Tìm hiểu về thế giới cổ đại, chúng ta thường thấy những nền văn minh huy hoàng khi đến hồi kết sẽ bị những tộc người hùng mạnh khác xâm chiếm hoặc xóa sổ. Trong bài này chúng ta sẽ biết thêm về tộc người hung bạo đã đánh bại Cyrus Đại đế.
Herodotus là một sử gia người Hy Lạp, ông đã không theo lối kể chuyện truyền thống để lưu giữ lịch sử mà thay vào đó coi lịch sử như một thứ đáng để nghiên cứu. Nếu không nhờ có những ghi chép của Herodotus, một trong các nhà sử học đầu tiên, nhiều bộ tộc đã bị chìm vào quên lãng và biến mất trong dòng chảy thời gian.
Ông đã đi tìm kiếm sự thật, trò chuyện với nhân chứng và ghi chép lại để tạo ra các câu chuyện lịch sử mang tính thực tế hơn là huyền thoại. Nói như vậy không có nghĩa là các tác phẩm của ông đều hoàn toàn đáng tin cậy, nhưng nếu không có chúng, chúng ta sẽ không có thêm nhiều hiểu biết về lịch sử thế giới cổ đại.
Có rất nhiều ghi chép hấp dẫn trong các cuốn sách của Herodotus, như cuốn “The Histories”. Trong đó có một số câu chuyện nói về chiến tranh, một số khác nói về những thất bại trong việc lãnh đạo. Cũng có nhiều chuyện kể kỳ thú xen lẫn trong các tác phẩm của ông. Một vài câu chuyện có vẻ khó tin, và việc xác định thực hư chúng cũng là điều cần thiết, nhưng đây quả thực là một nỗ lực lớn của Herodotus trong việc bảo tồn lịch sử thời đại mình.
Một câu chuyện mà Herodotus chia sẻ là về bộ tộc Massagetae đáng sợ và kỳ lạ. Người Massagetae là dân du mục sống ở các vùng thảo nguyên Trung Á. Họ được cho là có nguồn gốc từ các bộ lạc Scythia, tiền tố “massa” nghĩa là mạnh mẽ hoặc vĩ đại, do đó tạo nên cái tên của họ là “Getea hùng mạnh”. Và họ đúng là rất mạnh.
Những chiến binh Massagetae thích sử dụng rìu trong chiến đấu. Với kĩ năng cưỡi ngựa bắn cung điêu luyện, đấu tay đôi và đúc đồng, các chiến binh bộ lạc gần như bất khả chiến bại. Theo Herodotus, họ chính là kẻ thù định mệnh của Cyrus Đại đế. Người ta nói rằng Cyrus Đại đế, vua của Ba tư, đã tìm mọi cách để nắm quyền kiểm soát lãnh thổ Massagetae.
Lúc đầu, ông cố gắng kết hôn với nữ hoàng của họ, nhưng đã bị từ chối. Thất bại về mặt ngoại giao, Cyrus đã đưa quân tiến vào lãnh thổ của họ để chiếm đoạt bằng vũ lực. Ở đó, ông đã gặp phải sự chống trả dữ dội và quyết liệt từ các chiến binh Massagetae. Tuy nhiều người Massagetae đã hi sinh ngày hôm đó, nhưng họ đã ngăn cản và giết được Cyrus, kết thúc chuỗi ngày huy hoàng của một người đàn ông vĩ đại đã chinh phục bao vùng đất.
Có lẽ nếu Cyrus hiểu rõ hơn về các nghi lễ và phong tục của người Massagetae, ông sẽ suy nghĩ lại về việc gây chiến với họ. Vì họ là các chiến binh rất hung tợn với phong tục rất đáng sợ.
Theo ghi chép của Herodotus, hầu như không có đàn ông ở bộ lạc này chết già. Thay vào đó, khi một người đàn ông đã lớn tuổi, gia đình của ông ta sẽ họp lại và tiến hành hiến tế ông ta cho vị thần của họ. Sau buổi lễ hiến tế, cơ thể của ông ta sẽ được chế biến và phục vụ cho các thành viên trong gia đình ăn.
Tập tục này sẽ không thể thực hiện nếu người đàn ông đó chết vì bệnh tật. Họ tin rằng được hiến tế là một điều tốt lành đem lại hạnh phúc cho những người sẵn sàng từ bỏ cuộc sống của mình vì các vị thần.
Tuy nhiên, các vị thần chân chính, các chính giáo trong lịch sử từ xưa đến nay như Kitô giáo, Phật giáo,… đều dạy người ta hướng thiện, cấm sát sinh, thì vì lẽ gì những người Massagetae này lại có quan niệm kỳ lạ đến vậy? Phải chăng tôn giáo của họ đã đến thời kỳ mạt pháp nên mới bị biến dị?
Tập tục ăn thịt người này rõ ràng làm nhiều người lo lắng, đặc biệt trên thực tế là có những người già ở Massagetae luôn sẵn lòng bị hiến tế. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là tục lệ của một bộ tộc trong giai đoạn suy thoái.
Những chiến binh hung hãn Massagetae rồi cũng dần phai mờ trong lịch sử, và chỉ còn được nhớ đến thông qua các tác phẩm được lưu giữ của Herodotus, cha đẻ của ngành lịch sử học.
Bảo San, theo TVN