Yên ổn cho biển Đông là cực kỳ cấp bách

Tàu Trung Quốc bắn tên lửa trong một lần tập trận trên biển – Ảnh: Reuters

Tàu Trung Quốc bắn tên lửa trong một lần tập trận trên biển – Ảnh: Reuters

Các tuyên bố gần đây của Mỹ cho thấy Washington sẽ không ngồi yên trước những hành động của Trung Quốc trên biển Đông.

Trong bối cảnh này, các chuyên gia và giới quan sát đưa ra nhiều viễn cảnh về những gì có khả năng xảy ra trên vùng biển này.

Tạp chí Time dẫn lời cựu sĩ quan Bernard Cole và cũng là một chuyên gia về Trung Quốc nói khả năng nổ súng ở khu vực này là trên 50%.

“Tôi hoàn toàn không thấy có sự linh động trong quan điểm của Trung Quốc. Tôi nghĩ kế hoạch của Trung Quốc đã đưa mọi chuyện vào thế đã rồi, đặt cược vào ngưỡng phản ứng của Mỹ” – ông Cole nhận định.

Chuyên gia về châu Á William Choong cũng cho rằng dường như Trung Quốc sẽ không ngưng việc bồi đắp đảo ở Trường Sa. “Trên thực tế, việc bồi đắp đảo sẽ tiếp tục” – ông Choong nhận định.

Nếu xung đột bất chợt nổ ra và tuyên bố chủ quyền được thực thi dựa trên việc nước nào lớn hơn, hải quân mạnh hơn thay vì dựa trên luật, khi đó tôi nghĩ châu Á sẽ kém thịnh vượng hơn và khu vực Thái Bình Dương sẽ kém thịnh vượng hơn

Tổng thống Mỹ Barack Obama nói với một nhóm lãnh đạo trẻ đến từ các nước Đông Nam Á tại một buổi thảo luận ở Nhà Trắng ngày 1-6.

Các chuyên gia hải quân Mỹ nói nếu Washington dùng hành động để chứng minh lời nói, hải quân nước này sẽ sớm điều tàu chiến ra gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây cất trái phép để cho thấy những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh là vô giá trị.

Theo Time, các quan chức hải quân Mỹ nói kế hoạch cho sự điều động này đang được tiến hành.

Trong khi đó, hôm qua Hàn Quốc cũng lên tiếng kêu gọi tìm một giải pháp hòa bình cho căng thẳng ở biển Đông liên quan đến việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo trái phép.

Hãng tin Yonhap dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hàn Quốc nói hòa bình và ổn định ở biển Đông cũng quan trọng đối với Seoul.

“Bảo vệ tự do hàng hải là không thể thiếu được đối với sự ổn định và phát triển của khu vực châu Á – Thái Bình Dương” – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Noh Kwang Il nói và bày tỏ hi vọng các nước liên quan đến tranh chấp tuân thủ đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC).

Báo Asahi của Nhật Bản hôm qua (2-6) cũng có bài xã luận với tựa “Trung Quốc cần chấm dứt ngay lập tức việc xây đảo nhân tạo trên biển Đông”. Bài xã luận viết âm mưu của Trung Quốc đơn phương tạo ra tình thế đã rồi bằng vũ lực là vi phạm luật pháp quốc tế.

“Bắc Kinh dường như tự tin cách hành xử của họ sẽ không dẫn đến việc cấm vận bởi các nước khác, bất chấp sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Nhưng đây là sự ngạo mạn của một cường quốc” – bài xã luận cho biết và viết thêm đường chín đoạn do Trung Quốc tự đặt ra ở biển Đông chẳng dựa trên căn cứ pháp lý vững chắc nào trên phương diện luật quốc tế.

Báo Asahi bình luận: “Trung Quốc nên nhận ra rằng những hành động mang tính vũ trang nặng nề liên quan đến vấn đề này đang hủy hoại lòng tin của các nước láng giềng của Bắc Kinh”. Lo ngại tình hình sẽ tiếp tục xấu đi, bài xã luận cho rằng những nỗ lực nghiêm túc của quốc tế để đem lại hòa bình và yên ổn cho biển Đông là cực kỳ cấp bách trong lúc này.