Con người, nếu như không biết kiềm chế dục vọng của mình, thì cả cuộc đời sẽ chỉ là theo đuổi dục vọng. Chỉ có bậc trí giả tâm vô vi và ít ham muốn mới hiểu được niềm vui của sự bình dị và thỏa mãn.
(Ảnh: Wallpapercraft)
Một năm nọ, Đức Phật ở tinh xá thuyết pháp cho Thiên, Long, Quỷ thần, Đế vương và bách tính nghe. Khi đó, có 2 vị lãng tử, tính cách rất hợp nhau, lúc nào cũng như hình với bóng. Một ngày, họ tâm huyết dâng trào, nảy sinh ý định muốn theo Đức Phật xuất gia. Đức Phật đã đồng ý, rồi sắp xếp cho hai vị huynh đệ này ở chung một phòng trong tịnh xá.
Tuy bọn họ ngoài mặt lập chí xuất gia nhưng trong đầu cả ngày đều hiện ra những chuyện vui vẻ nơi thế tục. Vì thế, mỗi khi họ nói chuyện với nhau, trong câu chuyện không thể thiếu mỹ nữ hay những chuyện vui vẻ khác, trong đầu họ luôn hiện lên những hình ảnh mỹ nhân kiều diễm, tươi cười cuốn hút, rung động lòng người. Họ càng nghĩ ngợi lung tung, càng khổ não, chính vì thế, sau một thời gian họ sinh bệnh.
Đức Phật biết được những tâm phiền ý loạn của họ, cũng như nguyên nhân khiến thân thể họ suy yếu. Vì để cứu độ họ, Đức Phật đã hóa thân thành một người tu hành trong tịnh xá, khi một trong hai vị lãng tử đi ra ngoài, Đức Phật đến nói người người kia rằng: “Vọng tưởng, chỉ có thể khiến thân tâm mệt nhọc, chẳng khác nào tra tấn chính mình, chẳng thà tìm kiếm một mỹ nhân thực ngoài đời”.
Thế là vị lãng tử này vui mừng đồng ý. Sau đó cùng nhau trốn ra ngoài, đi tìm hoa vấn liễu.
Đức Phật lại hóa ra thêm một kỹ nữ, trang điểm vô cùng xinh đẹp chờ đón họ. Không lâu sau quả nhiên thấy vị lãng tử và người tu hành đi ngang qua. Vi lãng tử nói người tu hành: “Chúng ta đều là đệ tử Phật môn, cũng biết rõ giới cấm, chúng ta không phá giới, chúng ta chỉ ngắm nhìn dáng vẻ, dung mạo và tư thái của mỹ nhân mà thôi”.
Vị lãng tử dựa vào lý do này, để thỏa mãn suy nghĩ không an phận của mình. Đức Phật hóa thân thành người tu hành, không khỏi cười thầm. Kỹ nữ mà Phật hóa ra, cũng chờ thời mà động, lập tức tháo đồ trang sức ở trên cổ xuống, rồi cởi hết trang phục ra, đứng trước mặt vị lãng tử.
Lúc này từ trên người cô phát ra một mùi vô cùng tanh tưởi, một thân thể dơ bẩn, cũng vô cùng khó coi, khiến vị lãng tử phải bịt mũi lại, che mặt lại, không dám nhìn thẳng vào.
Người tu hành mà Đức Phật hóa thành, nói với vị lãng tử rằng: “Dung mạo tuyệt trần của nữ nhân, bất quá cũng chỉ là tô son trát phấn mà thôi. Nếu như bọn họ không tắm rửa, đầu và mặt không trang điểm, trên thân không mặc y phục, thì quả thực là xấu xí vô cùng, không đáng để chú ý. Họ có khác gì cái túi da đựng đầy phân và nước tiểu đâu?”.
Rồi người tu hành đọc một bài kệ:
Nhĩ thị thập yêu đông tây? Ý dục xuất tự tư tưởng.
Ngã nhược bất thể niệm nhĩ, nhĩ hựu khởi năng tồn tại!
Tâm trung tồn hữu dục niệm, tựu hội sinh khởi mê tình.
Tốc tốc đoạn tuyệt ngũ dục, tài thị dũng cảm đích nhân.
Như quả một hữu dục niệm, tựu hội vô sở úy cụ.
Tính tình đạm bạc ninh tĩnh, tựu hội một hữu ưu lự.
Trừ khứ dục niệm mê tình, vĩnh ly mê vọng thâm uyên.
Tạm dịch:
Bạn là thứ gì? Tâm ý xuất từ tư tưởng.
Nếu ta không thông cảm, ngươi há có thể tồn tại!
Trong tâm tồn dục niệm, thì sẽ sinh khởi lên mê tình.
Nếu không có dục niệm, thì chẳng có gì đáng sợ.
Tư tưởng đạm bạc yên tĩnh, sẽ không có sầu lo.
Trừ bỏ dục niệm mê tình, mãi mãi thoát khỏi vực sâu mê vọng.
Đọc xong mấy câu kệ, Đức Phật mới hiện trở lại hình dáng của mình, dung quang lấp lánh, rọi chiếu lên người vị lãng tử. Vị lãng tử kinh ngạc, đầu rạp xuống đất, lễ bái Đức Phật.
Vị lãng tử này cuối cùng cũng tỉnh ngộ, vui vẻ trở về tịnh xá. Từ đó về sau, nỗ lực tu tập, cuối cùng chứng đắc được quả vị La Hán.
Còn vị lãng tử kia, khi thấy người bạn đồng tâm chí cốt của mình trở về tươi cười thoải mái, đã tò mò hỏi: “Vẻ mặt của huynh rất vui mừng, rốt cuộc là có chuyện gì vậy?”.
Vị lãng tử này khen ngợi Đức Phật đại từ đại bi, đã cứu độ mình, đồng thời đọc một câu kệ:
Trú dạ hãm nhập dục niệm trung, tâm trung như hà đắc an ninh.
Quyết nhiên xá khí vọng uế vật, liễu khước vọng tưởng vô ưu lự.
Tạm dịch:
Ngày đêm bị bao phủ bởi dục niệm, trong tâm sao có thể an bình.
Kiên quyết vứt bỏ dục vọng dơ bẩn, trừ xong vọng tưởng vô sầu lo.
Người bạn nghe xong câu kệ này, sau khi trầm tư một hồi, cũng tiêu trừ ngũ dục, đoạn tuyệt vọng tình, chuyên tâm vào tu luyện, cuối cùng cũng tu thành chính quả.
Lê Hiếu biên dịch