Những sản vật quý hiếm này không những đắt đỏ mà còn chứa đựng những hoài niệm lịch sử của Sa Hoàng. Vì thế các “thợ săn kho báu” không nề hà công cuộc tìm kiếm kéo dài hàng chục năm để “khai quật” được những quả trứng bị thất lạc trên khắp thế giới. Và vẻ đẹp của chúng quả là khiến người ta phải trầm trồ thán phục về tài nghệ của người nghệ sĩ.
Với những người theo Công giáo, lễ Phục sinh không chỉ là một lễ tôn vinh sự sống vĩnh hằng của Thiên Chúa mà còn là niềm tin vào sự tái sinh, hi vọng tốt đẹp cho con người. Nước Nga cũng vậy, họ thường tặng nhau những quả trứng Phục sinh mang biểu tượng của sự đổi mới, sung túc.
Từ thời Phục Hưng, những quả trứng này được thay thế bằng những quả trứng bằng vàng, hoặc kim loại đá quý trong các triều đại vua chúa mà đỉnh cao nhất là những thiết kế tinh xảo, đắt đỏ của nhà Fabergé dành cho triều đình Nga hoàng cuối thế kỷ 19.
Vậy trứng Phục sinh Fabergé là gì?
Đó là những quả trứng nghệ thuật được tạo ra bởi hãng kim hoàn trứ danh nhà Fabergé được thành lập từ 1842, bên trong chúng chứa đựng cả đại công trình tỉ mỉ đầy sáng tạo, bất ngờ dành cho hoàng gia Nga mỗi dịp Phục sinh.
Trong suốt những đời Nga hoàng, chỉ có 50 quả được hoàn thành, hiện tại 43 quả đã có chủ và 7 quả đang thất lạc rải rác khắp phương Tây với mức giá chưa bao giờ thấp hơn 1 triệu Euro. Đó là lý do tại sao các cuộc săn “kho báu” luôn gay cấn và dai dẳng chưa có hồi kết.
Trứng Vacheron Constantin của Hoàng hậu Maria Feodorovna được bán với giá 20 triệu euro hồi năm ngoái.
Ngoài trứng Hoàng gia, Fabergé làm thiết kế ra những bản sao theo các đơn đặt hàng khác. Thí dụ như tỷ phú Alexandre Kelch, nhà tư bản công nghiệp được biết như một người nắm giữ nhiều vàng nhất nước Nga, đã tặng cho vợ 7 quả trứng sao y trứng Hoàng gia nhưng bằng sứ màu đỏ từ năm 1898 cho tới 1904.
Hay hoàng tử Yusupov cũng đặt hàng quả trứng hình chiếc đồng hồ quả lắc làm vật trang trí xa xỉ. Bàn tay của người thợ kim hoàn này không chỉ gói gọn ở những quả trứng Phục sinh mà còn bao gồm những chiếc tàu thủy tí hon có thể chạy trên nước, những khung ảnh pha lê gắn lông vũ, thậm chí những cây kim đan len khảm vàng cho một nữ công tước…
Nếu vặn đúng một chiếc chìa khóa vàng nằm ẩn trong lá, một chú chim họa mi sẽ nhảy ra hót líu lo, vẫy cánh và lắc lư. Trứng “Cây nguyệt quế” (Bay tree egg).
Trứng Imperal Winter Egg cuối cùng được nhà Forbes bán với giá 9,6 triệu USD vào năm 2002. Trứng này Fabergé làm năm vua Nicolas II lên ngôi vào tháng 4 năm 1897, bên trong bày trí cỗ xe vua bằng vàng có gắn kim cương đá quý.
Trứng của Nicolas II đước bán với giá 9,6 triệu USD năm 2002
Fabergé còn tồn tại đến ngày nay?
Vào thời kỳ hoàng kim, Fabergé phải huy động hơn 500 thợ tay nghề chế tác trứng và cả những mẫu trang sức tinh xảo cho giới danh gia vọng tộc Châu Âu. Nhưng Sau Cách mạng Tháng Mười, năm 1918 công ty của Fabergé bị quốc hữu hoá, ông lưu vong khắp nơi từ Đức, Phần Lan và qua đời vào năm 1920 tại Thuỵ Sĩ.
Trải qua nhiều lần đổi chủ, đáng chú ý đến năm 1989, thương hiệu Fabergé được mua lại bởi tập đoàn Unilever với thương vụ lên đến 1,55 tỷ USD, sau đó được bán lại cho Pallinghurst Resources, một công ty khai thác mỏ có tiếng tại Nam Phi, dưới sự lèo lái của hai người cháu nhà Fabergé.
Tuy nhiên, nhằm thúc đẩy việc “hồi sinh” di sản trăm năm, Fabergé đã đầu quân về tập đoàn Gemfields. nơi sở hữu hầu hết các mỏ đá quý trên thế giới đã tạo tiền đề cho Fabergé tái sinh thành gã khổng lồ trên thị trường hàng xa xỉ và được công nhận trên toàn thế giới.
Gần đây, Fabergé đang đem những quả trứng Phục sinh mô phỏng của quá khứ lẫy lừng vào những chiếc vòng thời thượng. Chỉ có điều, nó được thu nhỏ và trở thành những mặt dây chuyền giá trị.
Thế nhưng, người ta vẫn tìm thấy ở nó những giá trị hệt như quá khứ vang danh. Những quả trứng này không chỉ được làm bằng vàng, nạm kim cương, ruby… mà trên nó còn chứa đựng những hoa văn tinh xảo. Dĩ nhiên, giá của nó không hề rẻ, trên dưới 10.000 USD. Nhưng chỉ cái tên Fabergé cũng đã đủ để khiến giới sành điệu mất tiền vì nó.
Trứng Hoàng Gia đầu tiên là “Hen Egg” năm 1885 ?
“Trứng gà mẹ” (Hen Egg 1885) được Nga hoàng Alexander đệ Tam giành tặng cho Hoàng hậu Maria Fedorovna nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày cưới
Hẳn bạn sẽ thấy Hen Egg là quả trứng đơn giản nhất trong bộ sưu tập với bề mặt bằng phẳng, có thể tách hai nửa và được phủ men trắng giống như vỏ trứng gà thật. Trông chúng chẳng có vẻ chứa đựng bất kì thú vị nào bên trong cả..
Nhưng ngạc nhiên chưa! Khi tách quả trứng để lộ ra một lòng đỏ trứng bằng vàng. Lòng đỏ lại mở ra để lộ một chú gà vàng dát ngọc với đôi mắt đính hồng ngọc. Bên trong chú gà lại có hai điều kinh ngạc nữa: một vương miện tí hon bằng kim cương, và một sợi dây chuyền mặt hồng ngọc.
Đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, hẳn hoàng hậu sẽ vui sướng biết bao với quả trứng kỳ diệu đó. Đáng buồn thay, những món quà bên trong đó đã mất tích nhiều năm trước với những lời đồn đoán hư ảo từ giới săn “kho báu”.
Ai đang nắm giữ Trứng Hoàng Gia?
Những quả trứng phù hoa của Fabergé vẫn luôn là thứ thiêu cháy các buổi đấu giá nhà Christie’s hay Sotheby’s. Hiện nay, các chủ sở hữu lớn nhất là bảo tàng lịch sử Armoury Kremlin ở Moscow với 10 trứng, còn lại nằm rải rác tại các bảo tàng Mỹ, bảo tàng Mỹ thuật Virginia được cống tặng 5 trứng từ vợ một doanh nhân Mỹgiàu có, Lillian Thomas Pratt.
Ngoài ra, 3 trứng được bảo quản tại bảo tàng Hoàng gia Nga, số còn lại hoặc được sưu tầm rải rác hoặc còn thất lạc ở nhiều nơi trên thế giới.
Một “Mosaic Egg” trong bảo tàng Hoàng Gia với thiết kế phủ khắp ruby và kim cương, bên trong là chiếc huy chương ngà voi được khắc chân dung 5 người con của Sa hoàng Nicholas II và Tsarina Alexandra.
Khi chiêm ngưỡng những quả trứng Hoàng gia, một phần trong ta choáng ngợp bởi sự hào hoa tráng lệ của kim cương, đá quý, một phần khâm phục kỹ xảo chế tác trứng vượt xa cả công nghệ chế tác kim hoàn hiện nay.
Fabergé đã kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật và sự tài hoa, khéo léo làm nên tên tuổi không-thể-lu-mờ của ông đễn mãi sau này. Nhưng đối với rất nhiều người, trứng Fabergé còn gắn liền với bi kịch số phận của nhà Romanov. Chúng biểu tượng cho sự hưởng thụ quá độ – một phần dẫn tới sự diệt vong của triều đại Nga hoàng và kết thúc sự trị vì của nhà Romanov kéo dài 300 năm.