Năm 1914, khi số tử vong trong Thế Chiến I đã đạt mức gần 1 triệu người, sự khốc liệt của chiến tranh tạm lắng xuống khi những kẻ thù không đội trời chung quyết định ngừng bắn và đón Giáng Sinh cùng nhau.
Giữa đêm ngày 24/12/1914, khi toàn bộ Mặt trận phía Tây đang chìm vào im lặng, các binh sĩ thuộc Lực lượng Viễn chinh Anh nghe thấy phe lính Đức đang đồng thanh hát bài Stille Nacht (phiên bản tiếng Đức của bài Silent Night), cùng lúc nhìn thấy lồng đèn và cây thông nhỏ được treo trên các hàng rào công sự.
Những lời ca thanh bình ấy đã làm các binh sĩ Anh xao xuyến và cất lên tiếng hát.
“Ban đầu, phe Đức hát một bài của họ, sau đó chúng tôi hát một bài của chúng tôi, rồi một cách tự nhiên, cả hai phe cùng đồng thanh hát bài ‘O Come, All Ye Faithful’. Lúc đó tôi nghĩ, điều này thật phi thường – hai quốc gia thù địch đang hát cùng một bài hát ngay lúc chiến tranh“, Cựu binh Graham Willams, thuộc lữ đoàn súng trường Luân Đôn số 5, hồi tưởng lại.
“Tôi đã hô to vọng qua chiến tuyến của đối phương rằng bọn tôi không muốn bắn nhau, và đề nghị hãy đình chiến trong đêm Noel này. Tôi nói thêm rằng tôi sẽ bước ra và chúng ta hãy cùng nói chuyện. Ban đầu không có tiếng trả lời, sau khi tôi hô to thông điệp một lần nữa, phe Anh hô to: ‘Không bắn nữa nhé!’. Rồi một người bước ra khỏi công sự, và tôi cũng bước ra theo. Chúng tôi tiến lại gần và bắt tay nhau một cách dè dặt”, Đại úy Josef Sewald, thuộc trung đoàn số 17 Bavarian của Đức, kể lại diễn biến lúc đó.
Ngày hôm sau, các binh lính Anh và Đức đã hẹn gặp mặt tại khu đất trống ở giữa hai chiến tuyến để trao quà tặng, chụp hình và chơi đá bóng với nhau. Họ cũng cùng nhau chôn cất những người đã khuất, sửa chữa hàng rào công sự và đào lô cốt.
Một số sĩ quan cao cấp cho rằng lệnh ngừng bắn này là cơ hội bù đắp đời sống tinh thần cho binh sĩ nơi tiền tuyến, nhưng số khác lại quan ngại việc này sẽ làm giảm nhuệ khí chiến đấu.
“Chuyện này không thể chấp nhận được trong thời chiến. Binh sĩ Đức các người không còn chút tự trọng nào hay sao?“, hạ sĩ Adolf Hitler, thuộc trung đoàn số 16 Bavarian, đã phản đối gay gắt.
Cuối cùng, Bộ Tư lệnh Tối cao của cả hai phe đã ban hành các mệnh lệnh nhằm ngăn chặn những tình huống như thế này tái diễn. Do đó, “Cuộc đình chiến Giáng Sinh 1914” cho tới nay vẫn là sự kiện độc nhất vô nhị trên Mặt trận phía Tây.
“Tôi đã bắn chỉ thiên ba phát súng và cắm lá cờ có chữ ‘Giáng Sinh An Lành’ lên bờ công sự. Một lính Đức đã căn một tấm mền có ghi ‘Cám Ơn’, và một sĩ quan Đức từ trong công sự bước ra. Cả hai chúng tôi đều làm nghi thức cúi chào và lùi về công sự của mỗi phe. Ông sĩ quan ấy rút súng bắn lên trời hai phát. Cuộc chiến lại bắt đầu“, theo lời kể của đại úy Charles Stockwell, thuộc trung đoàn Hoàng gia Welch Fusilier số 2.
Một video clip cảm động tái hiện lại sự kiện này:
Nguồn:
– Bảo tàng Chiến tranh Hoàng gia
– “Christmas Truce: The Western Front, 1914” của Malcolm Brown và Shirley Seaton
– “Silent Night: The Story of the World War I Christmas Truce” của Stanley Weintraub.
Châu Xuân – Theo The Week, BBC