Sau khi cấm Huawei, Bộ Thương mại Mỹ cũng đã ra lệnh cấm tải xuống đối với phiên bản quốc tế của WeChat và TikTok. Tuy nhiên, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cũng không chịu thua kém, Bộ Thương mại Trung Quốc sau đó đã thông báo rằng họ sẽ công bố danh sách các thực thể nước ngoài không đáng tin cậy. Cuộc đối đầu Mỹ-Trung đang ngày càng trở nên gay gắt.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa ra thông báo vào ngày 18/9 rằng, kể từ ngày 20/9, các cửa hàng ứng dụng ở Hoa Kỳ không được phép cung cấp dịch vụ tải xuống và cập nhật của 2 ứng dụng là WeChat và TikTok, đồng thời tất cả các doanh nghiệp, tổ chức và các cá nhân đều không được phép cung cấp dịch vụ thanh toán chuyển khoản qua WeChat.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ cũng thông báo rằng bất kỳ tổ chức nào ở Hoa Kỳ cũng không được phép cung cấp bất kỳ dịch vụ nào như dịch vụ lưu trữ internet (Hosting), dịch vụ mạng phân phối nội dung (CDN), dịch vụ chuyển tiếp (Transit), dịch vụ ngang hàng (Peering) cho các hoạt động của WeChat tại Hoa Kỳ. cũng không được sử dụng bất kỳ mật mã hoặc dịch vụ nào được phát triển tại Hoa Kỳ cung cấp cho WeChat. Lệnh cấm này đối với TikTok sẽ có hiệu lực từ ngày 12/11.
Thông báo của Hoa Kỳ cũng nêu rõ, động thái này là nhằm để bảo vệ an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.
#News: Commerce Department Prohibits #WeChat and #TikTok Transactions to Protect the National Security of the United States. https://t.co/p4Exj0ZB9P
— U.S. Commerce Dept. (@CommerceGov) September 18, 2020
Bộ Thương mại ĐCSTQ đã ban hành “Quy định về Danh sách các thực thể không đáng tin cậy” đối với các thực thể nước ngoài vào ngày 19/9. Thông báo của Bộ Thương mại ĐCSTQ nêu rõ, các quy định này đã được Quốc vụ viện phê duyệt và sẽ được thực thi kể từ ngày được ban hành. Tuy nhiên, Bộ Thương mại không công bố những thực thể nước ngoài nào được đưa vào danh sách những đơn vị không đáng tin cậy.
Nhà bình luận thời sự Điền Viên cho rằng, tình hình thương mại Mỹ-Trung đang rất đặc thù, rất nhiều công ty Trung Quốc có thể giao dịch tự do tại Hoa Kỳ, thậm chí các công ty niêm yết cũng không cần phải cung cấp báo cáo kiểm toán, tuy nhiên các công ty Mỹ ở Trung Quốc thì phải chịu nhiều loại hạn chế khác nhau.
Tất cả các phương tiện truyền thông và phần mềm xã hội lớn ở Hoa Kỳ, ngoại trừ LinkedIn ra thì tất cả đều đã bị cấm ở Đại lục, và nhiều công ty công nghệ cao cũng bị cấm. Bây giờ ĐCSTQ lại đưa ra các quy định mới để kiểm soát các công ty đã nằm trong tầm kiểm soát của nó, điều này phải chăng chỉ đơn giản là một trò đùa.
Kim Thuần, cựu kỹ sư của Viện nghiên cứu Nam Kinh của Huawei nói rằng: “Các biện pháp đối phó của ĐCSTQ thực ra chỉ là hô hào lên cho có. Nó không có một hành động thực tế nào, ‘đạn đại bác’ nào nó cũng đã dùng hết rồi. Mà đạn đại bác lớn nhất của nó chính là Virus Vũ Hán đã lây nhiễm khắp toàn cầu. Chiêu bài lớn nhất của nó cũng đã chơi rồi, những thứ còn lại cũng chỉ là làm chút xáo động trong nước mà thôi.”
Kim Thuần cho rằng, cái gọi là các biện pháp trả đũa của ĐCSTQ sẽ không có tác dụng gì đối với các nước phương Tây như Hoa Kỳ, nhưng hậu quả đem lại là người dân Trung Quốc cũng sẽ vì ĐCSTQ mà phải gánh chịu những phiền phức do các lệnh trừng phạt của các nước phương Tây gây ra.
Ngoài ra, Điền Viên cũng cho rằng, ĐCSTQ là một chế độ độc tài. Dưới một chế độ độc tài mà nói đến quy định và pháp luật là điều vô cùng nực cười. Cho nên, bất kỳ luật pháp và quy định mới nào do ĐCSTQ ban hành đều thực sự vô nghĩa.
Nhà bình luận Điền Viên cho rằng: “Hệ thống luật pháp đơn giản là không tồn tại. ĐCSTQ nói đen thì là đen, ĐCSTQ nói trắng thì là trắng. Ví dụ, trong quá trình dịch viêm phổi Vũ Hán bùng phát đã xuất hiện một số nhà báo công dân, chẳng hạn như Phương Bân, Trần Thu Thực, Trương Triển. Những người này đều bị ĐCSTQ kiểm soát. Mà bọn họ phạm phải tội gì, tất cả chúng ta ai cũng đều rõ.”
Trước đó, WeChat đã bị Nga cấm vào năm 2017. Vào thời điểm đó, tờ báo quốc phòng của ĐCSTQ đã đăng một bài báo với tiêu đề “WeChat bị cấm ở Nga, đó không phải là vấn đề gì to tát.” Cuối bài báo còn nói: “Bạn phải biết rằng an ninh quốc gia liên quan đến bạn và tôi, chúng ta cũng ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.”
Kim Thuần nói rằng: “Bản thân WeChat và TikTok đều là phần mềm gián điệp do ĐCSTQ trực tiếp kiểm soát. Chúng đã làm rất nhiều chuyện xấu. Bất kể là theo nguyên tắc có đi có lại hay là nguyên tắc ăn miếng trả miếng gì cũng được, chúng đều phải nên bị chặn hoặc bị cấm, thậm chí là hoàn toàn bị đóng cửa.”
Kim Thuần nói rằng, nhiều thứ lan truyền trên WeChat đều là những thứ mang tư tưởng và định hướng xã hội chủ nghĩa của ĐCSTQ. Hoa Kỳ nên bịt hoàn toàn kẽ hở này lại và nên cấm hoàn toàn WeChat, yêu cầu mọi cá nhân đều không được phép sử dụng thay vì chỉ cấm tải như hiện nay.
Trước khi lệnh cấm của Hoa Kỳ có hiệu lực, Tencent đã đổi tên phiên bản quốc tế của WeChat thành WeCom, và xem như đây là một sự thay thế tiềm năng cho WeChat.
Điền Viên cho biết: “Sau khi đổi tên, nó muốn một tay che khuất bầu trời, lại muốn ở Hoa Kỳ chơi tiếp cái bộ này, muốn ảnh hưởng một chút đến chính quyền Hoa Kỳ. Tuy nhiên, cuối cùng nó cũng sẽ không thể thoát khỏi sự kiểm soát và trừng phạt của chính phủ Hoa Kỳ. Về điểm này thì chúng ta không còn gì để nghi ngờ nữa.”
Điền Viên cho rằng, các công ty Trung Quốc muốn dựa vào một chút ít thủ đoạn, cho dù là đổi tên, hay là thành lập một công ty mới ở Mỹ, thay đổi cổ đông, v.v. chỉ cần nó không đáp ứng với các yêu cầu của chính phủ Mỹ, thì đều không thể thoát khỏi các lệnh trừng phạt.
Vào tối ngày 19/9, Trump tuyên bố rằng, về nguyên tắc ông đã chấp thuận mô hình hoạt động của TikTok sẽ được vận hành hoàn toàn tại Hoa Kỳ với Oracle và Walmart là đối tác.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ sau đó tuyên bố rằng lệnh cấm liên quan sẽ được hoãn lại trong một tuần cho đến ngày 27/9 mới có hiệu lực.
Vào ngày 20/9, một thẩm phán ở California đã ra lệnh tạm dừng lệnh xóa WeChat của Bộ Thương mại.
Minh Huy (Theo NTDTV)