Theo nguồn tin của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, vào ngày 13/9, nước này đã ‘trục xuất’ một tàu khu trục của Hoa Kỳ ra khỏi quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép.
Phát ngôn viên của Chiến khu Nam Bộ thuộc Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA), Đại tá Lý Hoa Mẫn, nói rằng tàu khu trục tên lửa dẫn đường của Hải quân Hoa Kỳ USS Wayne E. Meyer đã di chuyển gần quần đảo Hoàng Sa nơi Trung Quốc gọi là Tây Sa ‘mà không có sự cho phép của chính phủ Trung Quốc’.
“Quân đội của chúng tôi sẽ [thực hiện] tất cả các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia và bảo vệ vững chắc hòa bình và ổn định ở Biển Đông”, Lý Hoa Mẫn cho biết.
Theo đó, Hải quân và Không quân PLA đã theo sau, xác định, theo dõi, cảnh báo và trục xuất tàu khu trục Wayne E. Meyer ngay trong ngày 13/9, ngày khu trục trên tiến vào vùng biển Hoàng Sa thách thức Trung Quốc.
Trung Quốc cho rằng việc Mỹ cho khu trục hạm tuần tra hàng hải trên biển Đông là trái với luật lệ, quy tắc quốc tế làm ảnh hưởng đến việc duy trì nền hòa bình toàn cầu, an ninh khu vực.
“Phớt lờ các luật lệ và quy tắc quốc tế, phía Hoa Kỳ đã thực hiện quyền bá chủ trên biển ở Biển Đông trong một thời gian dài. Những hành động như vậy đã làm suy yếu nghiêm trọng các lợi ích có chủ quyền của Trung Quốc, và chứng minh rằng phe Mỹ hoàn toàn thiếu chân thành trong việc duy trì hòa bình toàn cầu cũng như an ninh và ổn định khu vực”, Lý Hoa Mẫn cho hay.
Đáp trả lại tuyên bố của Trung Quốc, phía Hoa Kỳ nhận định, việc làm này của Mỹ là nhằm tiếp tục thách thức các tuyên bố chủ quyền quá mức của Trung Quốc ở Biển Đông.
“Trung Quốc đã nỗ lực tuyên bố chủ quyền nhiều vùng nội thủy, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa hơn những gì nước này được quyền theo luật quốc tế”, nữ phát ngôn viên Hạm đội 7 hải quân Mỹ – chỉ huy Reann Mommsen cho hay.
Ngoài ra, vị chỉ huy hải quân Mỹ này cũng cho rằng, “việc áp đặt hay yêu cầu thông báo đơn phương của bất kỳ giới cầm quyền nào cho một hoạt động qua lại vô hại (innoccent passage) là điều không được quy định trong luật quốc tế, vì vậy Hoa Kỳ thách thức những yêu cầu này”.
Đặc biệt, Hoa Kỳ cũng thách thức tuyên bố về đường cơ sở năm 1996 của Trung Quốc về chủ quyền với quần đảo Hoàng Sa, bà Mommsen nói.
Hoạt động áp sát quần đảo Hoàng Sa của chiến hạm Wayne E. Meyer diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang do chiến tranh thương mại và việc Washington quyết định bán vũ khí cho Đài Loan.
Ngày 28/8, khu trục hạm Wayne E. Meyer từng tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh đá Chữ Thập và Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Hai thực thể này bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép và cải tạo trái phép thành đảo nhân tạo.
Hồi tuần trước, Trung Quốc cũng đã giận dữ lên án sau khi báo chí Anh đưa tin rằng, nước này có thể sẽ gửi tàu hàng không mẫu hạm mới nhất của Hải quân Hoàng gia Anh chở theo các chiến đấu cơ tàng hình thuộc lực lượng Thủy quân Lục chiến Mỹ vào khu vực Quần đảo Trường Sa.
Tình hình Biển Đông gần đây trở nên căng thẳng khi hơn 2 tháng qua (bắt đầu từ tháng 7), tàu Hải Dương Địa Chất 8 của Trung Quốc đã 3 lần xâm phạm chủ quyền Việt Nam. Theo đó, người phát ngôn bộ ngoại giao Việt Nam cũng đã 3 lần phản ứng lại trước động thái vi phạm chủ quyền biển đảo của Trung Quốc.
Việt Nam luôn khẳng định chủ quyền không thể chối cãi với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đồng thời cho biết tôn trọng hoạt động tự do hàng hải và hoan nghênh các hành động đóng góp cho hòa bình, an ninh khu vực của các quốc gia trên Biển Đông.
Vũ Tuấn (t/h)