quan trọng, nhưng khách quan mà nói, vẫn có nhiều thứ quan trọng hơn cả tiền, giống như tình thân.
Một người khi chìm sâu vào tiền tài, rất dễ bị lòng tham dẫn dắt. Chỉ vì một chút lợi ích nhỏ mà gây gổ cãi nhau với người thân, thậm chí có người thống hận tới nỗi đến chết cũng không muốn nhìn mặt nhau.
Tiền có thể từ từ kiếm ra, nhưng người thân một khi đã mất sẽ chẳng bao giờ có thể nói chuyện được nữa. Có rất nhiều anh chị em khi bố mẹ vẫn còn sống, lạnh lùng vô tình tranh chấp tài sản trước mặt bố mẹ. Hành động này không chỉ làm tổn thương bố mẹ, mà còn tổn hại đến ngày tháng sống chung với nhau sau này, tựa như đang chôn một quả bom, có thể phát nổ bất cứ lúc nào.
“Tham rượu quên người, tham sắc quên mình, tham tài quên thân quyến”, chỉ ba câu ngắn ngủi lại có thể giảng giải rất nhiều đạo lý làm người. Cuộc đời nếu có thể không bị ba thứ này hấp dẫn, thì bản thân mới có những tháng ngày bình yên, tốt đẹp.
Tuệ Tâm (Biên dịch)
