Người Viking có thời đại hưng thịnh kéo dài từ thế kỷ thứ VIII đến thế kỷ thứ XI và sinh sống chủ yếu ở Bắc Âu. Không chỉ nổi tiếng với những chiến binh dũng cảm, kiến trúc của người Viking cũng độc đáo không kém với những nhà dài, nhà mái cỏ, nhà thuyền và các công trình tôn giáo mang những nét độc đáo của văn hóa Scandinavia thời trung cổ.
Nhà thuyền
Nhà thuyền thường được xây dựng trên mặt nước với nền móng đào sâu xuống đất. Nó được dùng để neo thuyền Viking trong thời gian những con tàu không được sử dụng, đặc biệt là vào mùa đông. Vì thuyền Viking thường dài tới gần 25m nên những ngôi nhà này rất dài. Nền móng được chất lên bằng đá, còn tường thì làm bằng gỗ.
Pháo đài
Pháo đài vòng Viking là những công trình quân sự. Chúng được gọi là Trellebord, có hình dạng tròn hoàn hảo. Vẫn còn 6 pháo đài tròn của người Viking tồn tại đến ngày nay, trong đó có 5 cái ở Đan Mạch, được xây dựng dưới triều đại của vua Đan Mạch và Na Uy Harald “Bluetooth” Gormsson (mất năm 986), và 1 cái còn lại nằm ở phía nam Thụy Điển.
Công trình tôn giáo
Các công trình tôn giáo của người Viking bao gồm nhà nghi lễ và nhà thờ Stave (nhà thờ cột và ván gỗ). Trước khi các Kitô hữu đến bán đảo Scandinavia, những ngôi nhà nghi lễ là nơi người Viking thực hành các nghi thức tôn giáo. Các tòa nhà gỗ đơn giản này còn là nơi cất giữ vũ khí thu thập được từ kẻ thù. Ban đầu, thiết kế của chúng không khác nhiều so với các tòa nhà khác, nhưng sau một thời gian, cấu trúc của chúng dần trở nên phức tạp hơn.
Những ngôi nhà nghi lễ trông khá giống nhà thờ, mái nhà có nhiều lớp, lối vào được tô điểm bằng các món đồ trang trí.Vì hầu hết các nghi lễ của người Viking được thực hiện ngoài trời, nên các chi tiết trang trí của nhà nghi lễ cũng nằm ở bên ngoài công trình.
Sau này, các Kitô hữu ở vùng Bắc Âu thường tập trung tại các nhà thờ Stave, có cấu trúc phức tạp hơn so với các nhà nghi lễ. Mái của nhà thờ Stave gồm nhiều tầng tương tự như những nhà nghi lễ truyền thống, nhưng chúng thường có thêm một tòa tháp hoặc ngọn tháp ở giữa. Nhà thờ Stave thường có móng bằng đá bao xung quanh, các bức tường bằng gỗ. Nội thất được trang hoàng hoành tráng với các thiết kế và biểu tượng như thánh giá hay tranh minh họa Chúa Giêsu.
Nhà chung
Nhà cỏ Iceland và nhà dài Viking là những nhà ở chung trong lối kiến trúc Scandinavia thời trung cổ. Các tòa nhà nông thôn bằng gỗ này trông rất giống những cabin gỗ. Loại nhà này được dùng trong nông nghiệp, mái nhà được phủ đất và trồng cỏ lên trên. Các cabin chia thành hai phần: Innhus và Uthus. Phần đầu tiên là Innhus, là chỗ ở của các thành viên trong gia đình và lưu trữ thực phẩm, còn Uthus được dùng để chứa công cụ và thức ăn gia súc.
Người Viking ở Bắc Âu trước kia sinh sống trong các căn nhà dài như thế này. Tùy thuộc vào vị trí xã hội của chủ sở hữu, những ngôi nhà này được xây dựng theo các kích thước khác nhau, nhưng chủ yếu thường rộng từ 4-7m và dài từ 15-76m. Các nhà dài được xây dựng trên nền đá đơn giản, tường làm bằng gỗ, ván, cây keo hoặc vách đất.
Nhà cỏ Iceland có móng rộng làm từ đá phẳng với khung nhà bằng gỗ đặt bên trên. Cửa ra vào bằng gỗ thường được trang trí đẹp mắt. Lò sưởi thường được đặt ở giữa nhà để cung cấp ánh sáng và sưởi ấm cho toàn bộ ngôi nhà. Nhà cỏ Iceland có lẽ là căn nhà cổ nhất trên Trái Đất có nhà vệ sinh trong nhà. Sàn của các phòng đều được lát bằng gỗ, đất và đá.
Mái nhà hết sức độc đáo vì được phủ cỏ theo từng khối, tạo thành một “khu vườn” xanh tươi trên mái nhà, giúp duy trì ổn định nhiệt độ bên trong nhà: mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.
Bảo San (Theo Walls With Stories)