Cô Sara Lazar một nhà thần kinh học tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Đại Học Y Harvard. Cô đã bắt đầu học ngồi thiền trong một dịp tình cờ và phát hiện rằng, thiền thật sự có thể làm giảm căng thẳng và giúp nâng cao chất lượng cuộc sống.
Trước kia trong một lần chuẩn bị cho cuộc đua Marathon ở thành phố Boston, Sara Lazar đã bị chấn thương và phải tìm đến nhà vật lý trị liệu để được chữa trị. Vị bác sĩ này đã hướng dẫn cho cô một số bài tập căng duỗi nhẹ nhàng, nhưng lại vô cùng hiệu quả, từ đó Lazar bắt đầu thấy hứng thú với Yoga hơn và cô đã nghiên cứu về nó.
Lazar cho biết: “Giáo viên nói với tôi rằng Yoga giúp tâm hồn người ta trở nên lương thiện và cởi mở hơn. Và lúc đó tôi nghĩ, ‘Yeah, vậy thì mình sẽ tập Yoga’. Quả thật tôi nhận thấy mình đã dần trở nên điềm tĩnh hơn. Đồng thời tôi có thể dễ dàng xử lý các tình huống khó khăn. Tôi trở nên từ bi, cởi mở và biết đặt mình vào vị trí của người khác hơn”.
Cuối cùng, Sara Lazar đã tìm kiếm các tài liệu khoa học liên quan đến thiền chánh niệm. Cô phát hiện ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thiền có thể giúp giảm căng thẳng, trầm cảm, lo lắng, làm giảm đau, trị mất ngủ và giúp nâng cao chất lượng cuộc sống hơn.
Từ đó, cô cũng bắt đầu tự thực hiện một số nghiên cứu khoa học thần kinh của riêng mình.
Trong lần nghiên cứu đầu tiên, cô quan sát những thiền giả lâu năm, những người có 7 đến 9 năm kinh nghiệm ngồi thiền để kiểm chứng. Kết quả cho thấy lượng chất xám ở một số vùng não của những người thiền định lâu năm đã tăng lên đáng kể. Các vùng não này bao gồm vỏ não, thính giác và giác quan, vùng thùy trước cũng như các vùng cảm giác.
Điều này hoàn toàn hợp lý vì thiền chánh niệm giúp người ta sống chậm lại, cảm nhận thời khắc hiện tại, bao gồm cả những cảm giác vật lý như hơi thở và âm thanh xung quanh.
Ngoài ra, các nhà thần kinh học cũng phát hiện, não của những thiền giả có nhiều chất xám hơn so với những người khác, điều này có liên quan đến việc ra quyết định và hoạt động của trí nhớ: thùy trán.
Trong khi thực tế là hầu hết mọi người đều cho rằng não của mình thường co lại khi có tuổi. Thì trong nghiên cứu này, các thiền giả 50 tuổi lại có lượng chất xám tương đương với một nửa tuổi của họ. Điều đó thật đáng kinh ngạc.
Tiếp đó, Lazar và nhóm của cô cũng muốn chứng minh rằng não của những người thiền định lâu năm trước kia không hề nhiều chất xám như sau khi học thiền. Vì vậy họ đã tiến hành một nghiên cứu thứ hai. Trong đó, họ đưa những người không có kinh nghiệm về thiền vào một chương trình thiền chánh niệm kéo dài 8 tuần.
Kết quả vượt ngoài sự tưởng tượng. Bộ não của mọi người đã có sự cải thiện rõ rệt ngay chỉ trong 8 tuần thiền định. Một số vùng của não đang dần trở nên dày lên, gồm cả thùy hải mã trái (liên quan đến học tập, trí nhớ và điều tiết cảm xúc); TPJ (liên quan đến sự đồng cảm và khả năng đưa ra nhiều quan điểm); và một phần của não thường được gọi là các pons (nơi tạo ra các chất dẫn truyền thần kinh điều tiết).
Thêm vào đó, họ phát hiện thấy trong bộ não của những người mới tập thiền này có sự co rút của amygdala (hạch hạnh nhân, nằm sâu bệnh trong Thùy thái dương), một vùng não liên quan đến sợ hãi, lo lắng và hung hăng. Sự giảm kích thước này của amygdala tương quan với mức độ căng thẳng giảm ở những người tham gia.
Vậy bạn phải ngồi thiền trong bao lâu thì mới có kết quả như vậy?
Trong nghiên cứu thì những người tham gia được yêu cầu thiền 40 phút mỗi ngày, nhưng trung bình thường chỉ được 27 phút. Thậm chí, một số nghiên cứu khác cho thấy bạn cũng có thể đạt được những thay đổi tích cực đáng kể dù chỉ ngồi thiền được từ 15 đến 20 phút mỗi ngày.
Lazar cho biết việc ngồi thiền của cô thì cũng rất thất thường, cô nói: “Có ngày tôi ngồi thiền tới 40 phút. Có ngày tôi chỉ ngồi năm phút và cũng có ngày tôi chẳng ngồi được chút nào. Nó giống như tập thể dục vậy, tập ba lần một tuần đã là rất giỏi rồi. Nhưng nếu bạn có thể tập mỗi ngày một chút thì rất là tốt”.
Mặc dù thiền định không thể khiến cơ thể bạn “cải lão hoàn đồng”. Nhưng nó có tác dụng giúp làm chậm quá trình lão hóa cho não bộ của bạn. Điều này là chắc chắn vì nó đã được minh chứng rất rõ ràng.
Thiện Thành biên dịch