“Vùng đất linh hồn” là bộ phim hoạt hình Nhật Bản được nhiều người yêu thích nhất trên toàn thế giới, và chắc hẳn đa số người xem đều nhớ rõ cảnh cha mẹ cô bé Chihiro bị biến thành heo, nhưng bạn có biết nguyên nhân vì sao? Năm 2016, Studio Ghibli đã giải đáp thắc mắc này cho người hâm mộ.
Vùng đất linh hồn (Sen to Chihiro no Kamikakushi) luôn là siêu phẩm hoạt hình được xem đi xem lại nhiều nhất trên khắp thế giới. Bản thân bộ phim này luôn khiến khán giả đưa ra 3 câu hỏi lớn và một người dùng Twitter tên là 0910noncha đã gửi những câu hỏi này đến Studio Ghibli. Nội dung câu hỏi bao gồm: Tại sao cha mẹ của Chihiro lại bị biến thành heo? Họ đã ăn những thứ gì mà bị biến thành như thế? Và Chihiro đã nhận ra cha mẹ mình trong bài sát hạch như thế nào?
Mấy tháng sau, 0910noncha bất ngờ nhận được thư hồi đáp của hãng phim huyền thoại này. Đây được xem là món quà cho người hâm mộ của Studio Ghibli nhân dịp 15 năm sinh nhật của Vùng đất linh hồn (20/7/2001 – 20/7/2016).
Câu hỏi thứ nhất: Cha mẹ Chihiro đã ăn những thứ gì mà bị biến thành heo?
Thư hồi đáp của Studio Ghibli đại thể nói như sau: “Chúng tôi cũng không thể nào xác định rõ là những món ăn gì, nhưng muốn biểu đạt rằng chúng là đồ ăn riêng biệt chỉ có tại dị giới. Mòn ăn trông giống như gà kia, mẹ của Chihiro có nói ‘ngay cả xương cốt cũng chín mềm’, thịt gà thật sự sẽ không như thế“.
“Ngoài ra, Yubaba có nói đến đó là thức ăn cho khách, chuẩn bị để tiếp đãi thần linh“, bức thư có đoạn. “Bạn có thể lý giải những món ăn này là ‘một loại cạm bẫy được bố trí cho nhân loại vô tình tiến vào dị giới’“.
Câu hỏi thứ hai: Tại sao cha mẹ của Chihiro lại bị biến thành heo?
Bức thư đặc biệt giải thích: “Cha mẹ Chihiro cũng không phải vừa ăn thức ăn lập tức bị biến thành heo, mà là thời gian dần qua, từ từ biến thành heo“. Vì vậy, có thể nói điểm mấu chốt khiến cha mẹ Chihiro bị biến thành heo không phải là việc ăn thức ăn, mà là hành động “ăn rồi còn muốn ăn nữa”.
Studio Ghibli cũng bày tỏ rõ ràng, sắp xếp nội dung cốt truyện như vậy là phép ẩn dụ đối với thế giới thực tại. “Người biến thành heo” có thể lý giải là: Bởi vì “tính người tham lam” mà khiến con người không còn giống người, dần dần đánh mất chính mình, tạo nên bi kịch “một khi biến thành heo liền không thể biến trở lại thành người nữa”.
Đạo diễn Miyazaki Hayao từng nói trong một cuộc phỏng vấn rằng, vào những năm 1980, Nhật Bản trong cơn suy thoái kinh tế, “người biến thành heo là chân thật tồn tại. Thậm chí đến ngày nay, vẫn còn có người không phát hiện mình đã biến thành heo. Một mực oán trách kinh tế đình trệ, giống như con heo nói ‘không đủ thức ăn gia súc’“.
Câu hỏi thứ 3: Chihiro đã nhận ra cha mẹ mình trong bài sát hạch cuối cùng như thế nào?
Sát hạch cuối cùng chính là yêu cầu Chihiro tìm ra cha mẹ trong đàn heo. Một câu “cha mẹ cháu không có ở đây” của Chihiro đã giúp cô bé thông qua khảo nghiệm. Không ít người cho rằng Chihiro có siêu năng lực nhận ra tất cả.
Đối với nghi vấn này, Studio Ghibli hồi đáp rằng: Vào giây phút cuối cùng, Chihiro có thể nhận ra sự khác biệt bởi vì cô đã vượt qua những trở ngại và làm chủ được “năng lượng sống”, có được năng lực này tất cả mọi người đều có thể làm được như cô bé.
Từ khi Vùng đất linh hồn ra mắt vào năm 2001 đến nay, hầu như không có ai là không biết đến bộ phim này. Ngoài việc giành giải Oscar cho hạng mục Phim hoạt hình hay nhất tại mùa giải lần thứ 75, giải Gấu Vàng tại Liên hoan phim Berlin năm 2002 và nằm trong top 10 danh sách 50 phim bạn nên xem khi ở tuổi 14 của BFI, bộ phim còn không ngừng khiến người xem xúc động. Nó không chỉ là một bộ phim hoạt hình giải trí, mà còn mang lại thông điệp ý nghĩa cho người xem. Dưới màu sắc tươi đẹp, Vùng đất linh hồn không chỉ nói lên mong muốn thời thơ ấu, mà còn có khả năng khiến người lớn suy nghĩ lại chuyện trong quá khứ.
Tú Văn biên dịch