Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã nhiều lần ngụy biện rằng “Tuyên bố chung Trung-Anh” là một “Văn kiện quá hạn” và “không nhất thiết phải tiếp tục tuân thủ theo”, nhưng gần đây đã quay sang cáo buộc Anh “vi phạm” “Tuyên bố chung Trung-Anh”, cư dân mạng chế giễu rằng đây là tự vả vào miệng mình.
Vài ngày trước, chính phủ Anh tuyên bố rằng, những người Hồng Kông mà có hộ chiếu nước ngoài của Anh (BNO) sẽ được kéo dài thời gian cư trú tại Anh. Các phương tiện truyền thông của ĐCSTQ cả trong và ngoài nước đã dùng một lực lượng lớn để bôi nhọ sự thiện ý của nước Anh, bao gồm khuyên răn người Hồng Kông đừng “bị nước Anh lợi dụng”, “đến Anh chỉ có thể trở thành dân cấp thấp của nước Anh mà thôi”, v.v.
Trong cuộc họp báo vào ngày 2/7, Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao ĐCSTQ đã chỉ trích nước Anh thay đổi chính sách BNO là “vi phạm” bản ghi nhớ trao đổi giữa Trung Quốc và Anh.
Ông còn nói rằng, vào thời điểm đó, phía Anh rõ ràng đã cam kết sẽ không cấp cho người Hồng Kông có hộ chiếu BNO quyền lưu trú tại Anh. Hôm nay họ lại “vi phạm nghiêm trọng cam kết của chính họ”.
你怎麼對待香港是中共的「內政」，那加拿大決定給予香港什麼樣的待遇也是人家的內政，你有什麼資格說三道四？
——中共邏輯之荒唐和狂妄，超越所有正常人的認知。 https://t.co/FeWBLP1tlv— 事事观心 (@yunyunfengfeng) July 6, 2020
Ngay từ một tháng trước, Triệu Lập Kiên cũng từng đưa ra lời phát biểu tương tự. Mà văn kiện được Triệu Lập Kiên đề cập đến, đó là bản ghi nhớ trao đổi Trung-Anh kèm theo “Tuyên bố chung Trung-Anh”, văn kiện này cho đến nay vẫn có thể thấy ở trên trang web của chính phủ Hồng Kông.
Trong bản ghi nhớ này, phía Trung Quốc đã đồng ý rằng những người Hồng Kông trước đây có quốc tịch Anh có thể đi du lịch với hộ chiếu do chính phủ Anh cấp. Phía Anh cam kết sẽ không trao cho những người này quyền ở lại Anh．
Trước đó, các quan chức của Đại sứ quán Trung Quốc tại Anh, Bộ Ngoại giao và hệ thống Hồng Kông Macao đã nhiều lần tuyên bố rằng, “Tuyên bố chung Trung-Anh” là một “Văn kiện quá hạn” và Trung Quốc “không nhất thiết phải tiếp tục tuân thủ theo”. Lần này ĐCSTQ cáo buộc chính phủ Anh “vi phạm” tuyên bố, cư dân mạng chế giễu rằng đây là tự vả vào miệng mình.
Ngoài ra, một số phương tiện truyền thông Hồng Kông chỉ ra rằng, chính phủ Anh hiện đang gia hạn thời gian cư trú của những người mang hộ chiếu BNO và không trực tiếp cung cấp quyền cư trú. Cách làm này liệu có vi phạm “Tuyên bố chung Trung-Anh” hay không thì vẫn còn khó xác định.
Trước đây, người Hồng Kông có hộ chiếu BNO chỉ có thể ở lại Anh trong nửa năm. Phía Anh gần đây đã thông báo rằng họ sẽ cung cấp cho người dân Hồng Kông đủ điều kiện giấy phép cư trú 5 năm để làm việc hoặc học tập tại Anh. Sau đó, họ có thể nộp đơn xin định cư, qua 12 tháng tiếp theo thì có thể nộp đơn xin trở thành công dân Anh, hơn nữa sẽ không giới hạn số lượng người.
Còn có cư dân mạng chỉ ra rằng, ngay cả khi hành động này của Anh không phù hợp với “Tuyên bố chung Trung-Anh”, thì đó cũng là do ĐCSTQ đã vi phạm các cam kết và tuyên bố “mất hiệu lực” từ trước. Bây giờ có tư cách gì mà chỉ trích nước Anh?
Về vấn đề Hồng Kông, không chỉ có Anh bị ĐCSTQ “trả đũa”, mà Canada gần đây cũng bị Triệu Lập Kiên chỉ trích là “can thiệp lỗ mãng vào việc nội bộ của Trung Quốc” vì tuyên bố rằng Canada sẽ dành cho Hồng Kông cách đối xử tương tự như Bắc Kinh vì Hồng Kông đã mất quyền tự trị.
Minh Huy (Theo NTDTV)