Hôm 25/3, Bắc Kinh đã tỏ ra giận dữ khi Panama tuyên bố mời cả lãnh đạo Trung Quốc lẫn Đài Loan tham dự lễ khánh thành mở rộng kênh đào Panama vào cuối tháng 6 tới. Đây có thể là một cuộc chạm trán ngoại giao khó xử.
Bộ Ngoại giao Panama cho biết, cả Trung Quốc và đảo Đài Loan đều đã được mời vì “đây là lễ khánh thành kênh đào mở rộng. Trung Quốc, một bên sử dụng quan trọng, cần tham gia”.
Kênh đào Panama là một trong những tuyến đường biển bận rộn nhất thế giới và Trung Quốc là nước sử dụng nhiều thứ hai.
Trong cuộc họp báo thường kỳ hôm 25/3, trước câu hỏi rằng liệu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có đến và gặp bà Thái Anh Văn – người dự kiến nhậm chức lãnh đạo Đài Loan vào tháng 5 – hay không, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã không trả lời trực tiếp.
“Điều tôi muốn nhấn mạnh là Trung Quốc luôn coi nguyên tắc “một Trung Quốc” là điều kiện tiên quyết cơ bản để xử lý và thúc đẩy quan hệ với các quốc gia khắp thế giới”, ông Hồng nói.
Trung Quốc vẫn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và không loại trừ dùng vũ lực để sáp nhập hòn đảo vào đại lục.
Bắc Kinh đã nhiều lần cảnh báo Đài Bắc về bất kỳ động thái nào tiến tới độc lập sau chiến thắng của bà Thái Anh Văn và đảng Dân tiến (DPP) của bà trong cuộc bầu cử lãnh đạo và quốc hội.
Bà Thái cho biết, bà sẽ duy trì hòa bình với Trung Quốc và báo chí nhà nước Trung Quốc cũng nhấn mạnh cam kết của bà nhằm duy trì “nguyên trạng” với Trung Quốc.
Panama là một trong 22 đồng minh duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, phần lớn là những quốc gia ở châu Mỹ Latinh.
Tại Đài Bắc, bà Thái đã gặp đại sứ của Panama tại Đài Loan Alfredo Martiz, người đã đưa ra lời mời thay mặt Tổng thống Juan Carlos Varela, phát ngôn viên DPP Ruan Chao-hsiung cho hay.
Ông Ruan cho biết, bà Thái đã nói với ông Martiz rằng, dù lễ khánh thành diễn ra chỉ 1 tháng sau khi bà nhậm chức nhưng bà sẽ ưu tiên cân nhắc lời mời này. Ông Ruan từ chối bình luận về việc liệu bà Thái có gặp ông Tập nếu ông tới buổi lễ hay không.
Panama là một trong những đồng minh ngoại giao lâu đời nhất của Đài Loan, nhưng các nhà ngoại giao tại Bắc Kinh nói rằng họ tin Panama nhiều khả năng sẽ là quốc gia Trung Mỹ kế tiếp “bỏ rơi” Đài Loan.
Costa Rica đã công nhận Bắc Kinh vào năm 2007, và một tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ do Wikileaks công bố cho thấy Panama cũng muốn công nhận Bắc Kinh vào năm 2009 nhưng bị từ chối.
Theo Dân Trí