Royston Cave là một hang động nhân tạo ở Hertfordshire, nước Anh. Cho đến nay, ai đã tạo nên và mục đích xây dựng hang động này vẫn còn là những câu hỏi bí ẩn.
Hang động Royston được phát hiện vào Tháng 8/1742 tại thị trấn Royston. Một người thợ đang đào hố xây móng tại khu chợ, đã nhìn thấy cối xay bằng đá, và từ đó phát hiện hang động. Sau khi loại bỏ lớp đất đá chiếm một nửa hang, người ta tìm thấy những tác phẩm chạm trổ và điêu khắc thay vì kho báu như dự tính của nhiều người lúc ban đầu. Đặc biệt, đất trong hang không bị loại bỏ hết nên các nhà khoa học có thể tiến hành phân tích bằng những công nghệ tiên tiến ngày nay.
Các bức chạm trổ có niên đại khoảng 800 năm tuổi, có thể từng mang màu sắc nào đó nhưng đã phai nhạt theo thời gian và hiện chỉ để lại chút vết tích nhỏ. Chủ đề chủ yếu của những bức vẽ là tôn giáo, chúng miêu tả Thánh Catherine, Thánh Gia, sự kiện Chúa Jesus bị đóng đinh trên cây thập tự, Thánh Lawrence tử vì đạo và một người đang nắm giữ thanh gươm có thể là Thánh George hoặc Michael. Có những cái lỗ bên dưới cạnh các hình chạm khắc có thể để thắp nến hoặc đèn gần các bức vẽ.
Một trong những giả thuyết chính về nguồn gốc của hang động cho rằng Royston từng được các hiệp sĩ Templar (hiệp sĩ dòng Đền) sử dụng trước khi Đức Giáo hoàng Clement V cho giải tán vào năm 1312. Nhiều người cho rằng hang được phân chia thành hai tầng bằng một sàn bằng gỗ. Những hình vẽ gần khu vực bị hư hỏng của hang miêu tả cảnh 2 hiệp sĩ cùng cưỡi một con ngựa, đây rất có thể là phần còn sót lại của một biểu tượng Dòng đền.
Theo một giả thuyết khác, hang Royston được sử dụng như một nhà kho của người Augustine. Đúng như tên gọi, Augustine là một dòng tu do Thánh Augustine, Đức Giám mục thành Hippo ở châu Phi thành lập. Được hình thành vào năm 1061, những người thuộc dòng Augustine đến Anh lần đầu trong triều đại của Vua Henry I. Từ TK 12, thị trấn Royston ở Hertfordshire đã là trung tâm của đời sống tu hành và tu viện Augustine tiếp tục duy trì hoạt động trong gần 400 năm. Các tu sĩ Augustine được cho là đã sử dụng hang Royston như một nhà kho lưu trữ sản vật hoặc nhà nguyện.
Suy đoán cuối cùng lại cho rằng hang động có thể đã được sử dụng như một hang động đá lửa thuộc thời kì Đồ Đá Mới trong khoảng thời gian 3.000 năm TCN. Tại đây đá lửa sẽ được gom lại để chế tạo rìu và các công cụ khác. Tuy nhiên, loại đá phấn trong khu vực này chỉ có thể tạo ra những viên đá lửa nhỏ không thích hợp để làm rìu. Do đó giả thuyết này vẫn còn nhiều điểm nghi ngờ và không có tính thuyết phục.
Cho đến nay vẫn còn nhiều bí ẩn về việc người đã tạo nên và mục đích sử dụng của hang Royston. Nhưng sự bí ẩn xung quanh hang động cùng những bức chạm khắc bên trong chính là điểm thu hút du khách, những người cảm thấy hứng thú khi suy đoán về nguồn gốc của kỳ quan cổ này.
Hang động Royston đã được bảo dưỡng và phục hồi thường xuyên khi các bức tường và cấu trúc hang động bắt đầu xuất hiện dấu vết phá hoại của ấu trùng và sâu. Đến Tháng 8/2014, công việc ngăn chặn thiệt hại đã hoàn tất. Hy vọng những công việc tiếp theo để xây dựng đường ống tránh lũ và tránh thiệt hại do lưu lượng khách tham quan sẽ giúp bảo vệ hang động trong tương lai.
Hàn Mai, Hồ Duyên – Theo Ancient Origins