Món Koi Pla ngon, rẻ và khá phổ biến ở phía đông bắc Thái Lan, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ ung thư gan cao, nên ngành y tế nước này đã cảnh báo người dân không nên ăn dù nó rất hấp dẫn.
Koi Pla là một món ăn truyền thống của vùng Isaan, Đông Bắc Thái Lan. Món ăn được làm từ loài cá nhỏ mà người dân đánh bắt được ở các vùng sông hồ. Cá không nấu chín, được cắt mỏng và trộn với một loại cỏ ăn được, cùng với nước chanh và kiến đỏ.
Đây là một món ăn phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm vì một lượng sán lá gan đã được tìm thấy trong loài cá này. Nó sẽ lây nhiễm qua người và phát triển thành ung thư ống mật ở trong gan. Ký sinh trùng sẽ phát triển thành bệnh ung thư khi người ăn bước vào tuổi trung niên.
Trong suốt một thời gian dài, các nhà khoa học đã quan sát được dân cư khu vực này có tỉ lệ nhiễm bệnh rất cao. Hơn một nửa đàn ông trong khu vực này bị ung thư, trong khi con số trung bình của thế giới là 10%. Thủ phạm gây nên là các loài ký sinh trùng và điều kiện nước ngọt ở khu vực này. Một nhóm nghiên cứu từ Trung tâm nghiên cứu bệnh nhiệt đới đã đến thực hiện chiến dịch tại ngôi làng Lawa Lake, nơi có số người nhiễm bệnh cao nhất khu vực.
“Chúng tôi đã nghiên cứu khu vực này hơn 30 năm”, bác sĩ Banchob Sripa tại bệnh viện nhiệt đới của đại học Khon Kaen, đồng thời là trưởng nhóm tuyên truyền nói, “ chúng tôi tìm thấy sự suy gan do các hóa chất ảnh hưởng đến hệ miễn dịch qua nhiều năm dẫn đến ung thư gan ở khu vực này”.
Trởi lại với món Koi Pla, các ấu trùng trong món này này bị ăn bởi các loại ốc, món ăn chính của loại cá trong món Koi Pla này và hình thành vòng tuần hoàn này trong cá. Các ấu trùng này có thể thâm nhập gan và đẻ trứng trong cơ thể con người.
Khi vào gan, chúng tạo ra một loại protein kích thích các tế bào phát triển. Loại protein này chính là nguyên nhân gây ra ung thư. Một vài năm trước, những nhà nghiên cứu đã tìm ra loại protein này là Granulin, gần giống với hoóc-môn tăng trưởng ở người, và phát hiện rằng các loại Granulin có thể gây ra sự phát triển tế bào không kiểm soát, tương tự với quá trình phát triển ung thư.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay có 70 triệu người bị nhiễm loại ký sinh trùng này. Vào năm 2013, có 9 triệu người nhiễm sán lá gan ở Thái Lan, Việt Nam, Lào và Campuchia.
Sau gần một thập kỷ tuyên truyền về tác hại của Koi Pla, xu hướng có vẻ chuyển biến tích cực. Với tỉ lệ nhiễm đến 80% trong cộng đồng, hiện nay con số này đang có xu hướng giảm. Giới trẻ ngày nay ăn chín uống sôi nhiều hơn thế hệ trước, nhưng những người bảo thủ vẫn tiếp tục ăn món ăn này.
Bác sĩ Banchob Sripa cho biết, hiện nay có khoảng 60% người dân hiểu và nhận thức được mối nguy hiểm. Tuy nhiên, 10% người dân vẫn tiếp tục ăn món cá sống và không thể thay đổi thói quen. Cho nên, một biện pháp khác nữa là cố gắng cải tạo môi trường, để loài cá ít bị nhiễm sán hơn.
Theo Dân Trí