Tướng Phạm Trường Long, “át chủ bài” của ông Tập trong quan hệ Mỹ-Trung

Tướng Trung Quốc Phạm Trường Long và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.

Quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã trở nên căng thẳng do vấn đề Biển Đông và một phần do vụ tin tặc Trung Quốc đánh cắp dữ liệu an ninh của Mỹ. Để tìm cách hóa giải căng thẳng này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi sang Hoa Kỳ cánh tay mặt rất tin cẩn của ông, đó là tướng Phạm Trường Long, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc, RFI đưa tin.

Báo chí Nhà nước Trung Quốc hôm 12/6 cho biết lời mời viếng thăm Hoa Kỳ là do Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter đưa ra. Theo các nhà phân tích lẽ ra người đồng nhiệm của ông Carter là Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn. Việc Bắc Kinh quyết định cử tướng Phạm Trường Long đi thay là rất đáng chú ý.

Tướng Phạm Trường Long đã được thăng chức Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương vào cuối năm 2012 sau khi ông Tập Cận Bình lên làm Chủ tịch cơ chế có thế lực rất mạnh này. Là nhân vật lãnh đạo số 2 của quân đội Trung Quốc, tướng Phạm Trường Long đã nhiều lần công khai bày tỏ sự trung thành với Chủ tịch họ Tập và đã lôi kéo nhiều quan chức cao cấp khác tuyên thệ phục tùng ông Tập Cận Bình.

Nhật báo Hồng Kông South China Morning Post trích dẫn một sĩ quan cấp tá về hưu của Trung Quốc nói rằng: “Ông Thường Vạn Toàn chỉ là gương mặt có tính chất biểu tượng để lo về các vấn đề ngoại giao quân sự, còn tướng Phạm Trường Long mới thật sự là người đề ra các chiến lược cho quân đội, quyết định về việc chế tạo vũ khí và các vấn đề quân sự thiết yếu khác”.

Cũng theo viên sĩ quan này, là lãnh đạo cao cấp nhất của quân đội, tướng Phạm Trường Long là nhân vật có hiệu quả nhất để giúp ông Tập Cận Bình hóa giải những căng thẳng hiện nay giữa Washington với Bắc Kinh trên vấn đề Biển Đông, nhằm tránh mọi nguy cơ xảy ra xung đột quân sự giữa quân đội hai nước.

Trên vấn đề Biển Đông, hiện giờ hai bên vẫn giữ nguyên lập trường. Khi tiếp tướng Phạm Trường Long ngày 11/6, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter đã kêu gọi Trung Quốc ngưng xây dựng trái phép đảo nhân tạo trên Biển Đông và quân sự hóa khu vực này, đồng thời tìm một giải pháp hòa bình theo đúng luật pháp quốc tế.

Theo tờ South China Morning Post, trong chuyến viếng thăm Hoa Kỳ lần này, coi như tướng Phạm Trường Long thay mặt cho ông Tập Cận Bình để bàn về việc tạo dựng một cơ chế kiểm soát khủng hoảng hiệu quả hơn giữa quân đội Mỹ và Trung Quốc nhằm tránh mọi nguy cơ xung đột quân sự trên vùng Biển Đông.

Theo lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, chuyến đi của tướng Phạm Trường Long cũng chính là nhằm tạo một “bầu không khí tích cực” cho chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của ông Tập Cận Bình dự trù vào tháng 9 tới. Chuyến đi của lãnh đạo Trung Quốc sẽ là nhằm “thúc đẩy sự tin cậy lẫn nhau, tăng cường hợp tác và tìm thêm đồng thuận”. Ông Ashton Carter cũng đã được mời sang thăm Trung Quốc lần đầu tiên kể từ khi ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.

Tóm lại, dù đang căng thẳng với Washington trên vấn đề Biển Đông, Bắc Kinh có vẻ như đang cố tránh cho căng thẳng này ảnh ưởng đến quan hệ Mỹ-Trung. Đó là thông điệp chính mà tướng Phạm Trường Long đã mang đến Hoa Kỳ lần này.

THANH PHƯƠNG