Hơn năm trăm năm trước các nhà nghiên cứu ở Mexico đã phát hiện ra một kim tự tháp khổng lồ của nền văn minh Maya ở Tonina, Chiapas. Thực tế là kim tự tháp này vẫn đang bị che đậy dưới một ngọn đồi tự nhiên trong khoảng 1.700 năm, điều đó thật đáng kinh ngạc, đặc biệt những xem xét đã xác nhận nó là kim tự tháp lớn nhất ở Mexico và thậm chí còn cao hơn cả kim tự tháp Mặt trời khổng lồ Teotihuacan.
Kim tự tháp Tonina, cao 75 mét (246 feet), lần đầu tiên được các nhà khảo cổ từ Viện Nhân chủng học và Lịch sử (INAH) khai quật trong năm 2010.
La Jornada báo cáo rằng nó đã được tìm thấy trong khi khám phá tường thành Tonina, bây giờ là một tiểu bang của Mexico là Chiapas. Di tích khảo cổ Tonina nằm trên một vùng đất 6 ha và gồm 7 nền đất cao ở phía bắc vùng đất hướng lên một cao nguyên. Cấu trúc xã hội, chính trị, kinh tế và tôn giáo được xây dựng trên nền đất, bao gồm nhà ở, các đơn vị hành chính, và các nhóm đền kim tự tháp. Ngoài ra, còn có một tòa nhà trò chơi tại di tích này, và hơn 100 di tích khác có niên đại từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 9 TCN.
Tonina từng được mô tả là một nhà nước thực dân sử dụng chiến tranh để mở rộng vương quốc hùng mạnh này, nó có thể cạnh tranh với cả Palenque. Cuối cùng, Tonina cũng trở thành thành phố chiếm ưu thế ở phía Tây của khu vực Maya.
Emiliano Gallaga, giám đốc khu vực khảo cổ, nói với tờ La Jornada rằng kim tự tháp này được bao phủ bởi thảm thực vật và ban đầu được cho là một ngọn đồi tự nhiên. Tuy nhiên, sự thám hiểm di tích này tiết lộ rằng kiến trúc này gần như hoàn toàn là nhân tạo, được các cư dân Maya cổ xưa ở Tonina xây dựng.
Quét ba chiều kim tự tháp tiết lộ rằng nó là “một trong những công trình xây dựng lớn nhất ở Trung Mỹ, nếu so về kích thước với các thành phố Maya vĩ đại như Tikal và EL Mirador ở Guatemala“, Gallaga nói. “Tonina lớn hơn so với những gì chúng tôi nghĩ. Các kim tự tháp được nối với nhau bằng những con đường từ trên đỉnh xuống các khu vực xung quanh“.
Gallaga nói thêm rằng, sau khi đánh giá tất cả thông tin thu thập được từ các cuộc nghiên cứu thăm dò, có thể kết luận rằng kim tự tháp này vượt quá chiều cao của Kim tự tháp Mặt trời ở Teotihuacan, mà trước đây được xem là Kim tự tháp cao nhất Mexico có chiều cao 65 mét (213 feet).
Thanh Phong dịch từ Ancient Oringins